ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับกิจกรรมทางกายในผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อมระยะที่สาม
คำสำคัญ:
ดัชนีมวลกาย, ความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อม, การรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการทำกิจกรรมทางกาย, ผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อมระยะที่สามบทคัดย่อ
การลดลงของกิจกรรมทางกายเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อมระยะที่สาม การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาดัชนีมวลกาย ความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อม การรับรู้สมรรถนะแห่งตน กิจกรรมทางกาย และความสัมพันธ์ของตัวแปรดังกล่าว กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อมระยะที่สาม จำนวน 85 คน ที่อาศัยอยู่ในอำเภอจุน จังหวัดพะเยา คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลและข้อมูลความเจ็บป่วย แบบบันทึกค่าดัชนีมวลกาย แบบสอบถามความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อมของอ๊อกฟอร์ด แบบสัมภาษณ์การรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการทำกิจกรรมทางกาย และแบบสอบถามกิจกรรมทางกายฉบับสั้น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติ Pearson's correlation coefficient
ผลการวิจัยพบว่า
1.มากกว่าครึ่งของผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อมระยะที่สาม (ร้อยละ 56.50) มีระดับของกิจกรรมทางกายอยู่ในระดับต่ำ เมื่อแยกตามรูปแบบกิจกรรมทางกายพบว่า ทุกคนมีรูปแบบกิจกรรมการเดิน (ร้อยละ 100) รองลงมาคือรูปแบบกิจกรรมทางกายระดับปานกลาง ร้อยละ 68.24 และรูปแบบกิจกรรมทางกายระดับหนัก ร้อยละ 24.71 ตามลำดับ
2.ปริมาณสองในสามของผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อมระยะที่สาม (ร้อยละ 65.90) มีค่าดัชนีมวลกายเกินเกณฑ์มาตรฐาน มากกว่าครึ่ง (ร้อยละ 57.60) มีความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อมอยู่ในระดับรุนแรง และน้อยกว่าครึ่ง (ร้อยละ 47.00) มีการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการทำกิจกรรมทางกายอยู่ในระดับมาก
3.ดัชนีมวลกาย ความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อม และการรับรู้สมรรถนะแห่งตน มีความสัมพันธ์กับกิจกรรมทางกายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -.423, .686, .693, p < 0.01)
ผลการวิจัยครั้งนี้จะเป็นประโยชน์สำหรับบุคคลากรทางสุขภาพทั้งในโรงพยาบาลและชุมชน ในการส่งเสริมการมีกิจกรรมทางกายของผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อมระยะที่สามให้เหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
American Academy of Orthopedic Surgeons. (2013). Treatment of osteoarthritis of the knee: Evidence based guideline (2nd ed.). Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons, 21(9), 571-576. doi: 10.5435/JAAOS-21-09-571
Bandura, A. (1977). Social lerning theory. New Jersey: Prentice–Hall.
Charoencholvanich, K. (2016). Reconstructive surgery of the osteoarthritic knee (1st ed.). Bangkok: Sirirat.
Duangtiplirikul, S. (2013). The result of the preliminary exploration project healthy aging Thailand 2013. Retrieved from https://www.hitap.net/wp-content/uploads/2014/09/proposal_elderly_survey.pdf
Foundation of Thai Gerontology Research and Development institute. (2014). Situation of the Thai elderly 2014. Retrieved from https://thaitgri.org/?p=36746
Fukutani, N., Iijima, H., Aoyama, T., Yamamoto, Y., Hiraoka, M., Miyanobu, K., … & Matsuda, S. (2016). Knee pain during activities of daily living and its relationship with physical activity in patients with early and severe knee osteoarthritis. Clinical Rheumatology, 35(9), 2307–2316.
Garver, M. J., Focht, B. C., Dials, J., Rose, M., Lucas, A. R., Devor, S. T., … Rejeski W. J. (2014). Weight status and differences in mobility performance, pain symptoms, and physical activity in older, knee osteoarthritis patient. Arthritis, 2014, 375909. doi: 10.1155/2014/375909
Hanrungcharotorn, U., Pinyopasakul, W., Pongthavornkamol, K., Dajpratham, P., & Beeber, A. S. (2017). Factors influencing physical activity among women with osteoarthritis of the knee. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 21(1), 5-17.
Kawinwongkowit, W. (2016). Knee osteoarthritis is a public health problem. Retrieved from http://med.mahidol.ac.th/ ortho/sites/default/files/public/file/pdf/knee_book_0.pdf
Kuptniratsaikul, V., Tosayanonda, O., Nilganuwong, S., & Thamalikitkul, V. (2002). The epidemiology of osteoarthritis of the knee in elderly patients living an urban area of Bangkok. Journal of the Medical Association of Thailand, 85(2), 154-161.
Kurtz, S. M., Ong, K. L., Lau, E., Widmer, M., Maravic, M., Gómez-Barrena, E., … & Röder, C. (2011). International survey of primary and revision total knee replacement. International Orthopaedics, 35(12), 1783–1789. doi: 10.1007/s00264-011-1235-5
Merrison, W. (2017). Stages of osteoarthritis of the knee. Retrieved from https://www.healthline. com/health/osteoarthritis-stages-of-oa-of-the-knee
Park, C. H., Elavsky, S., & Koo, K. M. (2014). Factors influencing physical activity in older adults. Journal of Exercise Rehabilitation, 10(1), 45-52.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2006). The content validity index: Are you sure you know what’s being reported? Critique and recommendations [Electronic version]. Research in Nursing & Health, 29(5), 489-497.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2012) Nursing research, generating and assessing evidence for nursing practice (9th ed.). Philadelphia: Joshua Ballinger Lippincott Williams & Wilkins.
Rodkam, W. (2015). Development of the elderly health service system, care for the elderly with osteoarthritis. Retrieved from http://203.157.229.33/ archives/Files/ vichakarn2558/klumwai/21_punteh.pdf
Rosemann, T., Kuehlein, T., Laux, G., & Szecsenyi, J. (2008). Factors associated with physical activity of patients with osteoarthritis of the lower limb. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 14(2), 288 – 293. doi: 10.1111/j.1365-2753.2007.00852.x
Singha, S., Duronglittichai, W., Surapan, J., & Kasipon, T. (2015). Factors Affecting to Self-Care Behavior of the Elderly with Knee Osteoarthritis in Praksa Municipality Area, Muang District, Samutprakarn Province. Huaqiao University Journal of Health Science, 18(36), 115-130.
Sperber, N., Hall, K. S., Allen, K., DeVellis, B. M., Lewis, M., & Callahan, L. F. (2014). The role of symptoms and self-efficacy in predicting physical activity change among older adults with arthritis. Journal of Physical Activity and Health, 11(3), 528-535.
Thai Rheumatism Association. (2010). Guideline for the treatment of osteoarthritis of knee. Retrieved from https://thairheumatology.org/phocadownload/36/Guideline_003.pdf
The Royal College of Orthopedic Surgeons of Thailand. (2011). Guideline for the treatment of osteoarthritis of knee 2554. Retrieved from https://www.slideshare.net/UtaiSukviwatsirikul/cpg-osteoarthritis-of-knee-2554
The Supreme Patriarch Center on Aging. (2011). Self-care guide for osteoarthritis of knee. Bangkok: Beyond Publishing.
Tolonen, H., Kuulasmaa, K., Laatikainen, T., & Wolf, H. (2002). Recommendation for indicators, international collaboration, protocol and manual of operations for chronic disease risk factor surveys. Helsinki: National Public Health Institute.
Veenhof, C., Huisman, P. A., Barten, J. A., Takken, T., & Pisters, M. F. (2012). Factors associated with physical activity in patients with osteoarthritis of the hip or knee: A systematic review. Osteoarthritis and Cartilage, 20(1), 6-12. doi: 10.1016/j.joca.2011.10.006
Wittenauer, R., Smith, L., & Aden, K. (2013). Background paper osteoarthritis. Priority Medicines for Europe and the World. Retrieved from https://pdf4pro.com/amp/cdn/background-paper-6-12-osteoarthritis-who-31eb9f.pdf
World Health Organization. (2010). Global recommendations on physical activity for health. Retrieved from http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44399/1/9789241599979_eng.pdf
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 พยาบาลสาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
