การวิเคราะห์สถานการณ์การคัดกรองมะเร็งเต้านมในสตรีชนเผ่าลาหู่ ตำบลป่าป้อง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การคัดกรองมะเร็งเต้านม เป็นการดำเนินการที่ช่วยลดอัตราป่วยและอัตราตายจากโรคมะเร็งเต้านมได้  การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิเคราะห์สถานการณ์การคัดกรองมะเร็งเต้านมในสตรีชนเผ่าลาหู่  ตำบลป่าป้อง  อำเภอดอยสะเก็ด  จังหวัดเชียงใหม่  โดยใช้กรอบแนวคิดการประเมินคุณภาพการดูแลภาวะสุขภาพของ Donabedian (2003) as cited in Kumchun(2013) ในด้านโครงสร้าง  กระบวน และผลลัพธ์  คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง(purposive sampling) จำนวน 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มเจ้าหน้าที่สาธารณสุข จำนวน 2 คน กลุ่มสตรีชนเผ่าลาหู่ที่เป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จำนวน 6 คน  และกลุ่มสตรีชนเผ่าลาหู่ที่มีอายุระหว่าง 30-70 ปี  จำนวน  125  คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ประกอบด้วย 1) แบบสัมภาษณ์ข้อมูลทั่วไป  2) แบบสัมภาษณ์รายบุคคล 3) แบบสอบถามที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา  และจัดหมวดหมู่ข้อมูล

          ผลการศึกษาพบว่า ด้านโครงสร้าง 1) มีสถานที่เพียงพอต่อการให้บริการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม  2) มีการกำหนดมาตรฐานในการดำเนินการคัดกรองมะเร็งเต้านม 3) มีคู่มือหรือแนวทางการปฏิบัติในการคัดกรองมะเร็งเต้านม  4) มีอุปกรณ์ในการคัดกรองมะเร็งเต้านมแต่ไม่เพียงพอ 5) มีงบประมาณที่ใช้ดำเนินการคัดกรองมะเร็งเต้านม  6) มีเจ้าหน้าที่สาธารณสุขที่มีความสามารถในการคัดกรองมะเร็งเต้านม 7) มีองค์กรหรือหน่วยงานที่รับผิดชอบในการคัดกรองมะเร็งเต้านม 8) มีนโยบายในการดำเนินการคัดกรองมะเร็งเต้านม  และ9) มีแผนในการดำเนินการคัดกรองมะเร็งเต้านม

            ด้านกระบวนการ พบว่า มีการค้นหากลุ่มเสี่ยง  มีการคัดกรองมะเร็งเต้านม  และมีระบบการส่งต่อเพื่อการวินิจฉัยและรักษาอย่างครบวงจรในสตรีชนเผ่าลาหู่

            ด้านผลลัพธ์ พบว่า อัตราการคัดกรองมะเร็งเต้านมในสตรีชนเผ่าลาหู่ ต่ำกว่าร้อยละ 80 ถือว่าไม่บรรลุตามตัวชี้วัดของแผนการป้องกันและควบคุมโรคมะเร็ง กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

            ผลการศึกษาครั้งนี้ สามารถนำมาใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแนวทางและออกแบบระบบการคัดกรองมะเร็งเต้านมที่เหมาะสมกับบริบทของสตรีชนเผ่าลาหู่ต่อไป