ผลของการสอนตามหลักของพิตส์เพื่อส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อการจัดการตนเอง ในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง

บทคัดย่อ

การจัดการตนเองที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ต้องอาศัยทักษะที่จำเป็นของความรอบรู้ด้านสุขภาพ คือ ทักษะด้านปัญญาและทักษะทางสังคม ซึ่งทั้งสองทักษะจะพัฒนาได้ด้วยการสอนตามหลักพิตส์ที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ในการนำมาสู่การปรับทักษะ การวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบสองกลุ่มวัดก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการสอนตามหลักของพิตส์ เพื่อส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังอายุ 60 ปีขึ้นไป มารับบริการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในอำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย โดยการสุ่มอย่างง่าย จำนวนทั้งหมด 54 ราย แบ่งเข้ากลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง กลุ่มละ 27 ราย กลุ่มทดลองได้รับการสอนตามหลักของพิตส์แบบกลุ่ม จำนวน 4 ครั้ง สัปดาห์ละ 2 ครั้ง และให้ข้อมูลแบบรายบุคคลจำนวน 1 ครั้ง รวมระยะเวลาในการสอนทั้งหมด 5 ครั้ง ในระยะเวลา 3 สัปดาห์ กลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แผนการสอน คู่มือความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง สื่อวิดีทัศน์โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง แบบประเมินความเข้าใจของบุคคล และแบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ข้อมูลทั่วไปและข้อมูลการเจ็บป่วย และแบบสอบถามการปฏิบัติพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา  สถิติ independent t-test และ dependent t-test

ผลการวิจัยพบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่ได้รับการสอนตามหลักของพิตส์มากกว่ากลุ่มที่ได้รับการดูแลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) และมากกว่าก่อนได้รับการสอนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001)

ผลการวิจัย แสดงให้เห็นว่าการสอนตามหลักของพิตส์ส่งผลให้ผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังมีความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองที่ดีขึ้น ดังนั้นบุคลากรสุขภาพสามารถนำหลักการสอนตามหลักพิตส์ไปเป็นแนวทางในการส่งเสริมการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง