ปัจจัยที่มีผลต่อจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิด CD4 ของผู้ป่วยเอชไอวีหลังปรับยาต้านไวรัสเอชไอวีเป็นสูตรผสม TLD (tenofovir disoproxil fumarate, lamivudine และ dolutegravir) ที่รับการรักษา ณ โรงพยาบาลท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช
DOI:
https://doi.org/10.14456/taj.2025.2คำสำคัญ:
โรคเอดส์, จำนวน CD4, เอชไอวี, ยาต้านไวรัสเอชไอวีสูตรผสม TLDบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง โดยเก็บข้อมูลจากเวชระเบียนของผู้ป่วยเอชไอวีที่มีอายุมากกว่า 18 ปี ที่เข้ารับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส tenofovir disoproxil fumarate, lamivudine และ dolutegravir (TLD) ที่โรงพยาบาลท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช ระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2565 ถึง 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2567 รวมจำนวนผู้ป่วยทั้งหมด 450 ราย ข้อมูลถูกแบ่งออกเป็นสองกลุ่มตามแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิด CD4 ได้แก่ กลุ่มที่ 1 มีจำนวน CD4 เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง (276 ราย) และกลุ่มที่ 2 ที่มีจำนวน CD4 มีแนวโน้มลดลง (174 ราย) ผลการวิเคราะห์ทางสถิติพบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเพิ่มขึ้นของจำนวน CD4 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ได้แก่ จำนวน CD4 พื้นฐาน ร้อยละของจำนวน CD4 พื้นฐานน้ำหนักตัวก่อนและหลังการรักษาค่าดัชนีมวลกาย (BMI) ก่อนและหลังการรักษาการนอนหลับพักผ่อนมากกว่า 5 ชั่วโมงต่อวัน การออกกำลังกายมากกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์ การดื่มน้ำมากกว่า 2 ลิตรต่อวัน การรับประทานผักมากกว่า 1 ทัพพีต่อวัน และการเปิดเผยข้อมูลการติดเชื้อและมีความสัมพันธ์ทางสังคมที่ดี นอกจากนี้ ยังพบว่า การทำกิจกรรมทางศาสนา เช่น การนั่งสมาธิในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา มีความสัมพันธ์กับการเพิ่มขึ้นของจำนวน CD4 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าทั้งปัจจัยทางกายภาพและจิตสังคมมีบทบาทสำคัญในการฟื้นฟูระบบภูมิคุ้มกันในผู้ป่วยเอชไอวีที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสเอชไอวีเป็นสูตรผสม TLD ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยก่อนหน้าในบริบทที่แตกต่างกัน ข้อมูลเหล่านี้สามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงแนวทางการรักษาและการดูแลผู้ป่วยเอชไอวีให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Division of AIDS and STIs. Guidelines for diagnosis, treatment and prevention of HIV infection in Thailand 2021/2022. Nonthaburi: Division of AIDS and STIs; 2022. (in Thai)
World Health Organization. Consolidated guidelines on HIV prevention, testing, treatment, service delivery and monitoring: recommendations for a public health approach [Internet]. 2021 [cited 2024 Feb 8]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789240031593
Division of AIDS and STIs. Epidemic [Internet]. 2024 [cited 2024 Feb 6]. Available from: https://hivhub.ddc.moph.go.th/epidemic.php (in Thai)
Hfocus. HIV situation in Thailand 2022: 9,230 new cases, 4,379 in age group 15-24 years [Internet]. 2023 [updated 2023 Nov 30; cited 2024 Feb 6]. Available from: https://www.hfocus.org/content/2023/11/29114 (in Thai)
National Statistical Office. Survey of the situation of children and women in Thailand (MICS) 2022 [Internet]. 2022 [cited 2024 Feb 6]. Available from: https://www.unicef.org/thailand/media/11361/file/Thailand%20MICS%202022%20full%20report%20(Thai).pdf (in Thai)
World Health Organization. Consolidated guidelines on the use of antiretroviral drugs for treating and preventing HIV infection: recommendations for a public health approach [Internet]. 2nd ed. 2016 [cited 2024 Feb 8]. Available from: https://www.who.int/hiv/pub/arv/arv-2016/en/
Waters L, Winston A, Reeves I, Boffito M, Churchill D, Cromarty B, et al. BHIVA guidelines on antiretroviral treatment for adults living with HIV‐1 2022. HIV Med [Internet]. 2022 [cited 2024 Feb 8];23(Suppl 5):3-115. Available from: http://dx.doi.org/10.1111/hiv.13446
Centers for Disease Control and Prevention. HIV clinical guidelines: adult and adolescent ARV - what’s new in the guidelines [Internet]. 2024 [cited 2024 Feb 8]. Available from: https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-arv/whats-new
Gandhi RT, Bedimo R, Hoy JF, Landovitz RJ, Smith DM, Eaton EF, et al. Antiretroviral drugs for treatment and prevention of HIV infection in adults: 2022 recommendations of the International Antiviral Society-USA Panel. JAMA [Internet]. 2023 [cited 2024 Feb 8];329(1):63-84. Available from: http://dx.doi.org/10.1001/jama.2022.22246
European AIDS Clinical Society. EACS guidelines version 11.1 [Internet]. 2022 [cited 2024 Feb 8]. Available from: https://www.eacsociety.org/media/guidelines-11.1_final_09-10.pdf
Injai P. Factors affecting the effectiveness of antiretroviral drug treatment with PLWHA [Internet]. 2005 [cited 2024 Feb 8]; Available from: https://buuir.buu.ac.th/xmlui/handle/1234567890/42 (in Thai)
Montarroyos UR, Miranda-Filho DB, Cesar CC, Souza WV, Lacerda HR, Albuquerque Mde F, et al. Factors related to changes in CD4+ T-cell counts over time in patients living with HIV/AIDS: a multilevel analysis. PLoS One [Internet]. 2014 [cited 2024 Feb 11];9(2):e84276. Available from: http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0084276
Thonglamul K. The effectiveness of self-management promoting program on antiretroviral adherence in HIV/AIDs patients at Sirattana Hospital, Sisaket Province [Internet]. 2021 [cited 2024 Sep 24]. Available from: https://www.hu.ac.th/conference/conference2021/Proceeding/doc/06%20HE/033-HE%20(P.1660%20-%201671).pdf (in Thai)
Gezie LD. Predictors of CD4 count over time among HIV patients initiated ART in Felege Hiwot Referral Hospital, northwest Ethiopia: multilevel analysis. BMC Res Notes [Internet]. 2016 [cited 2024 Feb 11];9:377. Available from: http://dx.doi.org/10.1186/s13104-016-2182-4
