ปัจจัยทำนายความตั้งใจในการฉีดวัคซีนโควิด-19 ของผู้สูงอายุที่ยังไม่เคยฉีดวัคซีน ในจังหวัดเพชรบูรณ์
คำสำคัญ:
แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ, ความตั้งใจในการฉีดวัคซีนโควิด-19, ผู้สูงอายุ, ปัจจัยทำนายบทคัดย่อ
โรคโควิด-19 เป็นโรคระบาดที่ส่งผลต่อการดำรงชีวิตของประชากรทั่วโลก วัคซีนโควิด-19 เป็นเครื่องมือสำคัญในการป้องกัน ลดความรุนแรง และลดอัตราตายจากโรค การวิจัยแบบหาความสัมพันธ์เชิงทำนายครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความตั้งใจในการฉีดวัคซีนโควิด-19 และศึกษาปัจจัยทำนายความตั้งใจในการฉีดวัคซีนโควิด-19 ในผู้สูงอายุที่ยังไม่เคยฉีดวัคซีนโควิด-19 ได้แก่ การรับรู้โอกาสเสี่ยงของการเป็นโรคโควิด-19 การรับรู้ความรุนแรงของโรคโควิด-19 การรับรู้ประโยชน์ของวัคซีนโควิด-19 การรับรู้อุปสรรคของการได้รับวัคซีนโควิด-19 การได้รับคำแนะนำเรื่องการได้รับวัคซีนโควิด-19 จากบุคลากรทางการแพทย์ และความรู้เกี่ยวกับโรคโควิด-19 โดยใช้กรอบแนวคิดแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่ยังไม่เคยได้รับการฉีดวัคซีนโควิด-19 ในอำเภอชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 120 ราย ผู้วิจัยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบตามความสะดวกและการบอกต่อแบบสโนว์บอลล์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ logistic regression analysis
ผลการวิจัยพบว่า คะแนนเฉลี่ยความตั้งใจในการฉีดวัคซีนโควิด-19 ของผู้สูงอายุที่ยังไม่เคยฉีดวัคซีน เท่ากับ 3.57 (SD = 3.18) จากคะแนน 0 ถึง 10 คะแนน ผู้สูงอายุที่มีการรับรู้โอกาสเสี่ยงของการเป็นโรคโควิด-19 ที่มากขึ้น มีความตั้งใจในการฉีดวัคซีนโควิด-19 สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (OR = 1.48, 95% CI = 1.02-2.13) และผู้สูงอายุที่มีการรับรู้ประโยชน์ของวัคซีนโควิด-19 ที่มากขึ้น มีความตั้งใจในการฉีดวัคซีนโควิด-19 สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (OR = 1.33, 95% CI = 1.01-1.77) และในการศึกษาครั้งนี้ การรับรู้ความรุนแรงของโควิด-19 การรับรู้อุปสรรคของการได้รับวัคซีนโรคโควิด-19 ความรู้เกี่ยวกับโรคโควิด-19 รวมทั้งการได้รับคำแนะนำเรื่องการได้รับวัคซีนจากบุคลากรทางการแพทย์ ไม่สามารถทำนายความตั้งใจในการฉีดวัคซีนโควิด-19 ในผู้สูงอายุได้
ผลการศึกษาครั้งนี้ ทำให้บุคลากรทางด้านสุขภาพได้ข้อมูลพื้นฐานในการออกแบบโปรแกรมส่งเสริมการฉีดวัคซีนในผู้สูงอายุ โดยเน้นการประชาสัมพันธ์เรื่องความเสี่ยงในการเกิดโรคโควิด-19 และประโยชน์ของวัคซีนโควิด-19 ให้มารับการฉีดวัคซีนโควิด-19 เพื่อลดอัตราการป่วยและเสียชีวิตของผู้สูงอายุต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179–211. https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T
Austin, P. C., & Steyerberg, E. W. (2017). Events per variable (EPV) and the relative performance of different strategies for estimating the out-of-sample validity of logistic regression models. Statistical Methods in Medical Research, 26(2), 796-808. https://doi.org/10.1177/0962280214558972
Chiangmai Provincial Public Health Office. (2018). Health screening guide for the elderly health promotion. Chiangmai Provincial Public Health Office. (in Thai)
Department of Disease Control. (2021). Vaccine COVID-19. Department of Disease Control. (in Thai)
Department of Disease Control. (2022). COVID-19. https://ddc.moph.go.th/odpc5/news.php?news=28701&deptcode=odpc5 (in Thai)
Department of Disease Control. (2023). Situation COVID-19. https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/situation_more.php (in Thai)
Duangkaew, T., & Sirasoonthorn, P. (2017). An application of Marshall H. Becker’s health belief model (HBM) in the study of hypertension patient in urban communities in Phitsanulok. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences), 10(3), 101-113. https://www.journal.nu.ac.th/JCDR/article/view/1951/1160 (in Thai)
Fernandes, N., Costa, D., Costa, D., Keating, J., & Joana, A. (2021). Predicting COVID-19 vaccination intention: The determinants of vaccine hesitancy. Vaccine 2021, 9(10), 1161. https://doi.org/10.3390/vaccines9101161
Huynh, G., Tran, T. T., Nguyen, T. N., & Pham, L. A. (2021). COVID-19 vaccination intention among healthcare workers in Vietnam. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, 14(4), 159-164. https://doi.org/10.4103/1995-7645.312513
Khumsaen, N. (2021). Knowledge, attitudes, and preventive behaviors of COVID-19 among people living in Amphoe U-thong, Suphanburi Province. Journal of Prachomklao College of Nursing, Phetchaburi Province, 4(1), 33-48. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pck/article/view/247955/168669 (in Thai)
Lin, Y., Hu, Z., Zhao, Q., Alias, H., Danaee, M., & Wong, L. P. (2020). Understanding COVID-19 vaccine demand and hesitancy: A nationwide online survey in China. PloS Neglected Tropical Diseases, 14(12), e0008961. https://doi.org/10.1371/journal.pntd.0008961
Mahmud, I., Kabir, R., Rahman, M. A., Al-Mohamed, A., Vinnakota, D., & Al-Mohaimeed, A. (2021). The health belief model predicts intention to receive the COVID-19 vaccine in Saudi Arabia: Results from a cross-sectional survey. Vaccines, 9(8), 864. https://doi.org/10.3390/vaccines9080864
Malesza, M., & Wittmann, E. (2021). Acceptance and intake of COVID-19 vaccines among older Germans. Journal of Clinical Medicine, 10(7), 1388. https://doi.org/10.3390/jcm10071388
Ministry of Public Health. (2023). COVID-19. https://dmsic.moph.go.th/index/detail/9238 (in Thai)
Pfeiffer, E. (1975). A short portable mental status questionnaire for the assessment of organic brain deficit in elderly patients. Journal of the American Geriatrics Society, 23(10), 433-441. https://doi.org/10.1111/j.1532-5415.1975.tb00927.x
Rosenstock, I. M. (1974). Historical origins of the health belief model. Health Education Monographs, 2(4), 328-335. https://doi.org/10.1177/109019817400200403
Ruiz, J. B., & Bell, R. A. (2021). Predictors of intention to vaccinate against COVID-19: Results of a nationwide survey. Vaccine, 39(7), 1080-1086. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264410X21000141
Sallam, M. (2021). COVID-19 vaccine hesitancy worldwide: A concise systematic review of vaccine acceptance rates. Vaccines, 9(2), 160. https://doi.org/10.3390/vaccines9020160
Sela, J., Ratcha, M., Surach, A., Nakju, S., & Samranjit, S. (2021). New normal lifestyle in prevention of COVID-19 pandemic among in Bangkok. Journal of Sakon Nakhon Hospital, 24(2), 58-73. (in Thai)
Shmueli, L. (2021). Predicting intention to receive COVID-19 vaccine among the general population using the health belief model and the theory of planned behavior model. BMC Public Health, 21(1), 804. https://doi.org/10.1186/s12889-021-10816-7
Ui-eng, S. (2022). Factors affecting the decision to COVID-19 booster vaccine (third dose) among older people in area of Muang District, Songkhla. Journal of Songkhla Hospital, 1, 1-14. https://www.skhospital.go.th/wp-content/uploads/2022/12/journal-20221223.pdf (in Thai)
World Health Organization Thailand. (2020). COVID-19. World Health Organization Thailand. (in Thai)
Yanez, N. D., Weiss, N. S., Romand, J. A., & Treggiari, M. M. (2020). COVID-19 mortality risk for older men and women. BMC Public Health, 20(1), 1742. https://doi.org/10.1186/s12889-020-09826-8
Zhong, B. L., Luo, W., Li, H. M., Zhang, Q. Q., Liu, X. G., Li, W. T., & Li, Y. (2020). Knowledge, attitudes and practices towards COVID-19 among Chinese residents during the rapid rise period of the COVID-19 outbreak: A quick online cross-sectional survey. International Journal of Biological Sciences, 16(10), 1745–1752. https://doi.org/10.7150/ijbs.45221
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
