ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความผาสุกด้านจิตใจในผู้ป่วยสูงอายุ โรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด
คำสำคัญ:
ความผาสุกด้านจิตใจ, ผู้สูงอายุโรคมะเร็ง, ยาเคมีบำบัด, ความหวัง, การมองโลกในแง่ดีบทคัดย่อ
โรคมะเร็งเป็นโรคเรื้อรังที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ ทั้งโรคและการรักษาโดยเฉพาะเคมีบำบัด สามารถก่อให้เกิดความทุกข์ทรมานทั้งด้านร่างกายแก่ผู้ป่วยที่มากกว่าวัยอื่น จึงอาจส่งผลต่อความผาสุกด้านจิตใจของผู้ป่วยที่แตกต่างจากวัยอื่นได้ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความผาสุกด้านจิตใจ และความสัมพันธ์ระหว่างการสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว ความหวัง และการมองโลกในแง่ดี กับความผาสุกด้านจิตใจในผู้ป่วยสูงอายุโรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยสูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ที่เป็นโรคมะเร็ง และมารับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด ณ หอผู้ป่วยเคมีบำบัด โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ จำนวน 80 ราย ที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ที่กำหนด เก็บข้อมูลโดยใช้แบบวัดความผาสุกด้านจิตใจ ของ Thawinwisarn (2007) ที่ดัดแปลงจากส่วนของการประเมินความผาสุกด้านจิตใจในแบบประเมินคุณภาพชีวิตของ Ferrell et al. (1995) แบบวัดการสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว ของ Sawkhamkate (1998) ที่ดัดแปลงจากแบบประเมินการสนับสนุนทางสังคม (PRQ 85-Part II) ของ Brandt & Weinert (1985) แบบวัดความหวัง ของ Sangkhamuneechinda (2011) ที่ดัดแปลงจากดัชนีความหวังของ Herth (1992) และแบบวัดการมองโลกในแง่ดี ของ Mahittanuphap (2012) ที่สร้างขึ้นตามแนวคิดของ Seligman (1988) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติวิเคราะห์สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน (Pearson’s Product-moment Correlation Coefficient)
ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยสูงอายุโรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด มีคะแนนความผาสุกด้านจิตใจ อยู่ในระดับปานกลาง ส่วนการสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว ความหวัง และการมองโลกในแง่ดีอยู่ในระดับสูง การสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว และการมองโลกในแง่ดี มีความสัมพันธ์ทางบวกกับ ความผาสุกด้านจิตใจในระดับปานกลาง (r = .423 และ .360 ตามลำดับ, p < .01) และความหวัง มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความผาสุกด้านจิตใจในระดับสูง (r = .716 , p < .01) ผลการวิจัยจะเป็นข้อมูลพื้นฐานที่พยาบาลสามารถใช้วางแผนการปฏิบัติเพื่อส่งเสริมความผาสุกด้านจิตใจแก่ผู้ป่วยสูงอายุโรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัดได้ โดยการส่งเสริมให้เกิด การสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว ความหวัง และการมองโลกในแง่ดี
References
of Washington, School of Nursing, Washington D.C.
Chitpakdee, B. & Aree, P. (Editor). (2014). Statistics for nursing research. Faculty
of Nursing, Chiang Mai University. (In Thai)
Choticharoensuk, P. (2002). Physical activity and mental well-being of the elderly. (Master of
Nursing in Department of Gerontological Nursing), Chiang Mai University. (In Thai)
Ferrell, R. B., Grant, M., Funk, B., & Otis-Green, N. (1998). Quality of life in breast cancer Part II: Psychological and spiritual well-being. Cancer Nursing, 21(1), 1-9.
Herth, K. A. (1992). Debreviated instrument to measure hope: Development and psychometric evaluation. Journal of Advanced Nursing, 18(2), 1251-1259.
JaikumSueb, R. (2009). The results of a supportive and educative nursing program with
walking exercise towards fatigue insomnia and anxiety of breast cancer patients
receiving chemotherapy. (Master of Science in Nursing Science), Mahidol University.
(In Thai)
Kahn, R. L., Goldfarb, A. L., Pollack, M., & Peck, A. (1960). Brief objective measures for the determination of mental status in the aged. American Journal Psychiatric, 117(1), 326-336.
Kanthamun, N. (2003). Spiritual well-being of the elderly with lung cancer. (Master of Nursing
Science in Geriatric Nursing), Chiang Mai University. (In Thai)
Ketkong, S. (2010). Experiences of symptoms, palliative care and spiritual well-being of
patients with advanced cancer. (Master of Science in Nursing Science), Mahidol
University. (In Thai)
Levin, J. S., Markides, K. S., & Ray, L. A. (1996). Religious attendance and psychological well-being in Mexican Americans: A panel analysis of three-generations data, 36(4), 454-463.
Mahittanuphap, P. (2012). Optimism, Developmental practice and mental well-being of the
elderly in Wang Nam Khiao, Nakhonratchasima. (Master of Science in Community
Psychology), Kasetsart University. (In Thai)
Ministry of Public Health, Ministry of Public Health. (2012). Disease statistics report 2012.
Bangkok: Eastern Printing House. (In Thai)
Ministry of Public Health, Ministry of Public Health. (2014). Hospital Cancer Report 2012.
Bangkok: Eastern Printing House. (In Thai)
Netimethi, S. (2004). Hope, nursing care behavior, social support and the spiritual well-being
of postpartum mothers infected with HIV. (Master of Science in Family Nursing), Burapa
University. (In Thai)
Noipiang, T. (2002). Perception of the severity of illness Social support and spiritual well-being
in breast cancer patients. (Master of Nursing in Department of Medical and Surgical
Nursing), Chiang Mai University. (In Thai)
Orem, D.E. (1985). Nursing concepts of practice. (3rd ed.) New York: McGraw-Hill Book.
Phatarakantakun, P. (2001). Participation in social activities and mental well-being of the
elderly. (Master of Nursing in Department of Gerontological Nursing), Chiang Mai
University. (In Thai)
Phillips, D., Siu, O., Yeh, A. O., & Cheng, K. C. (2008). Informal social support and older persons psychological well-being in Hong Kong. Journal of Cross-Cultural Gerontology, 23(1), 39-55. doi: 10.1007/s10823-007-9056-0
Phra Phaisan Visalo. (2013). Stories of hope and encouragement. Bangkok. Search from
https://www.youtube.com/watch?v=fO8Mc2uTTt8 (In Thai)
Phrarachawara Muni. (1997). Spirituality: an important dimension of human development.
Bangkok: Office of the National Culture Commission. (In Thai)
Pinquart, M., Fröhlich, C., & Silbereisen, R. K. (2007). Optimism, pessimism, and change of psychological well-being in cancer patients. Psychology, Health & Medicine, 12(4), 421-432. doi: 10.1080/13548500601084271
Roy, C. (1999). Introduction to nursing: an adaptation model (2nd ed.). New Jersey: Prentice Hall.
Saenpanya, K. (2010). The anxiety of death Optimism Spiritual well-being and
adaptation to the death of elderly patients with chronic diseases Elderly Clinic
Phranangklao Hospital Nonthaburi. (Master of Science in Community Psychology),
Kasetsart University. (In Thai)
Samatsribut, S. (2006). Fatigue in patients with leukemia receiving chemotherapy Maharaj
Nakorn Chiang Mai Hospital. (Master of Nursing in Department of Adult Nursing), Chiang
Mai University. (In Thai)
Sangkhamuneechinda, K. (2011). The effect of a supportive nursing program on
hope in advanced breast cancer patients receiving chemotherapy. (Master of
Nursing in Department of Adult Nursing), Prince of Songkla University. (In Thai)
Sawkhamkate, S. (1998). Social support from family and stress of elderly with hip fracture.
(Master of Nursing in Department of Gerontological Nursing), Chiang Mai University.
(In Thai)
Seligman, M. (1988). Learned optimism. New York: Simon & Schuster.
Sharp, L., Carsin, A.-E., & Timmons, A. (2013). Associations between cancer-related financial stress and strain and psychological well-being among individuals living with cancer. Psycho-Oncology, 22(4), 745-755. doi: 10.1002/pon.3055
Silsangwon, O. (2012). Factors effecting the mental well-being of the elderly.
(Master of Arts in Community Practice Nursing), Naresuan University. (In Thai)
Sirotmarat, P. (2010). The loneliness, self-efficacy, Social support and mental well-being of the
elderly in Mueang, Nonthaburi. (Master of Science in Community Psychology), Kasetsart
University. (In Thai)
Tangpian, P. (2008). Social support, Self-esteem and quality of life for the elderly Phranangklao
Hospital, Nonthaburi. (Master of Science in Community Psychology), Kasetsart University.
(In Thai)
Techakarih, C. (1997). Hope, strength in looking at the world. And the well-being in the lives of
patients with myocardial infarction. (Master of Nursing in Department of Medical and
Surgical Nursing), Chiang Mai University. (In Thai)
Thawinwisarn, W. (2007). The effect of using the nursing model of patients owners aimed at
nursing spirituality on the well-being of cancer patients receiving chemotherapy. (Master
of Nursing in Nursing Administration Program), St. Louis College. (In Thai)
Thongwichian, T. (2007). The Psychological well-being of the elderly in Samutprakan. (Master of
Public Health in Department of Public Health Nursing), Mahidol University. (In Thai)
Wichitsiri, P. (2012). Philosophy, Social support and the mental well-being of the elderly in the
elderly club, Wat Sarot Rat Burana, Bangkok. (Master of Science in Community
Psychology), Kasetsart University. (In Thai)
Wongyai, N. (1999). Hope and self-care behaviors in mental health of the elderly in Phayao.
(Master of Nursing in Department of Mental Health and Psychiatric Nursing), Chiang Mai
University. (In Thai)
World Health Organization. (2015). Cancer health topic. Geneva: WHO.
W. Wachira Methi. (2007). Gandhi pins. Bangkok: Prachachat Business. (In Thai)
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
