ปัจจัยทำนายพฤติกรรมสุขภาพในผู้ที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันชนิดมัยอีลอยด์ที่ได้รับเคมีบำบัด
คำสำคัญ:
พฤติกรรมสุขภาพ, ปัจจัยทำนาย, มะเร็งเม็ดเลือดขาว, มะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันชนิดมัยอีลอยด์, เคมีบำบัดบทคัดย่อ
ผู้ที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันชนิดมัยอีลอยด์ที่ได้รับเคมีบำบัด จำเป็นต้องมีพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้องเหมาะสม ในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการรักษา การวิจัยเชิงทำนายในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาพฤติกรรมสุขภาพในผู้ที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันชนิดมัยอีลอยด์ที่ได้รับเคมีบำบัด และอำนาจการทำนายของการรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และการสนับสนุนทางสังคม ตามกรอบแนวคิดการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพของเพนเดอร์ (Pender, 2006) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ คือ ผู้ที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันชนิดมัยอีลอยด์ที่ได้รับเคมีบำบัด ที่มารับการตรวจรักษาที่คลินิกโรคเลือด งานการพยาบาลผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ถึงเดือนพฤษภาคม 2557 จำนวน 75 ราย เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพ การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และการสนับสนุนทางสังคมของกลุ่มตัวอย่าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการใช้สถิติพรรณนา และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน
ผลการวิจัยพบว่า
- กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า พฤติกรรมสุขภาพด้านการป้องกันการติดเชื้อ ด้านการบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน ด้านการจัดการความเครียดอยู่ในระดับปานกลาง ส่วนด้านการป้องกันเลือดออกง่าย และด้านการปฏิบัติตัวเมื่อมีภาวะโลหิตจางอยู่ในระดับสูง
- การรับรู้สมรรถนะแห่งตนเป็นเพียงปัจจัยเดียวที่สามารถทำนายพฤติกรรมสุขภาพในผู้ที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันชนิดมัยอีลอยด์ที่ได้รับเคมีบำบัด โดยสามารถทำนายพฤติกรรมสุขภาพได้ร้อยละ 20.9 ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ p<.001
ผลการวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าการรับรู้สมรรถนะแห่งตนสามารถทำนายพฤติกรรมสุขภาพในผู้ที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันชนิดมัยอีลอยด์ที่ได้รับเคมีบำบัด ดังนั้นจึงควรส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนในประชากรกลุ่มตัวอย่าง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ของการพยาบาลที่ดีขึ้น
เอกสารอ้างอิง
บุญใจ ศรีสถิตย์นรางกูร. (2550). ระเบียบวิธีการวิจัยทางพยาบาลศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 4, หน้า 459). กรุงเทพฯ: ยูแอนด์ไอ อินเตอร์มีเดีย.
พิจิตรา เล็กดำรงกุล, คนึงนิจ พงศ์ถาวรกมล, ชูชื่น ชีวพูนผล, และ นภดล ศิริธนารัตนกุล. (2552). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดไข้ในภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำในผู้ป่วยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันที่ได้รับยาเคมีบำบัด. วารสารพยาบาลศาสตร์, 27(2), 58-68.
วราพร คุ้มอรุณรัตนกุล, อัครอนงค์ ปราโมช, และ ศิริรัตน์ ปานอุทัย. (2548). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง. พยาบาลสาร, 32(4), 84-98.
วีระศักดิ์ นาวารวงศ์. (2550). มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิดไมอิลอยด์. ใน วิชัย ประยูรวิวัฒน์, แสงสุรีย์ จูฑา, และ ถนอมศรี ศรีชัยกุล. (บรรณาธิการ), ตำราโลหิตวิทยา: การวินิจฉัยและการรักษาโรคเลือดที่พบบ่อยในประเทศไทย (พิมพ์ครั้งที่ 3, หน้า 331-359). กรุงเทพฯ: นำอักษรการพิมพ์.
สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2553). สถิติสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2554). สถิติสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2555). สถิติสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
หทัยรัตน์ เวชมนัส, ศิริรัตน์ ปานอุทัย, และ อัครอนงค์ ปราโมช. (2548). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุที่มีภาวะหัวใจวาย. พยาบาลสาร, 32(4), 99-113.
หฤทัย พุทธิเสาวภาคย์. (2547). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุโรคมะเร็งปอด(วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ). บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อิศรางค์ นุชประยูร. (2547). Chemotherapy for leukemia. ใน พรเทพ เทียนสิวากุล (บรรณาธิการ), โลหิตวิทยาคลินิกชั้นสูง (หน้า 144-168). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
American Cancer Society. (2005). Cancer facts& figures 2005. Retrieved from http://www.cancer.org
American Cancer Society. (2011). Understanding chemotherapy: A guide for patients and family. Retrieved from http://www.cancer.org
American Cancer Society. (2013). Nausea and vomiting. Retrieved from http://www.cancer.org
American Cancer Society. (2014). Cancer facts& figures 2014. Retrieved from http://www.cancer.org
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman.
Gobel, B. H., & O’Leary, C. (2007). Bone marrow suppression. In M. E. Langhorne, J. S. Fulton, & S. E. Otto (Eds.), Oncology nursing (5th ed., pp. 488-504). St. Louis: Mosby Elsevier.
Gupta, A., Singh, M., Singh, H., Kumar, L., Sharma, A., Bakhshi, S., . . . Thulkar, S. (2010). Infections in acute myeloid leukemia: An analysis of 382 febrile episodes. Medical Oncology, 27(4), 1037-1045. doi: 10.1007/s12032-009-9330-9
House, J. S. (1981). Work stress and social support. New Jersey: Prentice Hall.
Johnson, E., Gilmore, M., Newman, J. & Stephens, M. (2000). Preventing fungal infections in immunocompromised patients. British Journal of Nursing, 9(17), 1154-1156, 1158-1164.
Kleinman, L., Benjamin, K., Viswanathan, H., Mattera, M. S., Bosserman, L., Blayney, D. W., &Revicki, D. A. (2012). The anemia impact measure (AIM): Development and content validation of a patient-reported outcome measure of anemia symptoms and symptom impacts in cancer patients receiving chemotherapy. Quality of Life Research, 21(7), 1256-1266. doi:10.1007/s11136-001-0034-1
Miller, K. B., & Daoust, P. R. (2005). Clinical manifestations of acute myeloid leukemia. In R. Hoffman, E. J. Benz, Jr., S. J. Shattil, B. Furie, H. J. Cohen, & L. E. Silberstein (Eds.), Hematology basic principles and practice (4th ed., pp. 1071-1074). Philadelphia: Elsevier.
National Cancer Institute. (2012). Oral complications of chemotherapy and head/neck radiation. Retrieved from web site: http://www.cancer.gov/cancertopics/pdg/supportivecare/ oralcomplications
Pender, N. J. (2006). Health promotion in nursing practice (5th ed.). New Jersey: Upper Saddle River.
Translated Thai References
Boonjai Srisatidnarakul. (2007). The methodology in nursing research (4th ed., pp. 459). Bangkok: U & I Intermedia.
Pichitra Lekdamrongkul, Kanaungnit Pongthavornkamol, Chuchuen Chewapoonpon, and Noppadol Siritanaratkul. (2009). Factors associated with febrile neutropenia in acute leukemic patients receiving chemotherapy. Journal of Nursing Science, 27(2), 58-68.
Varaporn Komaroonrutanakul, Akanong Pramoch, and Sirirat Panuthai. (2005). Factors predicting health promoting behaviors among the elderly with coronary artery disease. Nursing Journal, 32(4), 84-98.
Weerasak nawarawong. (2007). Acute Myeloid Leukemia. In Wichai Prayoonwiwat, Saengsuree Jootar, and Thanomsri Srichaikul. (Eds.), Hematology: Clinical principles and applications in Thailand (3rd ed., pp. 331-359). Bangkok: Nam akson printing house.
Bureau of policy and strategy, office of the permanent secretary. (2010). Public health statistics. Bangkok: Ministry of public health.
Bureau of policy and strategy, office of the permanent secretary. (2011). Public health statistics. Bangkok: Ministry of public health.
Bureau of policy and strategy, office of the permanent secretary. (2012). Public health statistics. Bangkok: Ministry of public health.
Hathairat Wetmanut, Sirirat Panuthai, and Akanong Pramoch. (2005). Factors predicting health promoting behaviors among the elderly with heart failure. Nursing Journal, 32(4), 99-113.
Haruthai Puttisoawwapak. (2004). Factors predicting health behaviors among the elderly with lung cancer (Master of nursing science thesis, gerontological nursing). Graduate school, Chiang Mai University.
Issarang Nuchprayoon. (2004). Chemotherapy for leukemia. In Pornthep Tiensiwakul (Eds.), Advanced clinical hematology (pp. 144-168). Bangkok: Chulalongkorn University.
พิจิตรา เล็กดำรงกุล, คนึงนิจ พงศ์ถาวรกมล, ชูชื่น ชีวพูนผล, และ นภดล ศิริธนารัตนกุล. (2552). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดไข้ในภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำในผู้ป่วยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันที่ได้รับยาเคมีบำบัด. วารสารพยาบาลศาสตร์, 27(2), 58-68.
วราพร คุ้มอรุณรัตนกุล, อัครอนงค์ ปราโมช, และ ศิริรัตน์ ปานอุทัย. (2548). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง. พยาบาลสาร, 32(4), 84-98.
วีระศักดิ์ นาวารวงศ์. (2550). มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิดไมอิลอยด์. ใน วิชัย ประยูรวิวัฒน์, แสงสุรีย์ จูฑา, และ ถนอมศรี ศรีชัยกุล. (บรรณาธิการ), ตำราโลหิตวิทยา: การวินิจฉัยและการรักษาโรคเลือดที่พบบ่อยในประเทศไทย (พิมพ์ครั้งที่ 3, หน้า 331-359). กรุงเทพฯ: นำอักษรการพิมพ์.
สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2553). สถิติสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2554). สถิติสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2555). สถิติสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
หทัยรัตน์ เวชมนัส, ศิริรัตน์ ปานอุทัย, และ อัครอนงค์ ปราโมช. (2548). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุที่มีภาวะหัวใจวาย. พยาบาลสาร, 32(4), 99-113.
หฤทัย พุทธิเสาวภาคย์. (2547). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุโรคมะเร็งปอด(วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ). บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อิศรางค์ นุชประยูร. (2547). Chemotherapy for leukemia. ใน พรเทพ เทียนสิวากุล (บรรณาธิการ), โลหิตวิทยาคลินิกชั้นสูง (หน้า 144-168). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
American Cancer Society. (2005). Cancer facts& figures 2005. Retrieved from http://www.cancer.org
American Cancer Society. (2011). Understanding chemotherapy: A guide for patients and family. Retrieved from http://www.cancer.org
American Cancer Society. (2013). Nausea and vomiting. Retrieved from http://www.cancer.org
American Cancer Society. (2014). Cancer facts& figures 2014. Retrieved from http://www.cancer.org
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman.
Gobel, B. H., & O’Leary, C. (2007). Bone marrow suppression. In M. E. Langhorne, J. S. Fulton, & S. E. Otto (Eds.), Oncology nursing (5th ed., pp. 488-504). St. Louis: Mosby Elsevier.
Gupta, A., Singh, M., Singh, H., Kumar, L., Sharma, A., Bakhshi, S., . . . Thulkar, S. (2010). Infections in acute myeloid leukemia: An analysis of 382 febrile episodes. Medical Oncology, 27(4), 1037-1045. doi: 10.1007/s12032-009-9330-9
House, J. S. (1981). Work stress and social support. New Jersey: Prentice Hall.
Johnson, E., Gilmore, M., Newman, J. & Stephens, M. (2000). Preventing fungal infections in immunocompromised patients. British Journal of Nursing, 9(17), 1154-1156, 1158-1164.
Kleinman, L., Benjamin, K., Viswanathan, H., Mattera, M. S., Bosserman, L., Blayney, D. W., &Revicki, D. A. (2012). The anemia impact measure (AIM): Development and content validation of a patient-reported outcome measure of anemia symptoms and symptom impacts in cancer patients receiving chemotherapy. Quality of Life Research, 21(7), 1256-1266. doi:10.1007/s11136-001-0034-1
Miller, K. B., & Daoust, P. R. (2005). Clinical manifestations of acute myeloid leukemia. In R. Hoffman, E. J. Benz, Jr., S. J. Shattil, B. Furie, H. J. Cohen, & L. E. Silberstein (Eds.), Hematology basic principles and practice (4th ed., pp. 1071-1074). Philadelphia: Elsevier.
National Cancer Institute. (2012). Oral complications of chemotherapy and head/neck radiation. Retrieved from web site: http://www.cancer.gov/cancertopics/pdg/supportivecare/ oralcomplications
Pender, N. J. (2006). Health promotion in nursing practice (5th ed.). New Jersey: Upper Saddle River.
Translated Thai References
Boonjai Srisatidnarakul. (2007). The methodology in nursing research (4th ed., pp. 459). Bangkok: U & I Intermedia.
Pichitra Lekdamrongkul, Kanaungnit Pongthavornkamol, Chuchuen Chewapoonpon, and Noppadol Siritanaratkul. (2009). Factors associated with febrile neutropenia in acute leukemic patients receiving chemotherapy. Journal of Nursing Science, 27(2), 58-68.
Varaporn Komaroonrutanakul, Akanong Pramoch, and Sirirat Panuthai. (2005). Factors predicting health promoting behaviors among the elderly with coronary artery disease. Nursing Journal, 32(4), 84-98.
Weerasak nawarawong. (2007). Acute Myeloid Leukemia. In Wichai Prayoonwiwat, Saengsuree Jootar, and Thanomsri Srichaikul. (Eds.), Hematology: Clinical principles and applications in Thailand (3rd ed., pp. 331-359). Bangkok: Nam akson printing house.
Bureau of policy and strategy, office of the permanent secretary. (2010). Public health statistics. Bangkok: Ministry of public health.
Bureau of policy and strategy, office of the permanent secretary. (2011). Public health statistics. Bangkok: Ministry of public health.
Bureau of policy and strategy, office of the permanent secretary. (2012). Public health statistics. Bangkok: Ministry of public health.
Hathairat Wetmanut, Sirirat Panuthai, and Akanong Pramoch. (2005). Factors predicting health promoting behaviors among the elderly with heart failure. Nursing Journal, 32(4), 99-113.
Haruthai Puttisoawwapak. (2004). Factors predicting health behaviors among the elderly with lung cancer (Master of nursing science thesis, gerontological nursing). Graduate school, Chiang Mai University.
Issarang Nuchprayoon. (2004). Chemotherapy for leukemia. In Pornthep Tiensiwakul (Eds.), Advanced clinical hematology (pp. 144-168). Bangkok: Chulalongkorn University.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
2017-12-31
รูปแบบการอ้างอิง
เทสมุทร ล., วรรณฤทธิ์ ท., & ตันติวรวิทย์ อ. (2017). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมสุขภาพในผู้ที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันชนิดมัยอีลอยด์ที่ได้รับเคมีบำบัด. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 44(พิเศษ(1), 45–56. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/148033
ฉบับ
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
