ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายในครัวเรือน ของประชาชน ในเขตเทศบาลนครสกลนคร
คำสำคัญ:
การจัดการ, ของเสียอันตราย, ครัวเรือน, ปัจจัยบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายและปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายในครัวเรือนของประชาชน ในเขตเทศบาลนครสกลนคร กลุ่มตัวอย่าง คือครัวเรือนในพื้นที่เขตเทศบาลนครสกลนคร จำนวน 350 ครัวเรือน โดยใช้การสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน และเก็บรวบรวมข้อมูลโดยแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน นอกจากนี้ยังวิเคราะห์หาความสัมพันธ์โดยใช้สถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ สถิตไคสแควร์ และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์สเปียร์แมน ผลการวิจัยพบว่า 1) คะแนนพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายในครัวเรือนอยู่ในระดับสูง ร้อยละ 58.29 และ 2) ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายในครัวเรือน ได้แก่ ชุมชนมีจุดทิ้งของเสียอันตราย (=23.709, p-value<0.001) จุดทิ้งของเสียอันตรายที่เทศบาลจัดเตรียมไว้ให้สะดวกต่อการทิ้ง (
=8.554, p-value=0.014) ได้รับข้อมูลข่าวสาร (
=18.953, p-value<0.001) ความรู้เกี่ยวกับของเสียอันตราย (rs=0.135, p-value=0.012) ความตระหนักในการจัดการของเสียอันตราย (rs=0.330, p-value<0.001) และแรงสนับสนุนทางสังคม ได้แก่ แรงสนับสนุนทางสังคมด้านอารมณ์, แรงสนับสนุนทางสังคมด้านวัตถุสิ่งของ และแรงสนับสนุนทางสังคมด้านข้อมูลข่าวสาร (rs=0.575, p-value<0.001; rs=0.688, p-value<0.001 และ rs=0.660, p-value<0.001 ตามลำดับ) ผลการวิจัยครั้งนี้ สามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นแนวทางแก้ไขปัญหาและส่งเสริมให้เกิดพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายในครัวเรือน ทั้งด้านการคัดแยก การเก็บรวบรวม และการขนส่ง อย่างต่อเนื่อง ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาระบบการจัดการของเสียอันตรายให้มีความยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. รายงานสถานการณ์มลพิษของประเทศไทย พ.ศ. 2566 [อินเตอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิถุนายน 21]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pcd.go.th/publication/32171/
กรมควบคุมมลพิษ. รายงานสถานการณ์ของเสียอันตรายจากชุมชน พ.ศ. 2565 [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2566 พฤษภาคม 12]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pcd.go.th/publication/29745/
กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม. รายงานปริมาณการเก็บขนขยะพิษหรือขยะอันตรายชุมชน พ.ศ. 2566 [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2566 พฤษภาคม 12]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pcd.go.th/publication/31985/
สุภาณี จันทร์ศิริ, สิทธิชัย ใจขาน, ณัฐภัทร อันถาวรพงศ์, สมเจตน์ ทองดำรงธรรม, ดลภัทร ศุภสุข.ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการจัดการขยะอันตรายในครัวเรือนของประชาชนตำบลธาตุ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2565;31(3):404-15.
นฤมล ดีกัลลา, ตุนท์ ชมชื่น, ฐิติอาภา ตั้งค้าวานิช. แนวทางการจัดการขยะอันตรายของครัวเรือนตำบลป่าอ้อดอนชัย อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย. วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. 2564;7(1):90-103.
งานการจัดการมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลนครสกลนคร. แนวทางการจัดการขยะพิษหรือขยะอันตรายชุมชน. จังหวัดสกลนคร: สำนักงานเทศบาลนครสกลนคร; 2565.
งานทะเบียนราษฎร์ สำนักปลัด เทศบาลนครสกลนคร. รายงานหลังคาเรือน พ.ศ. 2567. สกลนคร: สำนักงานเทศบาลนครสกลนคร; 2567.
พัชราพร ภู่เอี่ยม, สรัญญา ถี่ป้อม. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายในครัวเรือนของประชาชนในตำบลบ้านป้อม อำเภอคีรีมาศ จังหวัดสุโขทัย. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี นอร์ทเทิร์น. 2564;2(2):57-69
Bloom MB. Taxonomy of Education Objectives: Handbook 1 Cognitive Domain. New York: David Mackay; 1968.
Best JW. Research in Education. Englewood Cliffs: Prentice Hall; 1977.
อโณทิยา ไชยสอน. ความรู้และพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในการจัดการของเสียอันตรายชุมชน เทศบาลตำบลบ้านแพงอำเภอบ้านแพง จังหวัดนครพนม. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม]. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม; 2552.
วันวิสาข์ คงพิรุณ, สรัญญา ถี่ป้อม, วิโรจน์ จันทร. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการขยะในหมู่บ้านโป่งปะ ตำบลแก่งโสภา อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2560;26(2):310-21.
ศราวุฒิ ทับผดุง, จักรพันธ์ เพ็ชรภูมิ. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการลดปริมาณขยะมูลฝอยครัวเรือนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลที่ไม่มีการบริหารจัดการขยะมูลฝอย อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้. 2565;9(3):86-97.
สรัญญา ถี่ป้อม, สุกัลยา ทองเสริม. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการจัดการของเสียอันตรายในครัวเรือนของประชาชน อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2564;15(1):99-113.
สุธาสินี บุญมาก, กัณฑรีย์ ศรีพงศ์พันธุ์, นภวรรณ รัตสุข. ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมในการคัดแยกขยะที่แหล่งกำเนิดของประชาชนในตำบลโพรงมะเดื่อ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม. วารสารสาธารณสุขศาสตร์. 2559;46(1):58-70.
วชิรา เลาหกุล. ความตระหนักของประชาชนต่อการจัดการขยะมูลฝอยจากครัวเรือน [วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร์]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์; 2550.
จารุวรรณ โลไธสง, ทัศนีย์ ศิลาวรรณ, ณัฐกมล ชาญสาธิตพร, ไกรชาติ ตันตระการอาภา. ปัจจัยพหุระดับที่ส่งผลต่อการจัดการขยะอันตรายของครัวเรือน ในอำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรัมย์. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม. 2564;44(1):26-34.
กชกร ศรีเเรง, กฤษณา ภูพาดแร่, สาวิตรี สุมาโท, อนุสรณ์ บุญทรง. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการจัดการขยะอันตรายของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาสาธารณสุขชุมชน. 2564;7(4):141-9.
Gifford R, Nilsson A. Personal and social factors that influence pro-environmental concern and behaviour: a review. Int J Psychol. 2014 Jun;49(3):141-57. doi: 10.1002/ijop.12034.
Sunarti S, Zebua RSY, Tjakraatmadja A, Ghazali B, Rahardyan K, Koeswinarno S, et al. Social learning activities to improve community engagement in waste management program. Glob J Environ Sci Manag. 2023;9(3):403-26.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ประกฎในวารสารศูนย์อนามัยที่ 9 เป็นความคิดเห็นของผู้เขียน บรรณาธิการ คณะผู้จัดทำ และศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา (เจ้าของ) ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
ผลการพิจารณาของกองบรรณาธิการและผู้ทรงคุณวุฒิถือเป็นที่สิ้นสุด คณะบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการตรวจแก้ไขข้อความให้ถูกต้องตามหลักภาษาและมีความเหมาะสม
กองบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหาใด ๆ ของบทความ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของผลการประเมินบทความในวารสารฯ ไปเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร และผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์อนามัยที่ 9
