การเข้าถึงแบบเปิด: แหล่งสารสนเทศสำคัญต่อวงการวิชาการสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพ

บทคัดย่อ

การเข้าถึงแบบเปิด (Open Access หรือ OA) มุ่งหวังให้ผลงานทางวิชาการที่ตีพิมพ์ในวารสารอิเล็กทรอนิกส์ได้รับการเผยแพร่โดยไม่จำกัดการเข้าถึง เป็นการให้สิทธิ์กับผู้ใช้ในการสารสนเทศไปใช้ประโยชน์ในรูปแบบออนไลน์ จึงทำให้ผู้ใช้เข้าถึงได้สะดวกและรวดเร็ว อีกทั้งยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย จากความก้าวหน้าของเทคโนโลยี วารสารแบบเปิด (Open Access Journal) เกิดขึ้นจำนวนมากอย่างรวดเร็ว การพิจารณาเรื่องคุณภาพวารสารแบบเปิดจึงเป็นเรื่องสำคัญที่คณาจารย์ควรให้ความสำคัญ เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบคุณภาพ อย่างเช่น นามานุกรมวารสารที่เปิดให้เข้าถึงได้อย่างเสรี หรือ DOAJ (Directory of Open Access Journals) ช่วยในการพิจารณาคุณภาพวารสารวิชาการ ว่ามีขั้นตอนการเผยแพร่ตามมาตรฐานวารสารวิชาการหรือไม่ เพื่อป้องกันการขาดจริยธรรมทางวิชาการ รวมถึงขาดการประเมินคุณภาพของบทความที่ส่งเข้ามาตีพิมพ์ เพื่อให้ชื่อวารสารถูกเผยแพร่และเป็นการทำให้เกิดความน่าเชื่อถือ คณาจารย์ต้องพิจารณาก่อนส่งผลงานวิชาการไปตีพิมพ์เผยแพร่ เพื่อจะไม่ตกเป็นเหยื่อตีพิมพ์ในวารสารล่าเหยื่อ การตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารที่มีคุณภาพบทความทั้งหมดของคณาจารย์จะถูกนับจำนวน เพื่อนำไปวิเคราะห์ข้อมูลร่วมกับจำนวนการถูกอ้างถึง ซึ่งสัมพันธ์กับค่าดัชนีชี้วัดคุณภาพด้านต่างๆ ทั้งตัวของคณาจารย์ สถาบัน และวารสาร เช่น ค่า H-index  ค่า Impact factor ค่าเหล่านี้จะถูกนำกลับมาประเมินผลความสามารถทางวิชาการของคณาจารย์ในคณะและมหาวิทยาลัย ในการรับรางวัลคุณภาพต่างๆ และจัดอันดับมหาวิทยาลัย Quacquarelli Symonds (QS) ที่ใช้ในการจัดอันดับมหาวิทยาลัยชั้นนำของโลก