ประสิทธิผลของโปรแกรมการออกกำลังกายในผู้สูงอายุ ที่มีความเสี่ยงต่อการหกล้ม โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน

ผู้แต่ง

  • จุฑามาศ วงศ์เทววิมาน กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลปากช่องนานา จังหวัดนครราชสีมา

คำสำคัญ:

โปรแกรมการออกกำลังกาย, ผู้สูงอายุ, การหกล้ม

บทคัดย่อ

ที่มาและความสำคัญ: การหกล้มเป็นอุบัติเหตุที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ ส่งผลกระทบต่อร่างกาย จิตใจ รวมทั้งครอบครัวและชุมชน การศึกษานี้จึงใช้การออกกำลังกายซึ่งเป็นวิธีการหนึ่งที่สำคัญในการป้องกัน และลดความเสี่ยงต่อการหกล้มในผู้สูงอายุ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการออกกำลังกายต่อการทรงตัวและความกลัวการหกล้มในผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อการหกล้มโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชน

วิธีการศึกษา: การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง แบบ 1 กลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์คัดเข้า-คัดออก จำนวน 40 คน ได้รับโปรแกรมการออกกำลังกายเพื่อฝึกเสริมกำลังกล้ามเนื้อและการทรงตัว ปฏิบัติที่บ้าน 3 ครั้งต่อสัปดาห์ เป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ ติดตามการออกกำลังกายโดยอาสาสมัครประจำหมู่บ้าน ประเมินผลด้วย Timed Up and Go (TUG) test และแบบประเมินภาวะกลัวการล้มในผู้สูงอายุ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติจำนวน ร้อยละ ความถี่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ Paired t-test ที่ค่านัยสำคัญทางสถิติที่ p=0.05

ผลการศึกษา: หลังเข้าร่วมโปรแกรมกลุ่มตัวอย่างมีความสามารถในการเดินและการทรงตัว (TUG test) ดีขึ้นกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) และคะแนนความกลัวการหกล้มลดลงจากก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)

สรุป: การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า การฝึกตามโปรแกรมออกกำลังกายร่วมกับการติดตามอย่างมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชน ช่วยเพิ่มความสามารถการเดินและการทรงตัว ลดความกลัวการหกล้มในผู้สูงอายุได้

Author Biography

จุฑามาศ วงศ์เทววิมาน, กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลปากช่องนานา จังหวัดนครราชสีมา

นายแพทย์ชํานาญการ สาขาเวชศาสตร์ครอบครัว

References

World Health Organization. Ageing [Internet]. 2024 [cited 2024 May 06]. Available from: https://www.who.int/health-topics/ageing#tab=tab_1

กรมกิจการผู้สูงอายุ. สถิติผู้สูงอายุ [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2567 พฤษภาคม 20]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/2449

Boss GR, Seegmiller JE. Age-related physiological changes and their clinical significance. West J Med. 1981 Dec;135(6):434-40.

Trombetti A, Reid KF, Hars M, Herrmann FR, Pasha E, Phillips EM, Fielding RA. Age-associated declines in muscle mass, strength, power, and physical performance: impact on fear of falling and quality of life. Osteoporos Int. 2016 Feb;27(2):463-71. doi: 10.1007/s00198-015-3236-5.

นิพา ศรีช้าง, ลวิตรา ก๋าวี. รายงานการพยากรณ์การพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุ (อายุ 60 ปีขึ้นไป) ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560-2564 [อินเตอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 2567 พฤษภาคม 20]. เข้าถึงได้จาก: http://www.thaincd.com/2016/mission/documents-detail.php?id=12095&tid=&gid=1-027

ธัญญรัตน์ อโนทัยสินทวี, แสงศุลี ธรรมไกรสร, พัฒน์ศรี ศรีสุวรรณ, ชลัญธร โยธาสมุทร. ยากันล้ม คู่มือป้องกันการหกล้มในผู้สูงอายุ [อินเตอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 2567 พฤษภาคม 19]. เข้าถึงได้จาก: http://agingthai.dms.go.th/agingthai/wp-content/uploads/2020/10/edit-03122020-17.pdf

Salari N, Darvishi N, Ahmadipanah M, Shohaimi S, Mohammadi M. Global prevalence of falls in the older adults: a comprehensive systematic review and meta-analysis. J Orthop Surg Res. 2022 Jun 28;17(1):334. doi: 10.1186/s13018-022-03222-1.

Vaishya R, Vaish A. Falls in Older Adults are Serious. Indian J Orthop. 2020 Jan 24;54(1):69-74. doi: 10.1007/s43465-019-00037-x.

ภาคภูมิ ธาวงศ์, ก้องไพร ตันสุชาติ. ผลของโปรแกรมออกกำลังกายแบบผสมผสานเพื่อป้องกันการหกล้มในผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อการหกล้ม. วารสารโรงพยาบาลนครพิงค์. 2566;14(2):230-45.

หัสยาพร อินทยศ, ฤทธิพล สมฤทธิ์. ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายร่วมกับการสนับสนุนทางสังคมต่อความสามารถในการทรงตัวของผู้สูงอายุที่มีภาวะเสี่ยงล้ม. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางสุขภาพ. 2566;6(2):e264520.

Kempen GI, Yardley L, van Haastregt JC, Zijlstra GA, Beyer N, Hauer K, Todd C. The Short FES-I: a shortened version of the falls efficacy scale-international to assess fear of falling. Age Ageing. 2008 Jan;37(1):45-50. doi: 10.1093/ageing/afm157.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). ระวังตัวดีไม่มีล้ม [อินเตอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 2567 พฤษภาคม 20]. เข้าถึงได้จาก: http://llln.me/5OqB8mU

ปารีส ผุยพาณิชย์สิริ, สมพร สังขรัตน์, ศิรินันท์ บริพันธกุล, ศศิภา จินาจิ้น, กัลยพร นันทชัย, บุษย์ณกมล เรืองรักเรียน. ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายเพื่อป้องกันการหกล้มต่อการเดินและความเสี่ยงต่อการหกล้มในผู้สูงอายุในชุมชน. วารสารกรมการแพทย์. 2564;46(4):74-80.

จุฑาทิพย์ รอดสูงเนิน. ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายที่มีต่อการทรงตัว และความกลัวการล้มของผู้สูงอายุในชุมชน. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2564;15(38):541-60.

สุริยา ชอลี, มนัสวี ยมสมิต, รัชภรณ์ ใบยา. ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความสามารถการทรงตัวและป้องกันการหกล้มของผู้สูงอายุ. หัวหินเวชสาร. 2564;6(2):1-11.

Sherrington C, Michaleff ZA, Fairhall N, Paul SS, Tiedemann A, Whitney J, et al. Exercise to prevent falls in older adults: an updated systematic review and meta-analysis. Br J Sports Med. 2017 Dec;51(24):1750-1758. doi: 10.1136/bjsports-2016-096547.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2025-03-04

How to Cite

วงศ์เทววิมาน จ. (2025). ประสิทธิผลของโปรแกรมการออกกำลังกายในผู้สูงอายุ ที่มีความเสี่ยงต่อการหกล้ม โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม, 19(2), 460–470. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RHPC9Journal/article/view/272807