การแปลผลการตรวจก๊าซในเลือดแดง และบทบาทพยาบาล ในการดูแลผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของค่าก๊าซในเลือดแดง
คำสำคัญ:
ก๊าซในเลือดแดง, การแปลผลตรวจก๊าซในเลือดแดง, สมดุลกรด-ด่าง, บทบาทพยาบาลบทคัดย่อ
ความผิดปกติของสมดุลกรด-ด่างในร่างกาย สามารถนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายได้ และบางครั้งความผิดปกติอาจรุนแรงจนกลายเป็นภาวะเสี่ยงที่เป็นอันตรายต่อชีวิตของผู้ป่วยได้ พยาบาลวิชาชีพ ควรมีความสามารถในการวิเคราะห์ก๊าซในเลือดแดงได้ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) นำเสนอพื้นฐานทางสรีรวิทยาสำหรับการประเมินก๊าซในเลือดแดง 2) นำเสนอแนวทางการวิเคราะห์ก๊าซในเลือดอย่างเป็นระบบ 5 ขั้นตอน 3) นำเสนอบทบาทของพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของค่าก๊าซในเลือดแดง โดยขั้นตอนในการประเมินและวิเคราะห์ก๊าซในเลือดแดง ประกอบด้วย 1) ออกซิเจนในเลือดแดง 2) ความเป็นกรดหรือด่างในเลือดแดง 3) ความผิดปกติของระบบทางเดินหายใจและกระบวนการเผาผลาญ 4) ค่าความผิดปกติที่สอดคล้องกับค่า pH และ 5) กลไกการปรับชดเชย นอกจากนี้ มีการนำเสนอสถานการณ์จำลอง 3 สถานการณ์ เพื่อให้ผู้อ่านได้ฝึกการประเมินก๊าซในเลือดแดง ความสามารถในการประเมินก๊าซในเลือดแดงได้อย่างแม่นยำจะช่วยให้พยาบาลสามารถให้การพยาบาลเพื่อฟื้นฟูสมดุลกรดด่างของผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
Adrogué, H. J., & Madias, N. E. (2020). Alkali therapy for respiratory acidosis: A medical controversy. American Journal of Kidney Diseases, 75(2), 265-271.
Achanti, A., & Szerlip, H. M. (2023). Acid-base disorders in the critically ill patient. Clinical Journal of the American Society of Nephrology: CJASN, 18(1), 102–112. https://doi.org/10.2215/CJN.04500422
Brabrand, M. (2022). Arterial blood gas analysis: As safe as we think? A multicentre historical cohort study. ERJ Open Research, 8(1). 1-11.
Byrne, D., & Laske, A. (2022). Arterial blood gases: An easy guide to analysis. Nursing Made Incredibly Easy, 20(1), 11-13.
Calimag, A. P. P., Chlebek, S., Lerma, E. V., & Chaiban, J. T. (2023). Diabetic ketoacidosis. Disease-a-Month, 69(3), 101418. https://doi.org/10.1016/j.disamonth.2022.101418
Chandran, J., D'Silva, C., Sriram, S., & Krishna, B. (2021). Clinical utility of arterial blood gas test in an intensive care unit: An observational study. Indian Journal of Critical Care Medicine, 25(2), 172-175. https://doi.org/10.5005/jp-journals-10071-23719
Do, C., Vasquez, P. C., & Soleimani, M. (2022). Metabolic alkalosis pathogenesis, diagnosis, and treatment: Core curriculum 2022. American Journal of Kidney Diseases, 80(4), 536-551.
Duska, F., Mo, A.-H., & Maurizio, C. (2023). Interpreting blood gas analysis. Intensive care fundamentals: Practically oriented essential knowledge for newcomers to ICUs (pp. 127-138). Springer International Publishing.
Emmett, M. (2020). Metabolic alkalosis: A brief pathophysiologic review. Clinical Journal of the American Society of Nephrology, 15(12), 1848-1856.
Hamid, O. Y., & Abed, N. A. N. (2022). Disorder of acid-base balance in ESRD and its relation with some biochemical variables. HIV Nursing, 22(2), 1120-1124.
Hopkins, E., Sanvictores, T., & Sharma, S. (2022). Physiology, acid base balance. StatPearls Publishing.
Hughes, J. M., Vilchiz, V. H., & Lee, C. (2021). An easy approach to understanding acid-base balance in a blood buffer system. The American Biology Teacher, 83(8), 526-531.
Ibrahem, S. E., Morsy, W. Y. M., Mohamed, R. B., & Seloma, Y. A. E. (2021). Arterial blood gases interpretation: Critical care nurses’ knowledge and practices at a University Hospital−Kafr-elsheikh Governorate. Egyptian Nursing Journal, 18(3), 120-129.
Kim, H. J. (2021). Metabolic acidosis in chronic kidney disease: Pathogenesis, clinical consequences, and treatment. Electrolytes & Blood Pressure: E & BP, 19(2), 29-37.
Messina, Z., & Patrick, H. (2022). Partial pressure of carbon dioxide. StatPearls Publishing.
Mittal, K., Aggarwal, H., Rungta, N., & Patki, V. (2021). Respiratory acidosis and alkalosis. Journal of Pediatric Critical Care, 8(3), 161. https://doi.org/10.4103/jpcc.jpcc_20_21
Muneer, M., & Akbar, I. (2021). Acute metabolic emergencies in diabetes: DKA, HHS and EDKA. Advances in Experimental Medicine and Biology, 1307, 85-114. https://doi.org/10.1007/5584_2020_545
Palmer, B. F., & Clegg, D. J. (2023). Respiratory acidosis and respiratory alkalosis: Core curriculum 2023. American Journal of Kidney Diseases, 82(3), 347-359.
Pandit, R., & Pundpal, G. S. (2020). Arterial blood gases. In R. Chawla & S. Todi (Eds.), ICU protocols: A step-wise approach, Vol II. (pp.33-43). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-981-15-0902-5_4
Pippalapalli, J., & Lumb, A. B. (2023). The respiratory system and acid–base disorders. BJA Education, 23(6), 221-228.
Quade, B. N., Parker, M. D., & Occhipinti, R. (2021). The therapeutic importance of acid-base balance. Biochemical Pharmacology, 183, 114278. https://doi.org/10.1016/j.bcp.2020.114278
Rodríguez-Villar, S., Do Vale, B. M., & Fletcher, H. M. (2020). The arterial blood gas algorithm: Proposal of a systematic approach to analysis of acid-base disorders. Revista Española de Anestesiología y Reanimación (English Edition), 67(1), 20-34.
Thangaraj, R. K., Chidambaram, H. H. S., Dominic, M., Chandrasekaran, V. P., Padmanabhan, K. N., & Chanjal, K. S. (2021). A comparison of arterial and venous blood gas analysis and its interpretation in emergency department: A cross-sectional study. Eurasian Journal of Emergency Medicine, 20(3), 178-182.
Tinawi, M. (2021). Respiratory acid-base disorders: Respiratory acidosis and respiratory alkalosis. Archives of Clinical and Biomedical Research, 5(2), 158-168.
Viterbo, L., Hughes, J., Milner, P. I., & Bardell, D. (2023). Arterial blood gas, electrolyte and acid-base values as diagnostic and prognostic indicators in equine colic. Animals, 13(20), 3241. https://doi.org/10.3390/ani13203241
Wagner, C. A., Imenez Silva, P. H., & Bourgeois, S. (2019). Molecular pathophysiology of acid-base disorders. Seminars in Nephrology, 39(4), 340-352. https://doi.org/10.1016/j.semnephrol.2019.04.004
Wilcox, S. R., Aydin, A., & Marcolini, E. G. (2022). Blood gas analysis. Mechanical ventilation in emergency medicine (2nd ed., pp. 27-29). Springer International Publishing. https://campus.com.pe/wp-content/uploads/2022/10/Mechanical-ventilation-in-emergency-medicine-2nd-edition_demo.pdf
Wongprakornkul, S. (2022). Easy interpretation of arterial blood gases. Journal of Sakon Nakhon Hospital, 23(3), 111-119. (in Thai)
Yagi, K., & Fujii, T. (2021). Management of acute metabolic acidosis in the ICU: Sodium bicarbonate and renal replacement therapy. Critical Care, 25, 314. https://doi.org/10.1186/s13054-021-03677-4
Yee, J., Frinak, S., Mohiuddin, N., & Uduman, J. (2022). Fundamentals of arterial blood gas interpretation. Kidney360, 3(8), 1458–1466. https://doi.org/10.34067/KID.0008102021
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
