ความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองในผู้สูงอายุ โรคมะเร็งทางเดินอาหาร

ผู้แต่ง

  • ขมิสรา เจริญโสภากุล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • ศิริรัตน์ ปานอุทัย คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • ณัฐธยาน์ สุวรรณคฤหาสน์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, การจัดการตนเอง, ผู้สูงอายุโรคมะเร็งทางเดินอาหาร

บทคัดย่อ

           การจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคมะเร็งทางเดินอาหารจำเป็นต้องอาศัยปัจจัยด้านต่าง ๆ เพื่อควบคุมอาการของโรคและช่วยให้ดำเนินชีวิตร่วมกับภาวะความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นได้ การวิจัยเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านสุขภาพ การจัดการตนเอง และความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคมะเร็งทางเดินอาหาร กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุโรคมะเร็งทางเดินอาหารที่ขึ้นทะเบียนเป็นผู้ป่วยของโรงพยาบาลพะเยาจำนวน 88 ราย เก็บข้อมูล โดยใช้แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคมะเร็งทางเดินอาหารที่มีค่า Cronbach’s alpha coefficient เท่ากับ 0.85 และแบบสอบถามพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคมะเร็งทางเดินอาหารที่มีค่าดัชนีความตรงตามเนื้อหาเท่ากับ 0.94 และค่าความเชื่อมั่นแบบความคงที่ ได้ค่า Pearson correlation coefficient เท่ากับ 0.89 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยสถิติ Pearson’s product-moment correlation coefficient.
            ผลการวิจัยพบว่าผู้สูงอายุโรคมะเร็งทางเดินอาหารมีความรอบรู้ด้านสุขภาพอยู่ในระดับสูง และการจัดการตนเองอยู่ในระดับดี โดยความรอบรู้ด้านสุขภาพมีความสัมพันธ์ทางบวกกับการจัดการตนเองในระดับปานกลาง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.352, p < .01)
          ผลการศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับบุคลากรสุขภาพในการวางแผน ส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ และการจัดกรตนเองในผู้สูงอายุโรคมะเร็งทางเดินอาหาร

เอกสารอ้างอิง

Al-Harithy, F. M., & Wazqar, D. Y. (2021). Factors associated with self-management practices and self-efficacy among adults with cancer under treatment in Saudi Arabia. Journal of Clinical Nursing, 30(21-22), 3301–3313. doi: 10.1111/jocn.15843

American Cancer Society. (2020). American cancer society guideline for colorectal cancer screening. Retrieved from https://www.cancer.org

Burns, N., & Grove, S. K. (2009). The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence (6th ed.). Philadelphia: Elsevier Saunders.

Busch, E. L., Martin, C., DeWalt, D. A., & Sandler, R. S. (2015). Functional health literacy, chemotherapy decisions, and outcomes among a colorectal cancer cohort. Cancer Control: Journal of the Moffitt Cancer Center, 22(1), 95-101. doi: 10.1177/107327481502200112

Chiang Mai Provincial Public Health Office. (2018). Health screening guide for the elderly. Retrieve from https://www.chiangmaihealth.go.th/cmpho_web/main_section.php? info_id=4197 (in Thai)

Department of Health Ministry of Public Health. (2014). Elderly screening/assessment manual. Nonthaburi: Office of the publishing house of the war veteran organization. (in Thai)

Department of Health Ministry of Public Health. (2017). Conceptual model of health literacy. Retrieve from http://planning.anamai.moph.go.th/download/D_DataMarts/Change/ HL.pdf (in Thai)

Ishikawa, H., Takeuchi, T., & Yano, E. (2008). Measuring functional, communicative, and critical health literacy among diabetic patients. Diabetes Care, 31(5), 874-879.

Lorig, K. R., & Holman, H. R. (2003). Self-management education: History, definition, outcomes, and mechanisms. Annals of Behavioral Medicine, 26(1), 1-7.

National Cancer Institute. (2020). Report on cancer registration at the hospital Level 2019. Retrieve from https://www.nci.go.th/e_book/hosbased_2563/index.html (in Thai)

Noppakroh, J., Chintanawat, R., & Khampolsiri, T. (2020). Health literacy and self-management in older persons with type 2 diabetes mellitus. Nursing Journal, 47(2), 251-261. (in Thai)

Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 259-267.

Papadakos, J. K., Hasan, S. M., Barnsley, J., Berta, W., Fazelzad, R., Papadakos, C. J., … Howell, D. (2018). Health literacy and cancer self-management behaviors: A scoping review. Cancer, 124(21), 4202-4210. doi: 10.1002/cncr.31733

Pfeiffer, E. (1975). A short portable mental status questionnaire for the assessment of organic brain deficit in elderly patients. Journal of the American Geriatrics Society, 23(10), 433-441.

Polit, D. F., & Beck, C. T. (2016). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins.

Rattanawarang, W., & Chantha, W. (2018). Health literacy of self-care behaviors for blood glucose control in patients with type 2 diabetes, Chai Nat Province. The Journal of Baromarajonani College, 24(2), 34-51. (in Thai)

Ruangsawat, S., Soivong, P., & Suksatit, B. (2020). Factors related to self-management behaviors among persons with cirrhosis. Journal of Health and Nursing Research, 36(3), 123-132. (in Thai)

Srirung, W., Puwarawuttipanit, W., & Koositamongkol, S. (2022). Factors influencing self-management behavior among ischemic stroke patients. Nursing Science Journal of Thailand, 40(2), 108-123. (in Thai)

Syed, I. A., Nathan, P. C., Barr, R., Rosenberg-Yunger, Z. R., D’Agostino, N. M., & Klassen, A. F. (2016). Examining factors associated with self-management skills in teenage survivors of cancer. Journal of Cancer Survivorship, 10(4), 686-691. doi: 10.1007/s11764-016-0514-y

Wu, F., Howell, D., Fang, Q., Chen, J., & Yuan, C. (2020). Trajectory patterns and factors influencing self-management behaviors in Chinese patients with breast cancer. Cancer Nursing, 43(2), e105-e112. doi: 10.1097/ncc.0000000000000681

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-12-28

รูปแบบการอ้างอิง

เจริญโสภากุล ข., ปานอุทัย ศ., & สุวรรณคฤหาสน์ ณ. (2022). ความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองในผู้สูงอายุ โรคมะเร็งทางเดินอาหาร. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 49(4), 207–219. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/258550

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย