การรับรู้สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพในประชาชนจีน ที่มีความเสี่ยงต่อกลุ่มอาการเมแทบอลิก
คำสำคัญ:
พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพ, กลุ่มอาการเมแทบอลิก, การรับรู้สมรรถนะแห่งตนบทคัดย่อ
การศึกษาเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพ การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพและการรับรู้สมรรถนะแห่งตน
ในประชาชนจีนที่มีความเสี่ยงต่อกลุ่มอาการเมแทบอลิก การคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างใช้วิธีการสุ่มแบบเจาะจง จำนวน 154 ราย จากศูนย์บริหารจัดการสุขภาพ โรงพยาบาลสังกัดที่ 1 แห่งมหาวิทยาลัยการแพทย์คุนหมิง สาธารณรัฐประชาชนจีน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบฟอร์มข้อมูลส่วนบุคคลและคลินิก แบบวัดการปฏิบัติพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพฉบับภาษาจีน และแบบวัดการรับรู้สมรรถนะแห่งตนทั่วไปฉบับภาษาจีน
ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาคของแบบวัดคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพและแบบวัดการรับรู้สมรรถนะแห่งตนทั่วไปฉบับภาษาจีนเท่ากับ .94 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ Pearson product-moment correlation coefficient และสถิติ Spearman’s rank-order correlation test
ผลการศึกษาครั้งนี้พบว่า พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง ( = 104.21, SD = 17.50) ส่วนค่าเฉลี่ยของการรับรู้สมรรถนะแห่งตน เท่ากับ 26.02 (SD = 5.14) พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพโดยรวมมีความสัมพันธ์ทางบวกกับการรับรู้สมรรถนะแห่งตน ในระดับปานกลางอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.46, p < 0.05) โดยในมิติของการจัดการความเครียด ความรับผิดชอบต่อสุขภาพ การพัฒนาทาง
จิตวิญญาณ และความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล มีความสัมพันธ์ทางบวกกับการรับรู้สมรรถนะแห่งตน ในระดับ
ปานกลางอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.42, 0.32, 0.46, rs = 0.31, p < 0.05, ตามลำดับ)
ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าการส่งเสริมการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในประชาชนจีนที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดกลุ่มอาการเมแทบอลิก อาจจะเป็นประโยชน์ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ
เอกสารอ้างอิง
Ahn, H. S., Usher, E. L., Butz, A., & Bong, M. (2016). Cultural differences in the understanding of modelling and feedback as sources of self-efficacy information. British Journal of Educational Psychology, 86(1), 112-136.
Burns, N., & Grove, S. K. (2009). The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence (6th ed.). St Louis, Missouri: Saunders Elsevier.
Cao, W. J., Guo, Y., Ping, W. W., & Zheng, J. Z. (2016). Development and psychometric tests of a Chinese version of the HPLP-ii scales. Chinese of Disease Control and Prevention, 20(3), 286-289.
Channel, A. (2014). The relationship of metabolic syndrome and health-promoting lifestyle profiles of Latinos in the Northwest. Hispanic Health Care International, 12(3), 130-137.
Chen, A. Y., & Zhang, L. (2020). Prevalence of health-promoting lifestyle and influencing factors among adults with noncommunicable disease in Guangzhou old urban areas. Chinese General Practice, 23(25), 3241-3246.
Chen, S. H., Chen, S. C., Lai, Y. P., Chen, P. H., Huang, T. Y., Lin, C. C., & Yeh, K. Y. (2019). Correlates between health beliefs and health-promoting lifestyle profiles in the development of metabolic syndrome in Taiwan. Asia Pacific Journal of Public Health, 31(1), 30-38.
Cheng, J., Wang, T., Li, F., Xiao, Y., Bi, J., Chen, J., . . . Luo, R. (2015). Self-rated health status and subjective health complaints associated with health-promoting lifestyles among urban Chinese women: A cross-sectional study. PLOS One, 10(2), e0117940.
Cheung, C. K., & Kam, P. K. (2012). Resiliency in older Hong Kong Chinese: Using the grounded theory approach to reveal social and spiritual conditions. Journal of Aging Studies, 26(3), 355-367.
Chinese Diabetes Society. (2004). Recommendations of the Chinese diabetes society on metabolic syndrome. Chinese Journal of Diabetes, 12(3), 156-161.
Choo, J., & Kang, H. (2015). Predictors of initial weight loss among women with abdominal obesity: A path model using self-efficacy and health-promoting behaviour. Journal of Advanced Nursing, 71(5), 1087-1097.
Grundy, S. M. (2016). Metabolic syndrome update. Trends in Cardiovascular Medicine, 26(4), 364-373.
Joseph-Shehu, E. M., Ncama, B. P., & Irinoye, O. O. (2019). Health-promoting lifestyle behaviour: A determinant for noncommunicable diseases risk factors among employees in a Nigerian University. Global Journal of Health Science, 11(12), 1-15.
Leung, Y. S., Lee, J. J. W., Lai, M. M. P., Kwok, C. K. M., & Chong, K. C. (2020). Association between obesity, common chronic diseases and health promoting lifestyle profiles in Hong Kong adults: A cross-sectional study. BMC Public Health, 20(1), 1-9.
Li, R., Li, W., Lun, Z., Zhang, H., Sun, Z., Kanu, J. S., . . . Liu, Y. (2016). Prevalence of metabolic syndrome in Mainland China: A meta-analysis of published studies. BMC Public Health, 16(1), 1-10.
Lizama, A. J. C., Villanueva, B. J., Martínez, D. P., Leiva, F. C., & Mella, E. R. (2021). Obesity: Perceived self-efficacy, emotional regulation and stress. Psicologia: Teoria e Pesquisa, 36(1), e36411.
Luan, W., Zhu, Zh., Zhu, D. P., Ge, W. J., Zhu, Q. M., Jiang, Y. Q, . . . Jiang, A. L. (2020). Relationship of health promotion lifestyle with social support and self-efficacy of the elderly in urban-rural communities. Journal of Shanghai Jiao Tong University, 40(1), 107-111.
Mohamad, N., Mulud, Z. A., Ibrahim, M., & Damanhuri, N. F. (2019). The relationship between self-efficacy and health promoting behaviour among older adults with chronic illness. Environment-Behaviour Proceedings Journal, 4(11), 73-78.
Pender, N. J. (1996). Health promotion in nursing practice (3rd ed.). Stanford, CT: Appleton and Lange.
Pender, N. J., Parsons, M. A., & Murdaugh, C. L. (2011). Health promotion in nursing practice (6th ed.). Boston: Pearson.
Schwarzer, R., & Jerusalem, M. (1995). Generalized self-efficacy scale. Measures in health psychology: A user’s portfolio. Causal and Control Beliefs, 1(1), 35-37.
Shi, M. W., & Zhao, S. Y. (2014). Confucianism and stress management: Stress study from the Chinese perspective. Journal of Nanjing Normal University (Social Science Edition), 3(2), 117-122.
Walker, S. N., & Hill-Polerecky, D. M. (1996). Psychometric evaluation of the health-promoting lifestyle profile II. Retrieved from https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/85349/HPLP_II-Dimensions.pdf?sequen-ce=2
Xu, X. Y., Leung, A. Y. M., & Chau, P. H. (2018). Health literacy, self-efficacy, and associated factors among patients with diabetes. HLRP: Health Literacy Research and Practice, 2(2), e67-e77.
Zhang, J. X., & Schwarzer, R. (1995). Measuring optimistic self-beliefs: A Chinese adaptation of the general self-efficacy scale. Psychologia: An International Journal of Psychology in the Orient, 38(3), 174-181.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 พยาบาลสาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
