สมุนไพรไล่ยุง

Abstract

ยุงเป็นแมลงที่ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพของมนุษย์มากที่สุด ปัจจุบันโรคติดต่อจากยุงนอกจากจะเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญในระดับชาติและทั่วโลกแล้ว ยังมีผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคมในวงกว้าง มาตรการป้องกันและควบคุมโรคดังกล่าว นอกจากจะมุ่งเน้นไปที่การควบคุมและกำจัดยุงพาหะแล้ว การป้องกันส่วนบุคคลโดยใช้สารไล่ยุงเพื่อป้องกันตนเองไม่ให้ถูกยุงกัดเป็นอีกแนวทางหนึ่งที่สามารถลดความเสี่ยงต่อการติดโรคและลดการแพร่กระจายของโรคได้ ในปัจจุบันผลิตภัณฑ์ป้องกันยุงจากสารสกัดธรรมชาติ เช่น พืชสมุนไพรกำลังเป็นที่นิยมกันมากในกลุ่มผู้บริโภคส่วนใหญ่ที่ตระหนักถึงพิษภัยและอันตรายจากสารเคมี ดังนั้นการศึกษาค้นคว้าและแสวงหาพืชสมุนไพรใหม่ๆ ที่สามารถนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ป้องกันยุงที่มีประสิทธิภาพไล่ยุงสูง มีความปลอดภัยต่อสิ่งมีชีวิต และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่สามารถทดแทนและลดบทบาทการใช้สารเคมีสังเคราะห์และหลีกเลี่ยงฤทธิ์อันไม่พึงประสงค์ของมัน นอกจากนั้น ยังเป็นการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพรอันเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อุดมสมบูรณ์อย่างคุ้มค่า ในบทความนี้ได้มีการรวบรวมความรู้เกี่ยวกับยุงพาหะที่สำคัญในประเทศไทย สารทากันยุง พืชสมุนไพรและสมุนไพรไทยกับฤทธิ์ในการป้องกันยุงกัด วิธีสกัดน้ำมันหอมระเหยจากพืช การเตรียมผลิตภัณฑ์ป้องกันยุง และวิธีการทดสอบฤทธิ์ป้องกันยุง และวิธีการทดสอบฤทธิ์ป้องกันยุงกัดในห้องปฏิบัติการ เพื่อเป็นประโยชน์ในการเผยแพร่ทางวิชาการ และเป็นข้อมูลเบื้องต้นสำหรับผู้ที่สนใจเกี่ยวกับสารไล่ยุงจากพืชสมุนไพรไทยได้ใช้ประโยชน์ต่อไป