ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการให้สุขศึกษาของพยาบาลแก่มารดาเพื่อส่งเสริมพัฒนาการของทารก
คำสำคัญ:
การให้สุขศึกษา, การส่งเสริมพัฒนาการของทารกวัย 0-2 เดือน ความรู้ ปัจจัย และพยาบาลบทคัดย่อ
การส่งเสริมพัฒนาการทารกมักจะไม่ได้ให้ความสำคัญกับช่วงวัย 2 เดือนแรก การวิจัยเชิงพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจการให้สุขศึกษามารดาเพื่อส่งเสริมพัฒนาการทารกวัย 2 เดือนแรกและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง กลุ่มตัวอย่างเป็นพยาบาลวิชาชีพในจังหวัดเชียงใหม่ที่ดูแลมารดาหลังคลอดและ/หรือทารกวัย 0-2 เดือนจำนวน 293 ราย ผลการวิจัยพบว่าการให้สุขศึกษาฯ มีคะแนนเฉลี่ย 51.54/100 (SD=20.31) จัดอยู่ในระดับปานกลางจากการแบ่งเป็น 5 ระดับคือ ต่ำมาก ต่ำ ปานกลาง สูง และสูงมาก การให้สุขศึกษาแบ่งเป็น 4 ด้านพบว่าคะแนนเฉลี่ยแต่ละด้านต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ โดยด้านที่ 1 ให้ข้อมูลความเสี่ยงความรุนแรงของพัฒนาการล่าช้ามีคะแนนต่ำที่สุด ตามมาด้วยด้านที่ 4 ชักนำให้ปฏิบัติโดย บอกวิธีทำ สาธิต ทำเป็นแบบอย่าง ใช้สื่อ และมอบเอกสาร ด้านที่ 2 ให้ข้อมูลด้านประโยชน์ของการกระตุ้นพัฒนาการ และด้านที่ 3 ให้ข้อมูลว่าไม่มีอุปสรรค จากสถิติ t-test หรือ Mann Whitney U พบว่าคะแนนการให้สุขศึกษาฯ สูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญในกลุ่มต่อไปนี้ เพศหญิง อายุ 41-60 ปี มีบุตรแล้ว เคยอบรมเรื่องพัฒนาการเด็ก หรือมีคะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับการส่งเสริมพัฒนาการของทารก มากกว่า 60/100 คะแนน
ดังนั้นควรมีการพัฒนาทักษะพยาบาลในการให้สุขศึกษาเพื่อส่งเสริมพัฒนาการของทารก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มบุรุษพยาบาล อายุน้อย ยังไม่เคยมีบุตร หรือขาดความรู้ โดยเน้นการให้ข้อมูลมารดาเรื่องความเสี่ยงและความรุนแรงของพัฒนาการล่าช้า นอกจากนั้นควรจัดทำแผนการสอน สื่อ และมีเอกสารสำหรับมอบให้มารดา
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุขและภาคีเครือข่ายด้านพัฒนาการเด็ก. (2559). การคัดกรองพัฒนาการเด็กผ่าน HDC. http://hpc5.anamai.moph.go.th/director/dspm/index.php สืบค้นวันที่ 9 เมษายน 2560.
กลุ่มอนามัยแม่และเด็ก สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2557). สมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
เกสรา ศรีพิชญาการ, พรรณพิไล ศรีอาภรณ์, และ ปิยะนุช ชูโต. (2558). ผลการเรียนรู้ของนักศึกษาพยาบาลในการให้สุขศึกษามารดาเกี่ยวกับการส่งเสริมพัฒนาการของทารก. พยาบาลสาร, 42(ฉบับพิเศษ), 116-128.
จินตนา พัฒนพงศ์ธร, ชัยชนะ บุญสุวรรณ, และนฤมล ธนเจริญวัชร. (2558). การศึกษาพัฒนาการเด็กปฐมวัยไทย ปี 2557. อ้างใน กระทรวงสาธารณสุขและภาคีเครือข่ายด้านพัฒนาการเด็ก. http://inspection.anamai.moph.go.th/uploads/docs/g1/JP02_TheStudyOfThaiEarlyChildDevelopmen.pdfสืบค้นวันที่ 9 เมษายน 2560.
จินตนา ยูนิพนธ์. (2540). การพยาบาลจิตเวช เล่ม 2. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ดลก์พร มาตยาบุญ, พิมพาภรณ์ กลั่นกลิ่น, และมาลี เอื้ออำนวย. (2559). การปฏิบัติของพยาบาลและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการดูแลเพื่อส่งเสริมพัฒนาการทารกเกิดก่อนกำหนด. พยาบาลสาร, 43(4), 1-11.
บุญใจ ศรีสถิตนรากูร. ( 2550). ระเบียบวิธีการวิจัยทางการพยาบาล. กรุงเทพฯ:ยูแอนด์ไอ อินเตอร์ มีเดีย. กรุงเทพฯ: เอส. พี. เอ็น.
สถาบันพัฒนาการเด็กราชนครินทร์. (2558). คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย (DSPM). Download from www.thaichilddevelopment.com.
สุปรียา ตันสกุล. (2550). ทฤษฎีทางพฤติกรรมศาสตร์ : แนวทางการดำเนินงานในงานสุขศึกษา
และส่งเสริมสุขภาพ. วารสารสุขศึกษา, 30(105), 1-15.
Blackburn, S. T. (2003). Maternal, fetal, and neonatal physiology: A clinical perspective (2nd ed.). St Louis: Elsevier.
Cohn, J. F., & Tronick, E. Z. (1988). Mother-infant fact-to-fact interaction: Influence is directional and unrelated to periodic cycles in either partner’s behavior. Developmental Psychology, 24(3), 386-392.
Harmon, K. (2010). How important is physical contact with your infant? https://www.scientificamerican.com/article/infant-touch/
Hudson, D. B., Elek, S. M., & Fleck, M. O. (2001). First-time mothers' and fathers' transition to parenthood: infant care self-efficacy, parenting satisfaction, and infant sex. Issues in Comprehensive Pediatric Nursing, 24(1), 31-43.
Murray, S. S., & McKinney, E. S. (2010). Foundataions of maternal-newborn and women’s health nursing (5thed.). Maryland Heights, Missouri: Saunders.
Rochat, P. R. (2001). Social contingency detection and infant development. Bulletin of Menninger Clinic, 65(3), 347-360.
Solkowski, C. (2015). 9 Ways males and females differ in parenting skills. https://storify.com/clairesolkowski/20-ways-males-and-females-can-both-be-effective-si
Stanton, G. (2004). The involved father. http://www.focusonthefamily.com/parenting/parenting-roles/the-involved-father/fathers-matter
Tappero, E. P., & Honeyfield, M. E. (2003). Physiological assessment of the newborn: A comprehensive approach to the art of physical assessment (3rd ed.). Santa Ross, CA: NICU INK Book Publishers.
Tavassolie, T., Dudding, S., Madigan, A.L., & Thorvardarson, A. W. (2016). Differences in perceived parenting style between mothers and fathers: implications for child outcomes and marital conflict. Journal of Child and Family Studies, 25(6), 2055–2068.
Wilson, D. (2009). Health promotion of the infant and family. In M. J. Hockenberry & D. Wilson (Eds.), Wong’s essentials of pediatric nursing (8th ed.), pp. 322-376. St. Louis: Mosby.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
