ผลของโปรแกรมการประยุกต์รูปแบบการให้ข้อมูลข่าวสาร การสร้างแรงจูงใจและการพัฒนาทักษะเกี่ยวกับการควบคุมอาหารต่อระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2
คำสำคัญ:
การให้ข้อมูลข่าวสาร, การสร้างแรงจูงใจและการพัฒนาทักษะ, การควบคุมอาหาร, ระดับน้ำตาลในเลือด, ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2บทคัดย่อ
การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดเป็นเป้าหมายที่สำคัญในการดูแลผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน สามารถทำได้โดยการควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย การรับประทานยา และการจัดการกับความเครียด แต่อย่างไรก็ตามยังพบว่าผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ไม่สามารถควบคุมการรับประทาน และรับประทานอาหารไม่สอดคล้องกับการดำเนินชีวิต ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการพัฒนารูปแบบการส่งเสริมพฤติกรรมการควบคุมอาหารในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 การวิจัยแบบกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการประยุกต์รูปแบบการให้ข้อมูลข่าวสาร การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะเกี่ยวกับการควบคุมอาหารต่อระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการที่โรงพยาบาลชุมชนตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2559 จำนวน 35 ราย แบ่งเป็นกลุ่มควบคุม 17 ราย และกลุ่มทดลอง 18 ราย กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการประยุกต์รูปแบบการให้ข้อมูลข่าวสาร การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะเกี่ยวกับการควบคุมอาหาร ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ดำเนินการวิจัย ประกอบด้วย 1) โปรแกรมการประยุกต์รูปแบบการให้ข้อมูลข่าวสาร การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะเกี่ยวกับการควบคุมอาหาร ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นตามแนวคิดการให้ข้อมูลข่าวสาร การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะของฟิชเชอร์, ฟิชเชอร์, และ ฮาร์แมน (2003) 2) แบบสอบถามการปฏิบัติกิจกรรมการออกกำลังกายและการรับประทานยาสำหรับผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน และ 3) เครื่องตรวจระดับน้ำตาลในเลือดชนิดพกพา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้ผ่านการตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือก่อนนำไปเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา สถิติทดสอบของฟรีดแมน และสถิติทดสอบแมนวิทนีย์ยู
ผลการวิจัยพบว่า
- ภายหลังได้รับโปรแกรมการประยุกต์รูปแบบการให้ข้อมูลข่าวสาร การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะเกี่ยวกับการควบคุมอาหาร ระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มตัวอย่างกลุ่มทดลองในสัปดาห์ที่ 6 และ 10 ต่ำกว่าก่อนได้รับโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001)
- ภายหลังได้รับโปรแกรมการประยุกต์รูปแบบการให้ข้อมูลข่าวสาร การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะเกี่ยวกับการควบคุมอาหารในสัปดาห์ที่ 6 และ 10 ระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มตัวอย่างกลุ่มทดลอง ต่ำกว่ากลุ่มควบคุมที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.01)
ผลการวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการประยุกต์รูปแบบการให้ข้อมูลข่าวสาร การสร้างแรงจูงใจ และการพัฒนาทักษะเกี่ยวกับการควบคุมอาหารสามารถช่วยให้ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มีการปฏิบัติพฤติกรรมการควบคุมอาหารและลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ ดังนั้นจึงควรมีการนำโปรแกรมนี้ไปผสมผสานในการดูแลผู้ที่เป็นโรคเบาหวานให้สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ การวิจัยครั้งต่อไป ควรมีการศึกษาระยะยาวเพื่อประเมินผลความยั่งยืนของโปรแกรมและประเมินระดับฮีโมโกลบิลเอวันซี (HbA1c) ต่อไป
References
living -with-diabetes/complications/?loc=lwd-slabnav
American Diabetes Association. (2014a). Diagnosis and classification of diabetes mellitus.
Diabetes care, 37(1), 81-90.
American Diabetes Association. (2014b). The cost of diabetes. Retrieved from
http://www.diabetes.org/advocacy/news-events/cost-of-diabetes.html
American Diabetes Association. (2015). Standards of medical care in diabetes 2015. The
journal of clinical and applied research and education, 38(1), 1-94.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy and health behavior. Cambridge handbook of psychology
health and medicine. Cambridge: Cambridge University Press.
Chang, S. J., Choi, S., Kim, S. A., & Song, M. (2014). Intervention strategies based on
information-motivation-behavioral skills model for health behavior change: A systematic review. Asian Nursing Research, 8(3), 172-181.
Diabetes Association of Thailand Under the Patronage of Her Royal Highness Princess Maha
Chakri Sirindhorn, The Endocrine Society of Thailand, Department of Medical Services and National Health Security Office. (2014). Clinical Practice Guideline for Diabetes 2014. Bangkok: Aroon Printing. (In Thai)
Fisher, W. A., Fisher, J. D., & Harman, J. (2003). The information-motivation behavioral skill
model: A general social psychological approach to understanding promoting health behavior. In J. Suls, & K. A. Wallston (Eds.), Social psychological foundation of health and illness (pp. 82e106). Malden: Blackwell.
Gavgani, R. M., Poursharifi, H., & Aliasgarzadeh, A. (2010). Effectiveness of information-
motivation and behavioral skill (IMB) model in improving self-care behaviors & Hba1c measure in adults with type2 diabetes in Iran-Tabriz. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 1868-1873.
Intharabut, M., & Muktabhant, B. (2007). Perception and Practices of Dietary Control in Type 2
Diabetic Patients. Srinagarind Medical Journal, 22(3), 283-290. (In Thai)
Kotebuntao, K. (2008). The Effect of Participatory Learning Program and Social Support from
Fammilies on the Diabetic Type 2 Patient’s Knowledge and Health Behaviors, Fammilies Knowledge and their Social Support Behaviors Chiangkhan Hospital. Independent Study Master of Nursing Science (Family Nursing), Graduate School, Khonkhan University. (In Thai)
Lundberg, P. C., & Thrakul, S. (2012). Type 2 diabetes: How do Thai Buddhist people with
diabetes practice self-management. Journal of Advanced Nursing, 68(3), 550-558.
Lerdsrimongkol, P. (2007). Food Consumption Exercise and Blood Sugar Level of Patients with
Type 2 Diabetes Mellitus. Independent Study Master of Science (Nutrition Education), Graduate School, Chiang Mai University. (In Thai)
Namwongsa, C. (2008). Self-care Practices in Nutrition and Health of Type 2 Diabetes
Mellitus Patients. Independent Study Master of Science (Nutrition Education), Graduate School, Chiang Mai University. (In Thai)
Nimnoy, N. (2012). Nutrition therapy in diabetic patients. In W. Sarinpakorn (editors), Case
approach for diabetes mellitus management (2nd ed., pp.36-53). Bangkok: Bangkok Medical Publisher. (In Thai)
Osborn, C. Y., Amico, K. R., Cruz, N., O'Connell, A. A., Perez-Escamilla, R., Kalichman, S. C.,
Wolf, A. S., ... & Fisher, J. D. (2010). A brief culturally tailored intervention for Puerto Ricans with type 2 diabetes. Health Education & Behavior, 37(6), 849-862.
Oba, N., Danyuthasilp, C., & Chairatana, S. (2008). Illness Experiences of Patients with Diabetes
Mellitus. Journal of Nursing Science Naresuan University, 2(1), 78-77. (In Thai)
Prentice-Dunn, S., & Roger, W. (1986). Protection motivation theory and preventive health: beyond
the health belief model. Health Education Research, 1(3), 153-161.
Polit, D. F., & Hungler, B. P. (1999). Nursing research: Principles and methods (6thed.).
Phildephia: J.B. Lippincott.
Suwanasorn, T. (2007). Effect of Self-efficacy Enhancing Program on Health behaviors Among
Persons with Diabetes Mellitus in Hangchat Hospital, Lampang Province. Independent Study Master of Nursing Science (Adult Nursing), Graduate School, Chiang Mai University. (In Thai)
Siddiqui, S. (2014). Depression in type 2 diabetes mellitus a brief review. Diabetes & Metabolic
Syndrome: Clinical Research & Reviews, 8(1), 62-65.
Strychar, I., Elisha, B., & Schmitz, N. (2012). Type 2 diabetes self-management: Role of diet self-
efficacy. Canadian Journal of Diabetes, 36(6), 337-344.
Thai health survey office. (2010). Thai health survey report by physical examination 4 th 2008-
9. Nonthaburi: The Grafico Systems. (In Thai)
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
