ทฤษฎีฐานรากในวิจัยทางการพยาบาล
คำสำคัญ:
ทฤษฎีฐานราก, วิจัยทางการพยาบาล, แนวคิดปฏิสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์, การสร้างทฤษฎีเนื้อหาบทคัดย่อ
ทฤษฎีฐานราก (Grounded Theory) เป็นวิธีการวิจัยประเภทหนึ่งของการวิจัยเชิงคุณภาพ ที่ใช้ในการพัฒนาหรือสร้างทฤษฎีจากวิธีอุปนัย (inductive) ซึ่งเป็นการหาข้อสรุปของข้อมูลจากปรากฏการณ์ที่ศึกษา โดยการรวบรวมและวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ การพัฒนาทฤษฎีโดยวิธีนี้จะอาศัยแนวคิดปฏิสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์ (Symbolic Interactionism: SI) เป็นกรอบแนวคิดศึกษากระบวนการทางสังคม ที่มีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน ทฤษฎีฐานรากนี้ใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพ และทำการวิเคราะห์ข้อมูลไปพร้อม ๆ กัน การให้รหัส(coding)เพื่อจัดหมวดหมู่(category) ของข้อมูล และหาความหมายความสัมพันธ์ที่ซ้ำกันระหว่างคุณลักษณะ (properties) กับมิติ (dimensions) เพื่อให้ได้หมวดหมู่หลัก (core category) ของปรากฏการณ์ที่ต้องการศึกษา และทำการวิเคราะห์เปรียบเทียบระหว่างข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้จากภาคสนาม และจากการทบทวนวรรณกรรม โดยวิธีการเปรียบเทียบแบบคงที่ (constant comparison) หลังจากนั้นเลือกหมวดหมู่หลักที่สามารถอธิบายปรากฏการณ์ที่นักวิจัยต้องการศึกษา แล้วนำมากำหนดความสัมพันธ์กับหมวดหมู่อื่น เพื่อพัฒนารูปแบบความสัมพันธ์เชิงเหตุผลหรือแผนภาพของทฤษฎี ผลการศึกษาที่ได้จากวิจัยโดยใช้ทฤษฎีฐานราก จะเป็นการสร้างทฤษฎีเนื้อหา (Substantive Theory) และสามารถพัฒนาเป็นทฤษฎีรูปแบบ (Formal theory) ได้
ทฤษฎีฐานราก ถูกนำมาใช้ในการวิจัยทางการพยาบาล เพราะเป็นทฤษฎีสามารถใช้อธิบายพฤติกรรมของมนุษย์ภายใต้บริบททางสังคม สามารถนำมาประยุกต์ใช้ ในประเด็นที่เกี่ยวกับปรากฎการณ์ทางการพยาบาลได้หลากหลาย
เอกสารอ้างอิง
study of the intention of nurses to leave the profession. Rev. Latino-Am. Enfermagem, 25,
1-9. DOI: 10.1590/1518-8345.1638.2894.
Brown, S.C., Stevens, R. A., Troiano, P. F., & Schneider, M.K. (2002). Exploring Complex
Phenomenon: Grounded Theory in Student Affairs Research. Journal of College Student
Development, 43(2), 1-11.
Carcary, M. (2009). The Research Audit Trial – Enhancing Trustworthiness in Qualitative Inquiry.
The Electronic Journal of Business Research Methods, 7(1), 11 - 24.
Charmaz, K. (2014). Constructing grounded theory: a practical guide through qualitative
analysis. London: SAGE.
Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research (3rd ed.). Los Angeles, CA: SAGE.
Cooney, A. (2010). Rigor and Grounded Theory. Nurse Researcher, 14(4), 17 - 22.
Glaser, B., & Strauss, A. L. (1967). The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative
Research. Chicago: Aldine Publishing Company.
Glaser, B. (1978). Theoretical sensitivity. Mill Valley, CA: Sociology Press.
Glaser, B. G. (1992). Emergence vs. forcing: Basics of grounded theory analysis. Mill Valley,
CA: Sociology Press.
Glaser, B.G. (1998). Doing grounded theory:Issues and discussions. Mill Valley, CA:Sociology
Press.
Hoda, R., Noble. J., & Marshall. S. (2011). Developing a grounded theory to explain the practices
of self-organizing Agile team. Empirical Softw Eng. Published online: 15 April 2011.
Hollaway, I., & Galvin, K. (2017). Qualitative research in nursing and healthcare. (4th ed.). Iowa:
Blackwell Publishing.
Holloway, I., & Todres, L. (2010). Grounded theory. In Gerrish, K. Lacey, A. (Eds) The Research
Process in Nursing. (6th ed). Oxford: Wiley Blackwell, 153-164.
Kenny, M., & Fourie, R. (2014). Tracing the history of grounded theory methodology: From
formation to fragmentation. The Qualitative Report, 19, 1–9.
Klunklin, A. & Greenwood, J. (2006). Symbolic interactionism in grounded theory studies: women
surviving with HIV/AIDS in rural northern Thailand. JANAC, 17(5), 32-41.
McCann, T.V., & Clark, E. (2003). Grounded theory in nursing research: Part1-Methodology. Nurse
Research, 11(2), 7-18.
Mediani, H.S. (2017). An Introduction to Classical Grounded Theory. SOJ Nur Health Care 3(3):1-5.
Morrow, S. L. (2005). Quality and Trustworthiness in Qualitative Research in Counseling
Psychology. Journal of Counselling Psychology, 25(2), 250 - 260.
Rieger, L. K., Chernomas, M. W., & McMillan, E. D., Morin, L. F. (2019). The arts as a catalyst for
learning with undergraduate nursing students: findings from a constructivist grounded
theory study. Arts & Health, 1-21. DOI: 10.1080/17533015.2019.1608569
Sansiriphun, N., Baosoung, C., Klunklin, A., Kantaruksa, K., Liamtrirat, S. (2014). Experience of first
time father during labor and delivery period. Nursing Journal, 41(Supple), 143-156. (In Thai)
Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and
Techniques. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Streubert, H.J., & Carpenter, R. D. (2011). Qualitative research in Nursing: Advancing the
Humanistic Imperative. (5th ed.), Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Sikolia, D., Biros, D., Mason, M., & Weiser, M. (2013). Trustworthiness of Grounded Theory
Methodology Research In Information System. MWAIS 2013 Procedding,16, 6.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
