ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง: การทบทวนวรรณกรรม
คำสำคัญ:
มะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง, การเสียชีวิต, ปัจจัยคุณลักษณะทางประชากร, ปัจจัยทางพยาธิวิทยา, ปัจจัยทางการรักษา, การทบทวนวรรณกรรมบทคัดย่อ
โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง (Colorectal cancer: CRC) เป็นโรคมะเร็งที่พบได้ทั้งในเพศหญิงและชาย พบมากในผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป การเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงอาจมีสาเหตุจากพันธุกรรม และพฤติกรรมสุขภาพ เช่น การรับประทานอาหาร การสูบบุหรี่ การดื่มสุรา และการขาดการออกกำลังกาย เป็นต้น ผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงส่วนใหญ่ได้รับการวินิจฉัยในระยะที่โรคได้ดำเนินไปมากแล้ว ทำให้มีการแพร่กระจายไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียง ต่อมน้ำเหลือง หรืออวัยวะ เช่น ตับ ปอด สมอง หรือกระดูก เป็นต้น จากการทบทวนวรรณกรรมพบว่า ปัจจัยเสี่ยงต่อการเสียชีวิตในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงประกอบด้วย ปัจจัยคุณลักษณะทางประชากร (อายุ เพศ สถานภาพสมรส เชื้อชาติ) ปัจจัยทางพยาธิวิทยา (ลักษณะของชิ้นเนื้อ ตำแหน่งที่เกิดโรค การกระจายของเซลล์มะเร็ง การลุกลามของเซลล์มะเร็ง การกระจายไปยังอวัยวะอื่น ชนิดของเชลล์มะเร็ง และระยะของโรค) และปัจจัยด้านการรักษา ถึงแม้ว่าปัจจุบันการรักษาโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงมีความก้าวหน้าและมีเทคโนโลยีที่ช่วยให้ผลลัพธ์การรักษาเป็นไปในทางที่ดีและเพิ่มระยะเวลาการรอดชีพในผู้ป่วยได้มากขึ้น อย่างไรก็ตาม บุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขที่รับผิดชอบและดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงควรพิจารณาปัจจัยคุณลักษณะทางประชากร พยาธิวิทยา และการรักษา เพื่อใช้ในการพยากรณ์โรคและการตัดสินใจเลือกแนวทางในการรักษาและดูแลผู้ป่วย ต่อไป
References
1. Worapop Suthiwartnarueput. Pathology of colorectal carcinoma. Thammasat Medical Journal 2016; 16: 134-43.
2. Bunlung Muyphuag. Colon and rectal cancer. Journal of Medicine and Health Sciences Faculty of Medicine Srinakharinwirot University 2010; 17: 29-42.
3. วลัยลักษณ์ ชัยสูตร, บรรณาธิการ. ภาพวินิจฉัยโรคมะเร็ง. กรุงเทพฯ: เรือนแก้วการพิมพ์; 2552.
4. Johnson CM, Wei C, Ensor JE, Smolenski DJ, Amos CI, Levin B, Berry DA. Meta- analyses of Colorectal Cancer Risk Factors. Cancer Causes Control 2013; 24: 1207-1222.
5. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel R.L, Torre L.A, Jemal A. Global Cancer Statistics 2018: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries. CA CANCER J CLIN 2018;68:394 –424.
6. ทะเบียนมะเร็งระดับประชากร [อินเตอร์เน็ต]. สืบค้นเมื่อ11 ธันวาคม 2562. Available from: http://tcb.nci.go.th/CWEB/cwebBase.do?mode=initialApplication.
7. สถาบันมเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.ทะเบียนมะเร็งระดับโรงพยาบาล พ.ศ.2560. กรุงเทพ; พรทรัพย์การพิมพ์: 2561.
8. Mark B.U, Beutler B.D, Rishi M, Ogala C, Patterson D.R, Gullapalli N & Ambika S. Colorectal Cancer Presentation and Survival in Young Individuals: A Retrospective Cohort Study. Cancers 2018; 10: 472. doi:10.3390/cancers10120472.
9. Langrand-Escure J, Diao P, Garcia M-A, Wang G, Guy J-B, Espenel S, Guillaume E, Rehailia-Blanchard A, Pigné G, de Laroche G, Kaczmarek D, Muron T, Porcheron J, Phelip J-M, Vallard A & Magné N. Outcome and prognostic factors in 593 non-metastatic rectal cancer patients: a mono-institutional survey. Scientific Report 2018; 8: 10708. doi: 10.1038/s41598-018-29040-2.
10. Kotake K Asano M, Ozawa H, Kobayashi H & Sugihara K. Tumour characteristics, treatment patterns and survival of patients aged 80 years or older with colorectal cancer. Colorectal Disease Journal 2015. 17(3) : 205-215.
11. Agyemang-Yeboah F, Yorke J, Obirikorang C, Nsenbah Batu E, Acheampong E, Amankwaa Frimpong E, Odame Anto E & Amankwaa. Colorectal cancer survival rates in Ghana:A retrospective hospital-based study. PLOS ONE 2018; 13: e0209307. doi: 10.1371/journal.pone.0209307.
12. Laohavinij S, Maneechavakajorn J & Techatanol P. Prognostic Factors for Survival in Colorectal Cancer Patients. J Med Assoc Thai 2010; 93: 1156-66.
13. Rasouli MA, Moradi G, Roshani D,Nikkhoo B, Ghaderi E & Ghaytasi B. Prognostic factors and survival of colorectal cancer in Kurdistan province, Iran. Medicine 2017; 96: e5941. doi: 10.1097/MD.0000000000005941.
14. Zare-Bandamiri M, Khanjani N , Jahani Y &, Mohammadianpanah M. Factors Affecting Survival in Patients with Colorectal Cancer in Shiraz, Iran. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2016; 17: 159-63.
15. Joachima C, Godaertb L, Draméc M, Véronique-Baudina J, Macnia J, Smith R.J, Novellac J.L and Mahmoudic R. Overall survival in elderly patients with colorectal cancer: A population-based study in the Caribbean. The International Journal of Cancer Epidemiology, Detection, and Prevention 2017; 48: 85-91.
16. Sharp L, McDevitt J, Brown C & Comber H. Smoking at diagnosis significantly decreases 5-year cancer-specific survival in a population-based cohort of 18166 colon cancer patients. Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 788–800.
17. Magaji B.A, Moy F.M, Roslani A.C & Law C.W. Survival rates and predictors of survival among colorectal cancer patients in a Malaysian tertiary hospital. BMC Cancer 2017; 17:339. doi: 10.1186/s12885-017-3336-z.
18. Boyle T, Fritschi L, Platell C & Heyworth J. Lifestyle factors associated with survival after colorectal cancer diagnosis. British Journal of Cancer 2013; 109: 814–22. doi: 10.1038/bjc.2013.310.
19. Sharkas GF, Arqoub KH,Khader YS, Tarawneh MR,Nimri OF, Al-zaghal MJ & Subih Hadil S. Colorectal Cancer in Jordan: Survival Rate and Its Related Factors. Hindawi Journal of Oncology 2017. doi: 10.1155/2017/3180762.
20. Moamer S, Baghestani A, Pourhoseingholi M A, Hajizadeh N, Ahmadi F& Norouzinia M. Evaluation of prognostic factors effect on survival time in patients with colorectal cancer; based on Weibull Competing-Risks Model. Gastroenterol Hepatol Bed Bench 2017; 10: 54–59.
21. ชิตเขต โตเหมือน, นันทิพัฒน์ พัฒนโชติ, ณรงค์ชัย สังชา, ไพบูลย์ เพ็ญสุวรรณ, วงษ์กลาง กุดวงษาและ พงษ์เดช สารการ. ปัจจัยที่มีผลต่อการรอดชีพของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนปลายหลังได้รับ การรักษาด้วยการผ่าตัดในโรงพยาบาลร้อยเอ็ด ประเทศไทย. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น2560; 10: 39-50.
22. Seow-En I, Tan WJ, Dorajoo SR, Hui Ling Soh S, Law YC, Park SY, Choi G-S, Tan WS, Tang CL & Chew MH. Prediction of overall survival following colorectal cancer surgery in elderly patients. World J Gastrointest Surg 2019; 11: 247-260. doi: 10.4240/wjgs.v11.i5.247 ISSN 1948-9366.
23. Phimha S, Promthet S, Suwanrungruang K, Chindaprasirt J, Bouphan P, Santong C & Vatanasapt P. Health Insurance and Colorectal Cancer Survival in Khon Kaen Thailand. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2019; 20: 1797-1802.
24. Lee C.H, Cheng S.C, Tung H-Y, Chang S.C, Ching C.Y & Wu S.F. The Risk Factors ffecting Survival in Colorectal Cancer in Taiwan. Iran J Public Health 2018; 47: 519-30.
25. Madadizadeh F, Ghanbarnejad A, Ghavami V, Bandamiri M Z & Mohammadianpanah M. Applying Additive Hazards Models for Analyzing Survival in Patients with Colorectal Cancer in Fars Province. Southern Iran;Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2017; 18:1077-83.
26. นันทิพัฒน์ พัฒนโชติ, เกรียงไกร โกวิทางกูร, ณรงค์ชัย สังชา, ชิตเขต โตเหมือน, วงษ์กลาง กุดวงษาและพงษ์เดช สารการ. อัตรารอดชีพและปัจจัยที่มีผลต่อการรอดชีพของผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ หลังได้รับการรักษาด้วยการผ่าตัด. วารสารวิชาการแพทย์เขต 11 2560; 31: 243-55.
27. Abu Hassan M R, Mohd Suan M A, Soelar S A, Mohammed N S, Ismail I & Ahmad F. Survival Analysis and Prognostic Factors for Colorectal Cancer Patients in Malaysia. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2016; 17: 3575-81.
2. Bunlung Muyphuag. Colon and rectal cancer. Journal of Medicine and Health Sciences Faculty of Medicine Srinakharinwirot University 2010; 17: 29-42.
3. วลัยลักษณ์ ชัยสูตร, บรรณาธิการ. ภาพวินิจฉัยโรคมะเร็ง. กรุงเทพฯ: เรือนแก้วการพิมพ์; 2552.
4. Johnson CM, Wei C, Ensor JE, Smolenski DJ, Amos CI, Levin B, Berry DA. Meta- analyses of Colorectal Cancer Risk Factors. Cancer Causes Control 2013; 24: 1207-1222.
5. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel R.L, Torre L.A, Jemal A. Global Cancer Statistics 2018: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries. CA CANCER J CLIN 2018;68:394 –424.
6. ทะเบียนมะเร็งระดับประชากร [อินเตอร์เน็ต]. สืบค้นเมื่อ11 ธันวาคม 2562. Available from: http://tcb.nci.go.th/CWEB/cwebBase.do?mode=initialApplication.
7. สถาบันมเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.ทะเบียนมะเร็งระดับโรงพยาบาล พ.ศ.2560. กรุงเทพ; พรทรัพย์การพิมพ์: 2561.
8. Mark B.U, Beutler B.D, Rishi M, Ogala C, Patterson D.R, Gullapalli N & Ambika S. Colorectal Cancer Presentation and Survival in Young Individuals: A Retrospective Cohort Study. Cancers 2018; 10: 472. doi:10.3390/cancers10120472.
9. Langrand-Escure J, Diao P, Garcia M-A, Wang G, Guy J-B, Espenel S, Guillaume E, Rehailia-Blanchard A, Pigné G, de Laroche G, Kaczmarek D, Muron T, Porcheron J, Phelip J-M, Vallard A & Magné N. Outcome and prognostic factors in 593 non-metastatic rectal cancer patients: a mono-institutional survey. Scientific Report 2018; 8: 10708. doi: 10.1038/s41598-018-29040-2.
10. Kotake K Asano M, Ozawa H, Kobayashi H & Sugihara K. Tumour characteristics, treatment patterns and survival of patients aged 80 years or older with colorectal cancer. Colorectal Disease Journal 2015. 17(3) : 205-215.
11. Agyemang-Yeboah F, Yorke J, Obirikorang C, Nsenbah Batu E, Acheampong E, Amankwaa Frimpong E, Odame Anto E & Amankwaa. Colorectal cancer survival rates in Ghana:A retrospective hospital-based study. PLOS ONE 2018; 13: e0209307. doi: 10.1371/journal.pone.0209307.
12. Laohavinij S, Maneechavakajorn J & Techatanol P. Prognostic Factors for Survival in Colorectal Cancer Patients. J Med Assoc Thai 2010; 93: 1156-66.
13. Rasouli MA, Moradi G, Roshani D,Nikkhoo B, Ghaderi E & Ghaytasi B. Prognostic factors and survival of colorectal cancer in Kurdistan province, Iran. Medicine 2017; 96: e5941. doi: 10.1097/MD.0000000000005941.
14. Zare-Bandamiri M, Khanjani N , Jahani Y &, Mohammadianpanah M. Factors Affecting Survival in Patients with Colorectal Cancer in Shiraz, Iran. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2016; 17: 159-63.
15. Joachima C, Godaertb L, Draméc M, Véronique-Baudina J, Macnia J, Smith R.J, Novellac J.L and Mahmoudic R. Overall survival in elderly patients with colorectal cancer: A population-based study in the Caribbean. The International Journal of Cancer Epidemiology, Detection, and Prevention 2017; 48: 85-91.
16. Sharp L, McDevitt J, Brown C & Comber H. Smoking at diagnosis significantly decreases 5-year cancer-specific survival in a population-based cohort of 18166 colon cancer patients. Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 788–800.
17. Magaji B.A, Moy F.M, Roslani A.C & Law C.W. Survival rates and predictors of survival among colorectal cancer patients in a Malaysian tertiary hospital. BMC Cancer 2017; 17:339. doi: 10.1186/s12885-017-3336-z.
18. Boyle T, Fritschi L, Platell C & Heyworth J. Lifestyle factors associated with survival after colorectal cancer diagnosis. British Journal of Cancer 2013; 109: 814–22. doi: 10.1038/bjc.2013.310.
19. Sharkas GF, Arqoub KH,Khader YS, Tarawneh MR,Nimri OF, Al-zaghal MJ & Subih Hadil S. Colorectal Cancer in Jordan: Survival Rate and Its Related Factors. Hindawi Journal of Oncology 2017. doi: 10.1155/2017/3180762.
20. Moamer S, Baghestani A, Pourhoseingholi M A, Hajizadeh N, Ahmadi F& Norouzinia M. Evaluation of prognostic factors effect on survival time in patients with colorectal cancer; based on Weibull Competing-Risks Model. Gastroenterol Hepatol Bed Bench 2017; 10: 54–59.
21. ชิตเขต โตเหมือน, นันทิพัฒน์ พัฒนโชติ, ณรงค์ชัย สังชา, ไพบูลย์ เพ็ญสุวรรณ, วงษ์กลาง กุดวงษาและ พงษ์เดช สารการ. ปัจจัยที่มีผลต่อการรอดชีพของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนปลายหลังได้รับ การรักษาด้วยการผ่าตัดในโรงพยาบาลร้อยเอ็ด ประเทศไทย. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น2560; 10: 39-50.
22. Seow-En I, Tan WJ, Dorajoo SR, Hui Ling Soh S, Law YC, Park SY, Choi G-S, Tan WS, Tang CL & Chew MH. Prediction of overall survival following colorectal cancer surgery in elderly patients. World J Gastrointest Surg 2019; 11: 247-260. doi: 10.4240/wjgs.v11.i5.247 ISSN 1948-9366.
23. Phimha S, Promthet S, Suwanrungruang K, Chindaprasirt J, Bouphan P, Santong C & Vatanasapt P. Health Insurance and Colorectal Cancer Survival in Khon Kaen Thailand. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2019; 20: 1797-1802.
24. Lee C.H, Cheng S.C, Tung H-Y, Chang S.C, Ching C.Y & Wu S.F. The Risk Factors ffecting Survival in Colorectal Cancer in Taiwan. Iran J Public Health 2018; 47: 519-30.
25. Madadizadeh F, Ghanbarnejad A, Ghavami V, Bandamiri M Z & Mohammadianpanah M. Applying Additive Hazards Models for Analyzing Survival in Patients with Colorectal Cancer in Fars Province. Southern Iran;Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2017; 18:1077-83.
26. นันทิพัฒน์ พัฒนโชติ, เกรียงไกร โกวิทางกูร, ณรงค์ชัย สังชา, ชิตเขต โตเหมือน, วงษ์กลาง กุดวงษาและพงษ์เดช สารการ. อัตรารอดชีพและปัจจัยที่มีผลต่อการรอดชีพของผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ หลังได้รับการรักษาด้วยการผ่าตัด. วารสารวิชาการแพทย์เขต 11 2560; 31: 243-55.
27. Abu Hassan M R, Mohd Suan M A, Soelar S A, Mohammed N S, Ismail I & Ahmad F. Survival Analysis and Prognostic Factors for Colorectal Cancer Patients in Malaysia. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2016; 17: 3575-81.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
2020-07-19
ฉบับ
บท
บทความวิชาการ
