ผลของการจัดท่าและการใช้หมอนหนุนต่อระดับความดันโลหิตของมารดาและอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ในสตรีที่ได้รับการตรวจติดตามสภาวะทารกในครรภ์

บทคัดย่อ

การตรวจติดตามการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์อย่างต่อเนื่อง มีโอกาสทำให้สตรีตั้งครรภ์เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำจากการนอนหงายซึ่งมีผลทำให้การไหลเวียนโลหิตไปยังมดลูกลดลง และเป็นความเสี่ยงของความผิดปกติของอัตราการเต้นหัวใจทารกในครรภ์ การวิจัยนี้เป็นแบบกึ่งทดลอง ชนิด 2 กลุ่มแบบวัดผลซ้ำ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการจัดท่า และการใช้หมอนหนุนต่อระดับความดันโลหิตของสตรีตั้งครรภ์ อัตราการเต้นของหัวใจของทารกในครรภ์ และความสุขสบายของสตรีที่ได้รับการตรวจติดตามสภาวะทารกในครรภ์ กลุ่มตัวอย่างคือ สตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุครรภ์ตั้งแต่ 36 สัปดาห์ขึ้นไป ไม่มีภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ มารับบริการตรวจด้วยเครื่องตรวจติดตามสภาวะทารกในครรภ์ ในโรงพยาบาลระดับอำเภอสองแห่งในจังหวัดเชียงราย สุ่มตัวอย่างอย่างง่ายจำนวน 70 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองจำนวน 35 คน และกลุ่มควบคุม จำนวน 35 คน กลุ่มทดลองได้รับการปฏิบัติรูปแบบใหม่ด้วยการจัดท่านอนศีรษะสูงเล็กน้อย ร่วมกับการใช้หมอนหนุนในขณะตรวจติดตามสภาวะทารกในครรภ์ ส่วนกลุ่มควบคุมให้การดูแลตามปกติโดยการจัดท่านอนตามปกติไม่ได้ใช้หมอนหนุนในขณะตรวจติดตามสภาวะทารกในครรภ์ เก็บรวบรวมข้อมูล ค่าความดันโลหิต ชีพจร อัตราการเต้นของหัวใจทารก และแบบประเมินความสุขสบายของกลุ่มตัวอย่าง วิเคราะห์ข้อมูลหาค่าความถี่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบทีอิสระ และสถิติวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียว ผลการวิจัยพบว่า เมื่อเสร็จสิ้นการทดลอง กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยระดับความดันโลหิต และอัตราการเต้นหัวใจทารกในครรภ์ เพิ่มขึ้นจากก่อนทดลอง และสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <.01) กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยการรับรู้ความสุขสบายโดยรวม สูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< .05) ผลการวิจัยครั้งนี้เสนอแนะว่า การจัดท่านอนร่วมกับการใช้หมอนหนุนในขณะตรวจติดตามสภาวะทารกในครรภ์ ช่วยป้องกันภาวะความดันโลหิตต่ำจากการนอนหงาย ลดความเสี่ยงของความผิดปกติของอัตราการเต้นหัวใจทารกในครรภ์ และเพิ่มการรับรู้ความสุขสบายขณะตรวจได้ จึงสามารถนำวิธีปฏิบัติดังกล่าวไปใช้ในการให้บริการได้