ถอดบทเรียนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ: กรณีศึกษา การควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออก โดยชุมชนมีส่วนร่วม
คำสำคัญ:
นโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ, การควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์เพื่อถอดบทเรียนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ การควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกโดยชุมชนมีส่วนร่วม ผู้ร่วมวิจัยประกอบด้วย ตัวแทนผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ จำนวน 24 คน ได้แก่ นายกเทศมนตรี ผู้แทนจากเทศบาล เจ้าหน้าที่สาธารณสุขจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ผู้นำและสมาชิกในชุมชนตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า นโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ การควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกโดยชุมชนมีส่วนร่วม ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ เกิดจากนโยบายของกระทรวงสาธารณสุขที่เน้นให้ชุมชนมีการควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออก เนื่องจากโรคไข้เลือดออกมีผลกระทบต่อบุคคล ครอบครัว และสังคม การดำเนินการเพื่อแก้ไขปัญหาโรคไข้เลือดออกในตำบลออนใต้เกิดจากความร่วมมือระหว่างแกนนำชุมชน พยาบาล นักวิชาการจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลออนใต้และสมาชิกในชุมชน ประกอบด้วยขั้นตอนต่าง ๆ คือ จัดตั้งคณะกรรมการผู้รับผิดชอบ วางแผนงาน ปฏิบัติตามแผนที่กำหนด และสรุปผลการดำเนินงานเป็นระยะเพื่อนำข้อมูล
ที่ได้มาวิเคราะห์ถึงปัญหาและอุปสรรค เพื่อหาแนวทางการแก้ไข จนกระทั่งเกิดผลลัพธ์เป็นนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ การควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกโดยชุมชนมีส่วนร่วม ตำบลออนใต้ อย่างเป็นรูปธรรม จากผลการดำเนินงานดังกล่าวส่งผลให้จำนวนผู้ที่ป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกของประชาชนในตำบลออนใต้ลดลงอย่างชัดเจน ตำบลออนใต้ยังได้รับรางวัลในเรื่องการควบคุมและป้องกันโรคไข้เลือดออกอย่างต่อเนื่อง ผลงานวิจัยการถอดบทเรียนในครั้งนี้สามารถนำมาเป็นแนวทางในการพัฒนาเพื่อให้เกิดนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพของพื้นที่อื่นได้
เอกสารอ้างอิง
อำพล จินดาวัฒนะ. (2553). การสร้างนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพ มาหานคร: บริษัท บียอนด์ พับลิสชิ่ง จำกัด.
ขนิษฐา นันทบุตร. (2553). กรอบวิธีการศึกษาและถอดบทเรียนปฏิบัติการชุมชน (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมา หานคร: บริษัท ทีคิวพี จำกัด.
จุฑารัตน์ ชมพันธุ์. (2555). การวิเคราะห์หลัก “การมีส่วนร่วมของประชาชน” ใน “The Public Participation Handbook: Making Better Decision through Citizen Involvement” ในบริบทประเทศไทย. วารสารการจัดการสิ่งแวดล้อม, 8 (1), 123-141.
นงเยาว์ อุดมวงค์, พนิดา จันทโสภีพันธ์, ดวงฤดี ลาศุขะ, กนกพร สุคำวัง, วิทยา ยาประเสริฐ, สุพรรณ ยาประเสริฐ...ชัยยุทธ กาญจนสาวิตรี (2558). บทเรียนจากการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมให้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรมตำบลชมภู อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่. พยาบาลสาร, 42 ฉบับที่ 1 มกราคม-มีนาคม, 97-107.
นัยนา หนูอิน และ สายฝน เอกวรางกูล (2554). กระบวนการนโยบายสาธารณะเพื่อการพัฒนาต้นทุนชีวิตเด็กและเยาวชน. วารสารสภาการพยาบาล, 26 (ฉบับพิเศษ) 30-43.
รัชนี มิตกิตติ. (2559). การขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ: บทบาทที่ท้าทายของพยาบาลชุมชน. วารสารสภาการพยาบาล, 31 (3). 26-36.
ลัฑวี ปิยะบัณฑิตกุล . (2559). การสร้างนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม การปรับระบบบริการสุขภาพ และการสร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 1). นนทบุรี: บริษัท มาตา การพิมพ์ จำกัด
สุรศักดิ์ บุญเทียน และ ศิริอร อรไชย. (2553). การพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม:
หลักคิดเพื่อการประยุกต์ใช้. นนทบุรี: สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ.
สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2558). สถานการณ์ไข้เลือดออก. ค้นเมื่อ 1 ธันวาคม 2559, จาก http://www.thaivbd.org/n/dengues/view/491
วิจิตร ศรีสุพรรณ, วิลาวัณย์ เสนารัตน์, และ ขนิษฐา นันทบุตร. (2557). นวัตกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ
ภายใต้บทบาทของวิชาชีพการพยาบาล โครงการขับเคลื่อนวิชาชีพพยาบาลเพื่อการสร้างเสริม
สุขภาพ. สำนักสนับสนุนพัฒนาระบบสุขภาพ (สำนัก 7) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้าง
เสริมสุขภาพ และสภาการพยาบาล.
อรทัย ก๊กผล. (2552). คู่คิด คู่มือ การมีส่วนร่วมของประชาชนในสำหรับผู้บริหารท้องถิ่น (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: ส เจริญ การพิมพ์.
Translateed Thai referance
Prawet Wasee. (2004). Public Policy Process. Bangkok: National Health Foundation. (Thai)
Ampol Chindawattana. (2010). Creating Public Participatory Health Policy (5 Edition). Bangkok: Beyond Publishing Co Ltd. (Thai)
Kanittar Nantabut. (2010). A framework for the study and dissemination of community action lessons (2 Edition). Bangkok: TQP Company Limited. (Thai)
Chutarat Chompunth. (2012). A Review of the Public Participation Concept in “The Public Participation Handbook: Making Better Decisions through Citizen Involvement” in Thai Context. Journal of Environmental Management, 8 (1), 123-141. (Thai)
Nongyao Udomvong, Phanida Juntasopeepun, Duangruedee Lasuka, Khanokporn Sucamvang, Wittaya Yaprasert, Supun Yaprasert...Chaiyut Karnjanasawitre (2015). Knowledge Management on Mobilizing Effective Participatory Healthy Public Policy:Chompoo Sub-district Saraphi distric Chiang Mai Province. Nursing Journal, Volume 42 No. 1 Janurary-March, 97-107. (Thai)
Naiyana Noonil and Saifon Aekwarangkoon. (2011). Public Policy Process for the Improvement of Children’s and Youths’Life’s Assets. Thai Journal of Nursing Council, 26 (special issue) 30-43. (Thai)
Ratchanee Mitgitti. (2016). Community-Engaged Implementation of Public Healthcare Policies:
A Challenging Role of Community Nurses. Thai Journal of Nursing Council. Vol. 31 No.3. 26-36. (Thai)
Lutwee Piyapunditkul. (2016). Creating Public Participatory Health Policy, Reorienting Health services and Creating Healthy Environment. Nonthaburi: Mata Printing Co Ltd. (Thai)
Surachai Boontien and Siriorn Orathai. (2010). Development of participatory public health policy: Principles for application. Nonthaburi: Nationalhealth. (Thai)
National Vector borne diseases Department of Disease Control, Ministry of Public Health. (2015). Dengue fever Situation. Retrived December 1, 2016 from http://www.thaivbd.org/n/dengues/view/491. (Thai)
Wichit Srisuphan, Wilawan Senarat and Kanittar Nantabut. (2014). Innovation of Health Promotion under the Role of Nursing Profession, Nursing Program for Nursing Health. Bureau of Health Systems Development Support (Bureau 7) Office of the Fund Health Promotion and Nursing Council. (Thai)
Orathai Kokpol. (2009). Community Engagement Guide for Local Executives. Bangkok: S Charoen Printing Co Ltd. (Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
