ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการป้องกันก่อนข้อเข่าเสื่อมของผู้ที่อยู่ในชุมชน
คำสำคัญ:
ปัจจัย, พฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อม, ก่อนข้อเข่าเสื่อม, ผู้ที่อยู่ในชุมชนบทคัดย่อ
โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคที่สามารถชะลอการเกิดได้ถ้ามีพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมในการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อม การวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรม
การป้องกันก่อนข้อเข่าเสื่อมของผู้ที่อยู่ในชุมชน และหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมและพฤติกรรมการป้องกันก่อนข้อเข่าเสื่อมของผู้ที่อยู่ในชุมชน
กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ที่ไม่เป็นข้อเข่าเสื่อมในชุมชนที่มีอายุ 35-59 ปี จำนวน 476 ราย โดยอาศัยอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่ คัดเลือกโดยการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน รวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม พ.ศ. 2560 เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมการป้องกันก่อนข้อเข่าเสื่อม แบบประเมินความรู้เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อม แบบสอบถามการรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค และการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น เครื่องมือได้รับการตรวจสอบโดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 ท่าน ได้ค่าความตรงตามเนื้อหาอยู่ระหว่าง .98 ถึง 1.00 โดยเครื่องมือมีค่าความเชื่อมั่นอยู่ระหว่าง .71 ถึง .82 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และหาความสัมพันธ์ด้วยสถิติสัมประสิทธ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน
ผลการวิจัยพบว่า พฤติกรรมการป้องกันก่อนข้อเข่าเสื่อมอยู่ในระดับปานกลาง และความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อม ได้แก่ ความรู้เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อม การรับรู้ประโยชน์และการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อม มีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการป้องกันก่อนข้อเข่าเสื่อมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.01 (r = .13, r = .17, และ r = .22 ตามลำดับ) ส่วนการรับรู้อุปสรรคในการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมมีความสัมพันธ์ทางลบกับพฤติกรรมการป้องกันก่อนข้อเข่าเสื่อมแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการวิจัยครั้งนี้สามารถเป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับบุคลากรทางด้านสาธารณสุขในการวางแผนเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมในชุมชน และนำไปสู่การพัฒนาโปรแกรมการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Bandura, A. (1977). Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 2(84), 191-215. doi: 10.1037/0033-295X.84.2.191
Blagojevic, M., Jinks, C., Jeffery, A., & Jordan, K. P. (2010). Risk factors for onset of osteoarthritis of the knee in older adults: A systematic review and meta-analysis. Osteoarthritis and Cartilage, 18(1), 24–33. doi: 10.1016/j.joca.2009.08.010
Burns, N., & Grove, S. K. (2009). The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. St. Louis: Saunders Elsevier.
Centers for Disease Control and Prevention. (2010). A national public health agenda for osteoarthritis 2010. Retrieved from http://www.cdc.gov/arthritis/docs/OAAgenda.pdf
European League Against Rheumatism [EULAR]. (1997). Hypermobility. Annual of the Rheumatic Disesases, 56, 573–575. doi: 10.1136/ard.58.1.1
Helmick, C. G., Felson, D. T., Lawrence, R. C., Gabriel, S., Hirsch, R., Kwoh, C. K., & Stone, J. H. (2008). Estimates of the prevalence of arthritis and other rheumatic conditions in the United States. Part I. Arthritis and Rheumatism, 58(1), 15–25. doi: 10.1002/art.23177
Janz, N. K., & Becker, M. H. (1984). The health belief model: A decade later. Health Education Quarterly, 11(1), 1–47. doi: 10.1177/109019818401100101
Kimble, G., & Garmezy, N. (1963). Principles of general psychology. (2nd ed.). New York: The Ronald Press.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
Lowe, B. & Clavarino, A. (2002). Encyclopedia of public health. Retrieved from http://www.encyclopedia.com/education/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/ preventive-health-behavior
Mokkawes, R., Chalayondecha, C., & Chalayondecha, W. (2014). Risk factor of osteoarthritis population in Samutprakarn Province. Retrieved from http://dspace.icmsit.ssru.ac.th/ icmsit/handle/102030405060708090/58 (In Thai)
Narin, R., Tuanrat, W., & Boonchieng, W. (2015). Development of a community participation program for caring older adults with knee osteoarthritis. Nursing Journal, 42(3), 170-181.
(In Thai)
Neogi, T., & Zhang, Y. (2012). Epidemiology of osteoarthritis. Current Opinion in Rheumatology, 23(2), 185–191. doi: 10.1097/BOR.0b013e32834307eb.Osteoarthritis
Ninkanuwong, S. (2013). Rheumatology for nurse practitioners and allied health professionals. In P. Narongrerknawin (Ed.). Osteoarthritis. (3rd ed.). Bangkok: City Print. (In Thai)
Pisaiphan, A., Pattaraarchachai, J., & Viwatpanich, K. (2013). Association of factors with health behaviors in Thai adults. Thammasat Medical Journal, 13(3), 352-360. (In Thai)
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2012). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice. (9th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins.
Pothiban, L., & Pungchompoo, W. (2013). Knowledge, belief, self-efficacy pertaining osteoporosis preventive behaviors and osteoporosis preventive behaviors among the middle adult population. Nursing Journal, 40, 67-78. (In Thai)
Rath, L. (2016). Osteoarthritis prevention: What you can do. Retrieved from http://www.arthritis.org/about-arthritis/types/osteoarthritis/articles/oa-prevention.php
Rosenstock, I. M. (1974). The health belief model and preventive health behavior. In M. H., Becker (Ed.), The health belief model and personal behavior. (pp. 27-59). New Jersey: Charles B. Slack.
Ryd, L., Brittberg, M., Eriksson, K., Jurvelin, J. S., Lindahl, A., Marlovits, S., & Zenobi-Wong, M. (2015). Pre-osteoarthritis: Definition and diagnosis of an elusive clinical entity. Cartilage, 6(3), 156-65. doi: 10.1177/1947603515586048.
Sompan, A., Terathongkum, S., Piaseu, N., & Sakunhongsophon, S. (2015). Factors predicting diabetes preventive behavior in persons with pre-diabetes. Rama Nurse Journal, 21(1), 96-109. (In Thai)
Srisuriyawate, R. (2015). Epidemiology for community nurse. (3rd ed.). Chon Buri: Faculty of Nursing Burapha University. (In Thai)
Tansakul, S. (2007). Behavioral theory: Guideline implementing in health education and health promotion. Journal of Health Education, 105(30), 1-15. (In Thai)
Theanmontri, S. (2004). Selected factors relating to health practices among the elderly with osteoarthritis of the knee. Retrieved from http://kb.psu.ac.th/psukb/handle/2553/1624 (In Thai)
Thongdang, S. Pakdevong, N. & Binhosen, V. (2014). Factors relating to health promotion behavior in patients with knee osteoarthritis. Retrieved from https://www.rsu.ac.th/nurse/download (In Thai)
Vrezas, I., Elsner, G., Bolm-Audorff, U., Abolmaali, N., & Seidler, A. (2010). Case-control study of knee osteoarthritis and lifestyle factors considering their interaction with physical workload. International Archives of Occupational and Environmental Health, 83(3), 291–300. doi: 10.1007/s00420-009-0486-6
World Health Organization [WHO]. (2012a). Good health adds life to years: Global brief for world health day 2012. World Health Organization, 1, 1–30. doi: 10.1017/CBO9781107415324.004
World Health Organization [WHO]. (2012b). Chronic diseases and health promotion: Chronic rheumatic conditions. Retrieved from http://www.who.int/chp/topics/rheumatic/en/
Yimneum, P. (2013). Factors related to health behaviors of the osteoarthritis patients post operation of total knee arthroplasty. Nursing Journal of the Ministry of Public Health, 20, 20-31. (In Thai)
Zhang, J. F., Song, L. H., Wei, J. N., Zhang, A. L., Dong, H. Y., Wen, H. Y., …& Liu, G. (2016). Prevalence of and risk factors for the occurrence of symptomatic osteoarthritis in rural regions of Shanxi Province, China. International Journal of Rheumatic Diseases, 19(8), 781–789. doi: 10.1111/1756-185X. 12470
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
