การนอนหลับผิดปกติและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม

Abstract

บทคัดย่อ: การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและลักษณะการนอนหลับผิดปกติ และปัจจัยที่เกี่ยวข้องของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่มารับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมในหน่วยไตเทียม มูลนิธิโรคไตแห่งประเทศไทย โรงพยาบาลสงฆ์ จำนวน 100 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้การประเมินและการสัมภาษณ์ ประกอบด้วย ข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินสุขอนามัยการนอนหลับ ความเครียด อาการนอนไม่หลับ อาการง่วงง่ายระหว่างวัน ภาวะอุดกั้นทางเดินหายใจขณะหลับ และกลุ่มอาการไม่สุขสบายขาขณะพัก วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์หาความสัมพันธ์โดยใช้สถิติไคสแคว์ และสหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการศึกษาพบว่าผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม มีอาการนอนหลับผิดปกติอย่างใดอย่างหนึ่งร้อยละ 85 อาการที่พบมากเรียงตามลำดับ คืออาการนอนไม่หลับ อาการไม่สุขสบายขา อาการง่วงง่ายระหว่างวัน และ เสี่ยงต่อภาวะอุดกั้นทางเดินหายใจขณะหลับ ร้อยละ 56 , 50, 39 และ 14 ตามลำดับ สุขอนามัยการนอนหลับมีความสัมพันธ์ในทางลบกับอาการนอนไม่หลับ (r = .287) และอาการง่วงง่ายระหว่างวัน ( r = .332) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนความเครียดมีความสัมพันธ์ในทางบวก กับอาการนอนไม่หลับ (r = .464) และอาการง่วงง่ายระหว่างวัน (r = .290) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และค่าไบคาร์บอเนตมีความสัมพันธ์ทางลบกับอาการง่วงง่ายระหว่างวัน (r = .201) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ไม่พบความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างปัจจัยที่ศึกษากับกลุ่มอาการไม่สุขสบายขาขณะพักและภาวะอุดกั้นทางเดินหายใจขณะหลับ จากผลการศึกษาทำให้ทราบว่าการนอนหลับผิดปกติเป็นปัญหาที่สำคัญและพบมากในผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ควรหาวิธีการลดอาการเหล่านี้ หรือลดปัจจัยที่พบว่ามีความเกี่ยวข้อง