ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความอ่อนล้าในสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์

ผู้แต่ง

  • กัญญาภัค เทียนโชติ อาจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎ สุราษฎร์ธานี
  • กรรณิการ์ กันธะรักษา รองศาสตราจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • นงลักษณ์ เฉลิมสุข อาจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ความอ่อนล้า, คุณภาพการนอนหลับ, การสนับสนุนทางสังคม, เบาหวานขณะตั้งครรภ์, พยาบาลผดุงครรภ์

บทคัดย่อ

เบาหวานเป็นภาวะแทรกซ้อนในสตรีตั้งครรภ์ การเปลี่ยนแปลงด้านร่างกาย จิตใจ และวิถีการดำเนินชีวิตทำให้เกิดความอ่อนล้าซึ่งมีผลกระทบต่อสตรีตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ การวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความอ่อนล้าในสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ กลุ่มตัวอย่างเลือกตามคุณสมบัติที่กำหนด เป็นสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์จำนวน 84 ราย ที่มารับบริการ ณ แผนก    ฝากครรภ์ โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี ระหว่างเดือนเมษายน ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2559 เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล คือแบบบันทึกระดับน้ำตาลในเลือด แบบวัดดัชนีคุณภาพการนอนหลับของพิตส์เบริ์กพัฒนาโดย  Buysee, Reynolds, Monk, Berman & Kupfer (1989) แปลเป็นภาษาไทยโดย JIrapramukpitak & Tanchaisawad (1997) แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคมของ Boontub (1991) ที่ดัดแปลงมาจากแบบสอบถามของ Brown (1986) และแบบสอบถามความอ่อนล้าของ Pugh, Milligan, Parks, Lenz & Kitzman (1999) แปลเป็นภาษาไทยโดย Theerakulchai (2004) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบสเปียร์แมน

ผลการวิจัยพบว่า

  1. ระดับน้ำตาลในเลือดของสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในไตรมาสที่สองและไตรมาสที่สามอยู่ในเกณฑ์ปกติ ค่าเฉลี่ยของระดับน้ำตาลในเลือดเท่ากับ 91.21 (SD = 9.25) และ 91.05 (SD = 8.29) ตามลำดับ
  2. คุณภาพการนอนหลับของสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในไตรมาสที่สองและไตรมาสที่สามอยู่ในระดับไม่ดี ค่าเฉลี่ยของคะแนนคุณภาพการนอนหลับเท่ากับ 13.69 (SD = 1.13) และ 14.23 (SD = 1.37) ตามลำดับ
  3. การสนับสนุนทางสังคมของสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในไตรมาสที่สองและไตรมาสที่สามอยู่ในระดับสูง ค่าเฉลี่ยของคะแนนการสนับสนุนทางสังคมเท่ากับ 59.90 (SD = 4.22) และ 61.04 (SD = 3.62) ตามลำดับ  
  4. ความอ่อนล้าของสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในไตรมาสที่สองอยู่ในระดับต่ำและไตรมาสที่สามอยู่ในระดับปานกลาง ค่าเฉลี่ยของคะแนนความอ่อนล้าเท่ากับ 56.71 (SD =12.74) และ 65.47 (SD = 10.48) ตามลำดับ
  5. คุณภาพการนอนหลับและการสนับสนุนทางสังคมของสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ทั้งไตรมาสที่สองและไตรมาสที่สามมีความสัมพันธ์ทางลบกับความอ่อนล้าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -.58, -.80, p < .01 และ r = -.51, -.25, p < .01 ตามลำดับ) อย่างไรก็ตามระดับน้ำตาลในเลือดไม่มีความสัมพันธ์กับความอ่อนล้า

          ผลการวิจัยครั้งนี้ให้ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับคุณภาพการนอนหลับ การสนับสนุนทางสังคม และความอ่อนล้าในสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ซึ่งพยาบาลผดุงครรภ์สามารถนำไปใช้ในการวางแผนป้องกันความอ่อนล้าในสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ต่อไป

เอกสารอ้างอิง

American Diabetes Association. (2016). Classification and diagnosis of diabetes mellitus. Diabetes Care, 39 (supplement1), 13-22. doi:10.2337/dc16-S005.

Beebe, K. R., & Lee, K. A. (2007). Sleep disturbance in late pregnancy and early labor. The Journal of Perinatal & Neonatal Nursing, 21 (2), 103-108. doi:10.1097/01JPN000027062666369.26

Blackburn, S. T. (2007). Maternal fetal and neonatal physiology: A clinical perspective. Philadelphia: Saunders.

Brown, M. A. (1986). Social support during pregnancy: A unidim ensional or multidimensional Construct. Nursing Research, 35(1), 4-9. doi:10.1097/00006199-198601000-00002

Boontub, K. (1991). Some basic factors social support and the self-care ability of pregnant women (Master’s thesis, Mahidol University). (In Thai)

Buysse, D. J., Reynolds, C. F., Monk, T. H., Berman, S. R., & Kupfer, D. J. (1989). The Pittsburgh Sleep Quality Index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research, 28 (2), 193-213.

Chang, J. J., Pien, G. W., Duntley, S. P., & Macones, G. A. (2010). Sleep deprivation during pregnancy and maternal and fetal outcomes: Is there a relations hip?. Sleep Medicine Reviews, 14 (2), 107-114. doi:10.1016/j.smrv.2009.05.001.

Chien, L. Y., & Ko, Y. L. (2004). Fatigue during pregnancy predicts caesarean deliveries. Journal of Advance Nursing, 45(5), 487-494. doi:10.1046/j.1365-2648.2003.02931.x

DeSisto, C. L., Kim, S. Y., & Sharma, A. J. (2014). Prevalence estimates of gestational diabetes mellitus In the United States, pregnancy risk assessment monitoring system 2007-2010. Prevention Chronic Disease, 11, 1-9. doi:10.5888/pcd11.130415

Elsenbruch, S., Benson, S., R?cke, M., Rose, M., Dudenhausen, J., Pincus-Knackstedt, M. K., ... Arck, P. C. (2007). Social support during pregnancy: effects on maternal depressive symptoms, smoking and pregnancy outcome. Human Reproduction, 22 (3), 869-877. doi: 10.1093/humrep/del432

Evans, M. K., & O’Brien, B. (2005). Gestational diabetes: The meaning of an at-risk pregnancy. Qualitative Health Research, 15 (1), 66-81. doi:10.1177/1049732304270825.

Forsum, E., & Lof, M. (2007). Energy metabolism during human pr egnancy. Annual Review of Nutrition, 27, 277-292. doi:10.1146/annurev.nutr.27.061406.093543..

Frier, B. M., Schernthaner, G., & Heller, S. R. (2011). Hypoglycemia and cardiovascular risks. Diabetes Care, 34(Supplement 2), S132-S137. doi:10.2337/dc11-s220.

Fritschi, C., & Quinn, L. (2010). Fatigue in patients with diabetes: A review. Journal of Psychosomatic Research, 69 (1), 33–41. doi:10.1016/j.jpsychores.2010.01.021.

Fritschi, C., Quinn, L., Hacker, E. D., Penckofer, S. M., Wang, E., Foreman, M., & Ferrans, C. E. (2012). Fatigue in women with type 2 diabetes. The Diabetes Educator, 38(5), 662-672. doi:10.1177/0145721712450925.

Gooley, J., Mohapatra, L., & Twan, D. C. K. (2017). The role of sleep duration and sleep disordered breathing in gestational diabetes mellitus. Neurobiology of Sleep Circadian Rhythms, 28 (4), 34-43. doi:10.1016/j.nbscr.2017.11.001.

Hall, W. A., Hauck, Y. L., Carty, E. M., Hutton, E. K., Fenwick, J., & Stoll, K. (2009). Childbirth fear, anxiety, fatigue, and sleep deprivation in pregnant women. Journal of Obstetric Gynecolog -ic and Neonatal Nursing, 38 (5), 567-576. doi:10.1111/j.1552-6909.2009.01054.x.

Hall, W. A., Stoll, K., Hutton, E. K., & Brown, H. (2012). A prospective study of effects of psychological factors and sleep on obstetric interventions, mode of birth, and neonatal outcomes among low-risk British Columbian women. Bio Medical Central Pregnancy and Childbirth, 12(1), 78-88. doi:10.1186/1471-2393-12-78.

Jirapramukpitak, T., & Tanchaisawad, W. (1997). Sleep quality problem of nurse at Songkhla Nakarin Hospital, Thai Psychiatric Association, 42 (3), 123-132. (In Thai)

Littleton, L. Y., & Engebretson, J. (2001). Cultural negotiation: A constructivist-based model for nursing practice. Nursing Outlook, 49 (5), 223-230.

Modh, C., Lundgren, I., & Bergbom, I. (2011). First time pregnant women’s experience in early pregnancy. Internal Journal Qualitative Study Heath Well-Being, 6 (2), 1-11. doi:10.3402/qhw.v6i2.5600.

Muhwawa, L. S., Murphy, K., Zarovsky, C., & Levitt, N. (2019). Experiences of lifestyle change among women with gestational diabetes mellitus: a behavioural diagnosis using the COM-B model in a low income setting. PLOS ONE. doi:10.1371/journal.pone.0225431.

Pien, G. W., & Schwab, R. J. (2004). Sleep disorders during pregnancy. SLLEP, 27 (7), 1405–1417.

Piper, B. F., Lindsey, A. M., & Dodd, M. J. (1987). Fatigue mech anisms in cancer patients: Developing nursing theory. Oncology Nursing Forum, 14(6), 17- 30.

Piper, B. F., Riger, C. T., Brophy, L., Hood, L. E., & Lyver, A. (1989). Recent advance in the management of biotherapy-related side effect: Fatigue. Oncology Nursing Forum, 16 (1), 27-34.

Polit, D. F. (2010). Statistics and data analysis for Nursing research. (2 nd ed.). New Jersey: Pearson Education Inc.

Poomalar, G. K. (2015). Changing trends in management of gestat ional diabetes mellitus. World Journal of Diabetes, 6 (2), 284-295. doi:10.4239/wjd.v6.i2.284.

Pourjavad, M., & Mansoori, A. (2003). Study of fatigue in working pregnant women. Medical Journal of the Islamic Republic of Iran, 17 (1), 35-39.

Pugh, L. C., & Milligan, R. (1993). A framework for study of childbearing fatigue. Advanced Nursing Science, 15 (4), 60-70. doi:10.1097/00012272-199306000-00007

Pugh, L. C., Milligan, R., Parks, P. L., Lenz, E. R., & Kitzman, H. (1999). Clinical approaches in the assessment of childbearing fatigue. Journal Obstetrics Gynecology Neonatal Nursing, 28 (1), 74-80.

Seils, A., Edmonson, K. G., & Davis, K. (2014). Diabetes mellitus. In F. G. Cunningham, K. J. Leveno, S. L. Bloom, C. Y. Spong, J. S., Dashe, B. L. Hoffman, …& J. S. Sheffield. (Eds.), Williams obstetrics (24 th ed., pp. 1125-1146). New York: McGraw-Hill.

Seo, Y.-M., Hahm, J., Kim, T., & Choi, W. (2015). Factors affecting in patients with type II diabetes mellitus in Korea. Asian Nursing Research, 9 (1), 60-64. doi:10.1016/j.anr.2014.09004

Shao, Y., Liang, L., Shi, L., Wan, C., & Yu, S. (2018). The effect of social support on glycemic control in patients with type 2 diabetes mellitus: the mediatin g roles of self-efficacy and adherence. Journal of Diabetes Research, 1-9. doi:10.1155/2017/2804178.

Siraprom, T. (2006). Fatigue among pregnant women (Master’s thesis, Chiangmai University). (In Thai)

Sobrevia, L., Salsoso, R., Saez, T., Sanhueza, C., Pardo, F., & Leiva, A. (2015). Insulin therapy and feto placental vascular function in gestational diabetes mellit us. Experimental Physiology, 100(3), 231-238. doi:10.1113/expphysiol.2014.082743

Sugiyama, T. (2011). Management of gestational diabetes mellitu s. Japan of Medical Association Journal, 54 (5), 293-300.

Suntorn, R., & Panichkul, P. (2015). Prevalence of Gestational Diabetes Mellitus detected by International Association of the Diabetes and Pregnancy Study Groups (IADPSG) criteria in Phramongkutklao Hospital. Thai Journal of Obstetrics and Gynaecology, 23 (3), 144-150. (In Thai).

Theerakulchai, J. (2004). Factors related to fatigue and fatigue management among Thai postpartum women. Nursing research journal, 8(3), 23-24. (In Thai)

Voravong, V. (2012). Fatigue among gestational diabetic women and related factors, Nursing journal, 41 (3), 24-34. (In Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2020-05-14

รูปแบบการอ้างอิง

เทียนโชติ ก. . . . ., กันธะรักษา ก. . . . . ., & เฉลิมสุข น. . . . . . (2020). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความอ่อนล้าในสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 47(2), 191–203. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/241806

ฉบับ

ปีที่ 47 ฉบับที่ 2 (2020): เมษายน-มิถุนายน 2563

ประเภทบทความ

บทความวิจัย

สัญญาอนุญาต

บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร

ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว