พฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในผู้สูงอายุและผลกระทบ

ผู้แต่ง

  • อรทัย ไชยมะโย สำนักงานสาธารณสุข จังหวัดเชียงใหม่
  • วีระพร ศุทธากรณ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

การดื่มแอลกอฮอล์, ผู้สูงอาย, ผลกระทบ

บทคัดย่อ

แนวโน้มการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของผู้สูงอายุในประเทศไทยมีมากขึ้นซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อทั้งตัวบุคคลและระบบการดูแลสุขภาพได้ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของผู้สูงอายุและผลกระทบที่เกิดขึ้น โดยใช้กลุ่มตัวอย่าง 359 คน ในพื้นที่ชุมชนแห่งหนึ่ง รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมินปัญหาการดื่มสุรา (Alcohol Use Disorders Identification Test: AUDIT) (พ.ศ. 2552) ร่วมกับแบบประเมินสาเหตุ พฤติกรรม และผลกระทบ จากการดื่ม ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา 

ผลการศึกษา พบว่า ในรอบ 1 ปีที่ผ่านมา กลุ่มตัวอย่างที่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จำนวน 67 จาก 359 คน หรือ ร้อยละ 18.7 แบ่งเป็นเพศชาย ร้อยละ 61.2 และเพศหญิง ร้อยละ 38.8 ลักษณะโดยทั่วไปของผู้ที่ดื่มทั้งหมด เป็นผู้ที่ไม่ได้เรียนหนังสือ ร้อยละ 56.7 และผู้ที่เรียนจบชั้นประถม ร้อยละ 41.8 มีโรคประจำตัว ร้อยละ 44.8 อายุเฉลี่ยของการเริ่มดื่มครั้งแรกในเพศชายคือ 26.6 ปี ส่วนเพศหญิงเริ่มดื่มเมื่อมีอายุเฉลี่ย 46.5 ปี ค่าใช้จ่ายในการซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เฉลี่ย 292.7 บาทต่อเดือน โดยเครื่องดื่มที่นิยมดื่มมากที่สุดคือ เหล้าขาว ส่วนความถี่ของการดื่มมากกว่า 4 ครั้งต่อสัปดาห์ มีจำนวนร้อยละ 50.7 ผู้สูงอายุให้เหตุผลของการดื่มเพื่อสุขภาพมากที่สุด ร้อยละ 55.2 ส่วนผู้ที่มีพฤติกรรมดื่มและสูบบุหรี่ด้วยทุกครั้ง ร้อยละ 14.9 ร้อยละ 97 ของผู้ที่ดื่มนิยมซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ร้านขายของชำในหมู่บ้าน  

สำหรับการแปลผลการจัดระดับความเสี่ยงในการดื่มตาม AUDIT พบผู้ที่ดื่มแบบเสี่ยง แบบอันตราย และ แบบติด เป็นจำนวนร้อยละ 29.9, 1.5 และ 14.9 ตามลำดับ โดยจำนวนผู้ที่ให้ความคิดเห็นว่าไม่ต้องการเลิกดื่ม มีจำนวนร้อยละ 97 ส่วนข้อมูลด้านผลกระทบที่เกิดจากการดื่มในรอบ 12 เดือนที่ผ่านมา พบว่า ผู้สูงอายุร้อยละ 14.9 มีปัญหาด้านสุขภาพจากสาเหตุการดื่ม ร้อยละ 13.4 เคยได้รับอุบัติเหตุและได้รับบาดเจ็บ ร้อยละ 16.4 เคยถูกสมาชิกในครอบครัวตำหนิ ร้อยละ 6 เคยทะเลาะวิวาทกับสมาชิกในครอบครัว และ ร้อยละ 1.5 เคยทำร้ายคนในครอบครัว 

ผลการวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่าพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในผู้สูงอายุในชุมชนแห่งหนึ่ง แม้จะดื่มในปริมาณน้อยแต่มักดื่มเป็นประจำ และส่วนหนึ่งดื่มจนถึงขั้นติด โดยเฉพาะอ่างยิ่ง การเกิดผลกระทบทางสุขภาพ ความปลอดภัยและปัญหาในครอบครัวตามมา เหล่านี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญในการแก้ไขและป้องกันปัญหาจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกแอลกอฮอล์ของผู้สูงอายุในชุมชน 

เอกสารอ้างอิง

Australian Institute of Health and Welfare, Canberra. (2015). Australian Department of Health and Ageing, Australian alcohol guidelines fact sheets. Retrieved from http:www.therightmix.Gov.au

Babor, T. F., Higgins-Biddle, J. C., Saunders, J. B., & Monteiro, M. G. (2009). The alcohol use disorders identification test: Guidelines for use in primary care (2nd ed.). Geneva: World Health Organization.

Blow, F. C., & Barry, K. L. (2002). Use and misuse of alcohol among older women. PubMed, 26(4): 308-3015. Retrieved from http://www.ncbi.nlm. nih.gov/pubmed 12875042

National Statistical Office. (2011). The smoking and drinking behavior survey 2011. (in Thai) Retrieved from https://www.hiso.or.th/health_survey/DOC/H144.php

National Statistical Office. (2014). The smoking and drinking behavior survey 2014. (in Thai) Retrieved from https://www.hiso.or.th/health_survey/DOC/ H144.php

Panya, P., Sethabouppha, H., & Jormsri, P. (2013). Experiences of relapse among elderly with alcohol dependence. Nursing Journal, 40(4), 45-55. (in Thai)

Shield, K. D., Parry, C., & Rehm, J. (2012). Chronic diseases and conditions related to alcohol use. Alcohol Research: Current Reviews, 35 (2). Retrieved from http://pubs.niaaa.nih. gov/publications/Arcr352/155-173.htm

Sop Moei hospital. (2015). Alcohol treatment data and morbidity rate data for 2009-2011. Sop Moei hospital. (in Thai)

Steinhagen, A. K., LMSW., & Friedman, B. M. (2008). Substance abuse and misuse in older adults. Aging Well, 3(20), 21-35.

Thavorncharoensap, M., Teerawattananon, Y., Chaikledkaew, U., Lertpitakpong, C., Yothasamut, J., Thitiboonsuwan, K., & Neramitpitagkul, P. (2008). A study on costs of social, health and economic consequences of alcohol consumption in Thailand. HITAP. (in Thai)

Waleewong, O., Thamarangsi, T., & Jankhotkaew, J. (2014). Alcohol’s harm to others in Thailand: Concept, situation and gap in knowledge. Journal of Health Systems Research, 8(2), 111-119. (in Thai)

Wongpoom, T., Sukying, C., & Udomsubpayakul, S. (2011). Prevalence of depression among the elderly in Chiang Mai province. Journal of Psychiatric Association of Thailand, 56(2), 103-116. (in Thai)

World Health Organization. (2014). Global status report on alcohol and health 2014. Geneva: WHO. Retrieved from http://www.who.int/substance_abuse/ publications /global_ alcohol_ report/en/

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-09-20

รูปแบบการอ้างอิง

ไชยมะโย อ., & ศุทธากรณ์ ว. (2021). พฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในผู้สูงอายุและผลกระทบ. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 48(3), 404–416. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/253944

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย