ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองต่อสมรรถภาพปอดและอาการหายใจลำบาก ของผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

          โรคปอดอุดกั้นเรื้อรังกระทบต่อการดำเนินชีวิตของผู้ป่วยเนื่องจากอาการกำเริบ และสมรรถภาพปอดที่ค่อย ๆ เสื่อมลง การสนับสนุนการจัดการตนเองช่วยส่งเสริมความสามารถของผู้ป่วยในการจัดการโรค ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ดี การวิจัยแบบกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการจัดการตนเองต่อสมรรถภาพปอดและอาการหายใจลำบากของผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้น กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคปอด
อุดกั้นเรื้อรัง คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 60 คน และใช้วิธีการสุ่มแบบง่ายเพื่อจัดเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 คน กลุ่มทดลองเข้าร่วมโปรแกรมการจัดการตนเอง ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1) แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป 2) แบบประเมินอาการหายใจลำบาก และ 3) เครื่องสไปโรมิเตอร์แบบเคลื่อนที่ ค่าความเชื่อมั่นของแบบประเมินอาการหายใจลำบากเท่ากับ 0.78 และเครื่องสไปโรมิเตอร์แบบเคลื่อนที่ได้รับการสอบเทียบตามมาตรฐานก่อนใช้งาน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา สถิติ t-test สถิติ Mann-Whitney U test และสถิติ repeated measure ANOVA
           ผลการวิจัยพบว่า หลังการทดลอง อาการหายใจลำบากของกลุ่มทดลองดีกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) สมรรถภาพปอดดีกว่ากลุ่มควบคุมแต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อเปรียบเทียบภายในกลุ่มทดลอง พบว่า หลังการทดลอง สมรรถภาพปอดและอาการหายใจลำบากดีขึ้นกว่าก่อนทดลอง และยังคงดีขึ้นในระยะติดตามอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05)
            ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการจัดการตนเองสามารถนำไปประยุกต์ใช้เพื่อส่งเสริมสมรรถภาพปอด และลดอาการหายใจลำบากของผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังได้