ผลของการเตรียมลำไส้ด้วยการรับประทานยาระบายโซเดียมฟอสเฟตต่อระดับโพแทสเซียมในเลือดและผลข้างเคียงในผู้ป่วยนรีเวช

ผู้แต่ง

  • อุมาพร จำปาไหล พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่
  • เดชา ทำดี รองศาสตราจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • สุภมาส สุภาวงค์ พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่
  • แววนภา เนียมชำนาญ พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่

คำสำคัญ:

การเตรียมลำไส้, ยาระบายโซเดียมฟอสเฟต, ระดับโพแทสเซียมในเลือด, ผู้ป่วยนรีเวช

บทคัดย่อ

ยาระบายโซเดียมฟอสเฟต (NaP) เป็นยาที่มักถูกนำมาใช้เตรียมลำไส้ผู้ป่วยเพื่อการผ่าตัด แต่มีผลทำให้สูญเสียเกลือแร่โพแทสเซียม (K+) ในระบบไหลเวียนเลือด การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลังนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับโพแทสเซียมในเลือดผู้ป่วยนรีเวชที่ได้รับยาระบายโซเดียมฟอสเฟตเพื่อเตรียมลำไส้ก่อนผ่าตัด โดยสืบค้นจากฐานข้อมูลเวชระเบียนของโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งตั้งแต่เดือนมกราคม ถึง ธันวาคม 2559 กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 160 คน เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลประกอบด้วยแบบบันทึกระดับโพแทสเซียมในเลือด และแบบบันทึกข้อมูลผลข้างเคียง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติทดสอบไค-สแควร์

ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างหลังรับประทานยาระบายโซเดียมฟอสเฟต มีระดับโพแทสเซียมในเลือดลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< .001)  ผลข้างเคียงที่พบคือภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ ร้อยละ 4.00 และท้องอืด  ร้อยละ 36.00

การศึกษาครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่า การรับประทานยาระบายโซเดียมฟอสเฟตมีผลทำให้ระดับโพแทสเซียมในเลือดลดลง จึงควรมีระบบการติดตามระดับโพแทสเซียมในเลือดหรือรักษาภาวะโพแทสเซียมในเลือดต่ำก่อนการเตรียมลำไส้ด้วยยาระบายโซเดียมฟอสเฟตในผู้ป่วยนรีเวช                                                                         

 

เอกสารอ้างอิง

ณัฐวุธ สิบหมู่. (2555). ยาที่ผลต่อระบบทางเดินอาหาร. ใน ณัฐวุธ สิบหมู่ (บรรณาธิการ), เภสัชวิทยา:เนื้อหาสำคัญและแบบฝึกหัด (พิมพ์แก้ไขปรับปรุงครั้งที่ 1, หน้า 779-801). กรุงเทพฯ: โฮลิสติก
พับลิชชิ่ง.
สหัสา หมั่นดี. (2556). สารน้ำและอีเล็คโทรไลท์กับวิสัญญี. ใน อังกาบ ปราการรัตน์, วิมลลักษณ์ สนั่นศิลป์, ศิริลักษณ์ สุขสมปอง, และ ปฏิภาณ ตุ่มทอง (บรรณาธิการ), ตำราวิสัญญีวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 4, หน้า 173-188). กรุงเทพฯ: เอ พลัส พริ้น.
Beloosesky, Y., Grinblat, J., Weiss, A., Grosman, B., Gafter, U., & Chagnac, A. (2003). Electrolyte disorders following oral sodium phosphate administration for bowel cleansing in elderly patients. Archives of internal medicine, 163(7), 803-808.
Brown, A. R., & DiPalma, J. A. (2004). Bowel preparation for gastrointestinal procedures. Current gastroenterology reports, 6(5), 395-401.
Curran, M. P., & Plosker, G. L. (2004). Oral sodium phosphate solution. Drugs, 64(15), 1697-1714.
Hoffmanova, I., & Andel, M. (2013). Serious risk related to oral use of sodium phosphate solution. Vnitrni lekarstvi, 59(12), 1111-1116.
Muzii, L., Bellati, F., Zullo, M. A., Manci, N., Angioli, R., & Panici, P. B. (2006). Mechanical bowel preparation before gynecologic laparoscopy: a randomized, single-blind, controlled trial. Fertility and sterility, 85(3), 689-693.
Singhatas, P., Sangdee, N., Kositchaiwat, S., Sumboonanonda, K., Suwanthanma, W., Sumritpradit, P., & Lertsithichai, P. (2011). Effect of Bowel Preparation with Oral Sodium Phosphate on Serum Potassium Level in Patients Undergoing Colonoscopy under IV Anesthesia. Journal of the Medical Association of Thailand, 92(12), 1616.
Won, H., Maley, P., Salim, S., Rao, A., Campbell, N. T., & Abbott, J. A. (2013). Surgical and patient outcomes using mechanical bowel preparation before laparoscopic gynecologic surgery: a randomized controlled trial. Obstetrics & Gynecology, 121(3), 538-546.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-01-30

รูปแบบการอ้างอิง

จำปาไหล อ., ทำดี เ., สุภาวงค์ ส., & เนียมชำนาญ แ. (2019). ผลของการเตรียมลำไส้ด้วยการรับประทานยาระบายโซเดียมฟอสเฟตต่อระดับโพแทสเซียมในเลือดและผลข้างเคียงในผู้ป่วยนรีเวช. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 44(พิเศษ(2), 22–27. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/169009

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย