พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพและภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมในระยะแรก
คำสำคัญ:
พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ, ภาวะสุขภาพ, ผู้สูงอายุ, ภาวะสมองเสื่อมบทคัดย่อ
ภาวะสมองเสื่อมเป็นปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุ แม้ว่าในระยะแรกของการเกิดภาวะสมองเสื่อม ผู้สูงอายุจะมีความผิดปกติในด้านของความจำ แต่ยังคงสามารถช่วยเหลือตัวเองได้ อย่างไรก็ตามความรุนแรงของการเกิดภาวะสมองเสื่อมจะเพิ่มขึ้นหากไม่มีการป้องกันหรือชะลอความรุนแรง การปฏิบัติพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพที่ดีเป็นสิ่งหนึ่งที่สามารถช่วยลดปัจจัยเสี่ยง ความรุนแรงของโรคและมีภาวะสุขภาพที่ดี การวิจัยเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพภาวะสุขภาพ และ ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพและภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมในระยะแรก กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมระยะแรกที่เข้ามารับการรักษาในแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลประสาท จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 106 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบสัมภาษณ์พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น และแบบสัมภาษณ์ภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมที่ผู้วิจัยดัดแปลงจาก ไพจิตรา ล้อสกุลทอง (2545) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการศึกษาพบว่า
- คะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพโดยรวมของกลุ่มตัวอย่างอยู่ในระดับปานกลาง
( = 47.39, S.D. = 4.52) โดยมีพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพด้านการมีกิจกรรมทางกายอยู่ในระดับต่ำ ขณะที่ด้านโภชนาการ อยู่ในระดับสูง ด้านการมีสัมพันธภาพระหว่างบุคคล อยู่ในระดับปานกลาง สำหรับภาวะสุขภาพของกลุ่มตัวอย่างพบว่า อยู่ในระดับปานกลาง ( =79.63, S.D. = 8.59)
- พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพโดยรวมมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำกับภาวะสุขภาพ อย่าง
มีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .204, p < .05) และพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพด้านการมีสัมพันธภาพระหว่างบุคคลมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับปานกลางกับภาวะสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .303, p < .01) ขณะที่พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพด้านการมีกิจกรรมทางกายและด้านโภชนาการไม่มีความสัมพันธ์กับภาวะสุขภาพ
ผลการวิจัยครั้งนี้สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับบุคลากรทางด้านสุขภาพในการวางแผนกิจกรรมในการส่งเสริมในด้านพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ และการดูแลด้านภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมในระยะแรกต่อไป
เอกสารอ้างอิง
วันดี โภคะกุล และ จิตนภา วาณิชวโรตน์. (2551). การดูแลผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อม สำหรับบุคลากรสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.
วริศา จันทรังสีวรกุล. (2553). พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพและภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่สถานสงเคราะห์คนชราจังหวัดนครสวรรค์. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2( 2), 12-19.
วริศา จันทรังสีวรกุล, จิราจันทร์ คณทา, และวรรณา บุณนาค . (2553). พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพและภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครสวรรค์ . พยาบาลสาร. 37( 4), 96-109.
สมาคมผู้ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมแห่งประเทศไทย. (2552). สมองเสื่อม. สืบค้นจาก http://www.azthai.org/filedowload/dementia.pdf
สถาบันประสาทวิทยา. (2551). แนวทางเวชปฏิบัติภาวะสมองเสื่อม (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ธนาเพรสจำกัด.
ไพจิตรา ล้อสกุลทอง. (2545). พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพและภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุ(วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ). บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Alzheimer’s Association. (2010). Basics of alzheimer’s disease Chicago: 2012 Alzheimer’s Association.
Burns, N., & Grove, S. K. (2009). The practice of nursing research Appraisal, Synthesis, and Generation of Evidence (6 th ed.). Philadelphia: Elsevier Saunders.
Chamroonsawasdi, K., Phoolphoklang, S., Nanthamongkolchai, S., & Munsawaengsub, C. (2010). Factor Influencing Health Promoting Behaviors among the Elderly Under the Universal Coverage Program, Buriram Province. Thailand. Asia Journal of Public Health, 1(1), 15-19.
Chao, J., Li, Y., Xu, H., Yu, Q., Wang, Y., Liu, P. (2013). Health status and associated factors
among the community-dwelling elderly in China. Archives of Gerontology and Geriatrics,
56,199-204
Eliopoulos, C. (2010). Gerontological nursing (7th ed.). Philadelphia; Lippincott Williums & Wilkins.
Jaiyungyuen, U.,Suwonnaroop, N., Priyatruk, P., & Moopayak, K. (2012). Factors influencing health-promoting behaviors of older people with hypertension. 1st Mae Fah Luang University International Conference 2012.
Noosorn, N., & Saengngern, S. (2013). Health promoting behaviors among older people living alone with chronic disease in the lower northern region of Thailand. European Scientific, 19(6), 214-226.
Pender, J. N. (1996). Health Promotion in Nursing Practice (3rd ed.). New York: Appleton & Lange.
Pender, J. N., Murdaugh, L. C., & Parsons, A. M. (2006). Health promotion in nursing practice (5th ed.). New Jersy : Upper Saddle River.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2004). Nursing Research: principle and methods (7th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Sohng, K., Sohng, S., & Yeom, H. (2002). Health-Promoting Behaviors of Elderly Korean Immigrants in the United States. Public Health Nursing, 19(4), 294-300.
Thanakwang, K. (2009). Social relationship influencing positive percived health among Thai older person: A secondary data analysis using the Nation Elderly Survay. Nursing and Health Sciences, 11, 144-149.
World Health Organization. (2012). Dementia: a public health piority . United Kingdom: World Health Organization.
Translated Thai References
Panabodi Akajumpaka and Nithi Wattanamano. (2008). Rai ngan Sathanakan Phawa Sukkhaphap Lae Pharuetikam Sukkhaphap Phu Sung Ayu Thai. Sathanakan Sukkhaphap Thai. 4(1), 1-32.
Wandee Pokakul and Jitnapa Wanitchawarot. (2007). Kan Dulae Phupuai Phawa Samong Sueam Samrap Bukhlakon Satharanasuk . Krungthepฯ: Sathaban Wetchasat Phu Sung ayu Kromkanphaet Krasuang Sa Tharana Su Kho.
Chantarungseevorakul, Warisa.(2010). Health Promoting Behaviors and Health Status of the Elderly in Nakhonsawan Province. Journal of Health Science Research. 2( 2), 12-19.
Chantarungseevorakul, Warisa., Kontha, Jirajan., & Boonnuan, Wanna. (2010). Health Promoting Behaveviors and Status of the Elderly at Nakhonsawan Municipality. Nursing Journal, 37(4), 96-109.
The Alzhemeimer's Disease and Related Disorders Association. (2009). Dementia. Retrieved from http://www.azthai.org/filedowload/dementia.pdf
Prasat Neurological Institute. (2008). Naeothang Wet Patibat Phawa Samong Sueam (Phim Khrang Thi 2). Krungthepฯ: Thana Phret Chamkat.
Paijitra Loskultong. (2000). Health Promoting Behaviors and Health Status of Elderly(Thesis of Master degree Gerontological Nursing). Graduate School, Chiang Mai University.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
