ประสิทธิผลของการบริการทางคลินิกที่มีพยาบาลเป็นผู้นำ สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน: การทบทวนอย่างเป็นระบบ

บทคัดย่อ

ในคลินิกที่มีพยาบาลเป็นผู้นำ พยาบาลเป็นผู้ทำหน้าที่ให้และจัดการบริการเพื่อเพิ่มประสิทธิผลในการดูแลผู้ป่วย การทบทวนอย่างเป็นระบบครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อสรุปองค์ความรู้เกี่ยวกับประสิทธิผลของการบริการทางคลินิกที่มีพยาบาลเป็นผู้นำสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน จากการสืบค้นรายงานการวิจัยปฐมภูมิ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2544 ถึงปี พ.ศ. 2558 โดยใช้แนวทางการทบทวนอย่างเป็นระบบของสถาบันโจแอนนา
บริกส์ (2014) พบรายงานการวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับประสิทธิผลของการบริการทางคลินิกที่มีพยาบาลเป็นผู้นำสำหรับผู้ป่วยเบาหวานผ่านเกณฑ์การคัดเลือกตามคุณสมบัติที่กำหนด จำนวน 11 เรื่อง แบ่งเป็นรายงานการวิจัยเชิงทดลองที่มีการออกแบบโดยมีกลุ่มควบคุมและมีการสุ่มตัวอย่างเข้ารับการทดลอง จำนวน 9 เรื่อง และรายงานการวิจัยแบบกึ่งทดลอง จำนวน 2 เรื่อง แต่ไม่สามารถนำมาวิเคราะห์เมต้าได้เนื่องจากความแตกต่างของวิธีการบริการและผลลัพธ์ของการบริการทางคลินิกที่มีพยาบาลเป็นผู้นำ ดังนั้นการทบทวนอย่างเป็นระบบในครั้งนี้จึงใช้วิธีการสรุปเชิงเนื้อหา

ผลการทบทวนอย่างเป็นระบบครั้งนี้ พบว่า

1.  วิธีการบริการทางคลินิกที่มีพยาบาลเป็นผู้นำสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน สรุปได้ 4 วิธี ได้แก่
   1) การจัดการรายกรณี โดยพยาบาลเป็นผู้จัดการการดูแลผู้ป่วย ซึ่งวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและความดันโลหิต ได้แก่ วิธีการโทรศัพท์ติดตามการปรับพฤติกรรมผู้ป่วยทุก 2 เดือน จำนวนทั้งหมด 12 ครั้ง 2) การจัดโปรแกรมสำหรับผู้ป่วย ซึ่งลักษณะของกิจกรรมในโปรแกรมประกอบด้วย การให้ความรู้อย่างต่อเนื่อง การติดตามพฤติกรรมสุขภาพ และการติดตามผู้ป่วยให้มาตรวจตามนัด 3) การวางแผนจำหน่าย โดยพยาบาลผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านเบาหวาน ตั้งแต่เข้ารับไว้ในการดูแลจนกระทั่งจำหน่าย และ 4) การบริการที่แผนกผู้ป่วยนอก ประกอบด้วย การดูแลผู้ป่วยโดยตรง การจัดการอย่างเป็นระบบและการประสานการดูแลผู้ป่วยแต่ละราย การให้คำปรึกษา การพัฒนาความเชี่ยวชาญของตนเอง และบุคลากรที่ให้การดูแล
2.  ประสิทธิผลของการบริการทางคลินิกที่มีพยาบาลเป็นผู้นำสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ประกอบด้วย
   3 ด้าน ได้แก่ 1) ผลลัพธ์ด้านคลินิก ได้แก่ การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและน้ำตาลสะสมที่เกาะติดเม็ดเลือดแดง ความดันโลหิต และระดับไขมันในเลือด 2) ผลลัพธ์ด้านการเงิน ได้แก่ ต้นทุนประสิทธิผลของการลดระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาล และลดระยะเวลาในการรอพบแพทย์อายุรกรรม 3) ผลลัพธ์ด้านการรับรู้ ได้แก่ ความพึงพอใจของผู้ป่วยต่อการบริการ

จากผลการทบทวนอย่างเป็นระบบครั้งนี้ แสดงให้เห็นว่าประสิทธิภาพของวิธีการบริการในคลินิกที่มีพยาบาลเป็นผู้นำสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ได้แก่ ผลลัพธ์ด้านคลินิก ด้านการเงิน และด้านการรับรู้ นอกจากนี้ผลการทบทวนอย่างเป็นระบบยังสะท้อนให้เห็นความจำเป็นในการทำวิจัยแบบทดลองหรือกึ่งทดลองซ้ำ เพื่อยืนยันผลการวิจัยโดยวิธีการวิเคราะห์เมต้า