ผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ต่อความรู้และพฤติกรรมการบริโภคโซเดียมในผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้
คำสำคัญ:
การบริโภคโซเดียม, โปรแกรมการพัฒนาศักยภาพ, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน , ผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้บทคัดย่อ
พฤติกรรมการบริโภคโซเดียมในผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูง เป็นปัจจัยสำคัญในการควบคุมระดับความดันโลหิต การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านต่อความรู้และพฤติกรรมการบริโภคโซเดียมในผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ เป็นกลุ่มที่ได้รับการถ่ายทอดความรู้จากอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านที่เข้าร่วมการพัฒนาศักยภาพ และกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลปกติ คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ได้กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 54 ราย โดยแบ่งเป็นกลุ่มที่ได้รับการถ่ายทอดความรู้จากอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านที่เข้าร่วมการพัฒนาศักยภาพ 27 ราย และกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ 27 รายเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย เครื่องมือที่ใช้ดำเนินการ ได้แก่ โปรแกรมการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครประจำหมู่บ้าน ที่ผู้วิจัยพัฒนามาจากแนวคิดเกี่ยวกับสมรรถนะ (McClelland, 1993) แผนการจัดกิจกรรมการถ่ายทอดความรู้ หนังสือกินเค็มน้อยลงสักนิดพิชิตโรคความดัน และเครื่องวัดปริมาณความเค็มในอาหาร ส่วนเครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามเกี่ยวกับความรู้การบริโภคโซเดียม และแบบสอบถามพฤติกรรมการบริโภคโซเดียม ซึ่งได้รับการตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ โดยมีค่าความตรงตามเนื้อหา IOC = .80 และ CVI = .80 ตามลำดับ และค่าความเชื่อมั่นได้เท่ากับ .87 และ .78 ตามลำดับ ซึ่งเป็นค่าที่ยอมรับได้ นำข้อมูลมาวิเคราะห์โดยใช้สถิติ Wilcoxon และ Mann Whitney U test
ผลวิจัยพบว่า กลุ่มที่ได้รับการถ่ายทอดความรู้โดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน มีคะแนนเฉลี่ยความรู้การบริโภคโซเดียมภายหลังการเข้าร่วมโปรแกรมสูงกว่าก่อนเข้ารับโปรแกรม และสูงกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001, p < .001 ตามลำดับ) และมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคโซเดียม ภายหลังการเข้าร่วมโปรแกรมสูงกว่าก่อนเข้ารับโปรแกรม และสูงกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001, p < .001 ตามลำดับ)
ผลการวิจัยครั้งนี้ชี้ให้เห็นถึงผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และการใช้กระบวนการพี่เลี้ยงในการถ่ายทอดความรู้ ทำให้กลุ่มผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ เกิดความรู้และมีพฤติกรรมการบริโภคโซเดียมที่เหมาะสมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
Chosungnoen, N. (2017). Health promotion to improve health behavior in people who working age which aim to prevent hypertension. Primary Health Care Division Journal, 12(1), 9-16. (in Thai)
Jarupisitpaiboon, C., Premmasawat, N., Pesungnoen, A., Rungnoei N., & Dankul, P. (2021). Guidelines for potential development of village health volunteers to prevent stroke in a risk group. Nursing Journal of the Ministry of Public Health, 30(3), 74-89. (in Thai)
Jewpraditkul, S. (2020). Self-care behaviors and blood pressure controlling ability of essential hypertension patients, Muang Potawas primary care unit. Journal of Health Research and Innovation, 3(1), 15-30. (in Thai)
Keyong, E. (2018). The performance of village health volunteers in the midst of change. Journal of Health Systems Research, 11(1), 118-126. (in Thai)
Maneetup, K., & Danseekaew, S. (2017). Situation of salt intake among people with hypertension in Thangkhuang Subdistrict, Waengnoi District, Khon Kaen Province. Journal of Nursing and Health Care, 35(4), 140-149. (in Thai)
McClelland, D. C. (1973). Testing for competence rather than for Intelligence. American Psychologist, 28(1), 1-14.
Phukaolaun, S. (2014). Mentoring system for working on human capital management enhancement projects. Bangkok: Mdicp Holding. (in Thai)
Ruaysundneon, S., Sansom, D., Methakarnjanasuk, N., Danseekaew, S., Chaiyapum, N., Khuntamul, R., & Dumnok, K. (2018). High sodium consumption situation and perception relevant to high sodium consumption associated with chronic kidney disease among people with chronic non-communicable disease. Journal of Nursing and Health Care, 36(3), 242-250. (in Thai)
Ruerkluenrit, J., & Kodchakrai, R. (2014). Effectiveness of health volunteer’s competency development program on knowledge and satisfaction on services among persons with diabetes type 2 in a community of Bangkok Metropolis. Thai Pharmaceutical and Health Science Journal, 9(4), 157-163. (in Thai)
Sereesuchart, W., BoonChu, W., & Junbailek, S. (2018). Eat a little less salty to conquer hypertension. Bangkok: Kaewjaojom Press Center. (in Thai)
Songwatthanayuth, P., Watthanakorn, K., Klinhom, K., & Ratanapat, P. (2016). Effects of family and village health volunteer participation program on health promoting behaviors, and blood pressure in pre-hypertension adults. Veridian E-Journal, Science and Technology Silpakorn University, 3(3), 1-14. (in Thai)
Suksaad, T., Gnamaroon, W., & Suriyawongpisan, W. (n.d.). NCDs situation report “kick off to the goals. International Health Policy Program.
Supavanuch, C., Warae, I., & Wanitchanon, K. (2020). Factors relating work performance of village health volunteers in Narathiwat Province [Research Report]. Narathiwat: Princess of Narathiwas University. (in Thai)
Thai Hypertension Society. (2019). Thai guidelines on the treatment of hypertension 2015. Bangkok: Author. (in Thai)
Wamakhan, P., Wongpirom, R., & Punyakhomchanthaphun, P. (2020). The perception of hypertension information, prevention disease behavior and image of department of disease control of people living in region 10th area. The Office of Disease Prevention and Control 10th Journal, 18(2), 19-33. (in Thai)
Wicheyun, W. (2015). Knowledge and attitudes on the surveillance, prevention and control of diabetes mellitus and hypertension among village health volunteers in Li District, Lamphun Province (Unpublished master’s thesis). Chiang Mai University, Thailand. (in Thai)
World Health Organization. (2021). Data report. Retrieved from https://www.who.int
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 พยาบาลสาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
