ผลของโปรแกรมระบบการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้ด้วยสื่อมัลติมีเดีย ต่อพฤติกรรมการดูแลของมารดาทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง หลังจำหน่ายออกจากโรงพยาบาล

ผู้แต่ง

  • นันทิพร บุสทิพย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • จุฑามาศ โชติบาง คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • เนตรทอง นามพรม คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ทารกแรกเกิด, ทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง, ระบบการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้, พฤติกรรมการดูแลของมารดา

บทคัดย่อ

ปัญหาภาวะตัวเหลืองในทารกแรกเกิด เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ทารกที่ได้รับการจำหน่ายแล้วกลับมารักษาในโรงพยาบาลซ้ำ การศึกษาวิจัยแบบกึ่งทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบคะแนนพฤติกรรมการดูแลของมารดาในทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลืองและอัตราการกลับเข้ารักษาในโรงพยาบาลซ้ำของกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง วันที่ 3 และ 7 หลังจำหน่ายออกจากโรงพยาบาล กลุ่มตัวอย่างเป็นมารดาและทารกที่มีภาวะตัวเหลือง จำนวน 50 คู่ แบ่งเป็นกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง กลุ่มละ 25 คู่ โดยใช้ระยะเวลา 8 วัน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมระบบการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้ด้วยสื่อมัลติมีเดีย ขณะที่กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล และแบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลของมารดาทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง เครื่องมือทั้งหมดผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาและวิเคราะห์ความเชื่อมั่น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติ Mann-Whitney U test

ผลวิจัยพบว่า มารดาทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลืองในกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการดูแลทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลืองมากกว่ากลุ่มควบคุม ในวันที่ 3 และ 7 หลังจำหน่ายออกจากโรงพยาบาล อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) และพบว่าอัตราการกลับเข้ารักษาในโรงพยาบาลซ้ำของทารกในวันที่ 3 หลังจำหน่ายออกจากโรงพยาบาล ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่มีความแตกต่างกัน (p > .05) โดยกลุ่มทดลองไม่มีอัตราการกลับเข้ารักษาในโรงพยาบาลซ้ำ และในวันที่ 7 หลังจำหน่ายออกจากโรงพยาบาลไม่มีการกลับเข้ารักษาในโรงพยาบาลซ้ำทั้งกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง

ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้ด้วยสื่อมัลติมีเดียสามารถส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลืองของมารดาหลังจำหน่ายออกจากโรงพยาบาล ทำให้ทารกไม่มีการกลับเข้ารักษาในโรงพยาบาลซ้ำ หน่วยงานสุขภาพที่เกี่ยวข้องควรใช้โปรแกรมนี้ในการดูแลตามปกติสำหรับมารดาที่มีทารกตัวเหลือง

เอกสารอ้างอิง

Blumovich, A., Mangel, L., Yochpaz, S., Mandel, D., & Marom, R. (2020). Risk factors for readmission for phototherapy due to jaundice in healthy newborns: A retrospective, observational study. BMC Pediatrics, 20, 248. https://doi.org/10.1186/s12887-020-02157-y

Booranavanich, K., & Chakthranont, N. (2022). Incidence and risks of readmission due to neonatal jaundice. Vajira Medical Journal: Journal of Urban Medicine, 66(4), 237-244. (in Thai)

Chirawatkul, A. (2015). Statistics for health science research (4th ed.). Witthayaphat. (in Thai)

Faijantuek, P., & Wiwatkamonchai, A. (2023). Effects of providing knowledge on caring for newborns with jaundice by using online teaching media to caregivers of newborns with jaundice receiving phototherapy at Nakornping Hospital. Journal of Nakornping Hospital, 14(2), 272-290. (in Thai)

Maharaj Nakorn Chiang Mai Hospital. (2020). Statistics on neonatal jaundice, year 2018-2020. Maharaj Nakorn Chiang Mai Hospital Press. (in Thai)

Mornthawee, S., & Thato, R. (2015). The effect of coaching program on maternal behavior to prevent breast feeding jaundice in full term neonate. Journal of Nursing Science Chulalongkorn University, 27(1), 22-34. https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=1132&context=cuns (in Thai)

Orem, D. E. (1995). Nursing: Concepts of practice (5th ed.). Mosby Year Book.

Paprom, W. (2018). Effects of the supportive program and application towards care behavior of caregivers of newborns with neonatal hyperbilirubinemia undergoing phototherapy. Songklanagarind Journal of Nursing, 38(3), 167-178. (in Thai)

Polit, D. F., & Beck, C. T. (2014). Essentials of nursing research: Appraising evidence for nursing practice (8th ed.). Lippincott Williams & Wilkins.

Prachukthum, S., Tanprasertkul, C., & Intarakhao, S. (2021). Predictive factors for term infants with neonatal hyperbilirubinemia requiring readmission for phototherapy. Asian Medical Journal and Alternative Medicine, 21(1), 14-20.

Sirisawat, M., Sakunsin, A., & Chomdee, P. (2023). The effect of using the newborn jaundice pocket book and the newborn jaundice application on knowledge and behaviors of caregivers of newborns who had jaundice upon discharged from the hospital. Journal of Sakon Nakhon Hospital, 26(1), 1-11. (in Thai)

Srisawat, N., & Chanthapreeda, N. (2020). The effects of empowerment program on breastfeeding behaviors among mothers and neonatal jaundice. Journal of Nursing Science & Health, 43(3), 34-44. (in Thai)

Thammawasi, T., & Jardngoen, G. (2021). Risk factors related to readmission due to jaundice in newborns, Bangpakong Hospital. Journal of Health and Environmental Eucation, 6(4), 134-142. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/hej/article/view/253300/171208 (in Thai)

Xue, G. C., Ren, M. X., Shen, L. N., & Zhang, L. W. (2016). Parental infant jaundice colour card design successfully validated by comparing it with total serum bilirubin. Acta Paediatrica (oslo, Norway), 105(12), e561-e566.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-03-26

รูปแบบการอ้างอิง

บุสทิพย์ น., โชติบาง จ., & นามพรม เ. (2025). ผลของโปรแกรมระบบการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้ด้วยสื่อมัลติมีเดีย ต่อพฤติกรรมการดูแลของมารดาทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง หลังจำหน่ายออกจากโรงพยาบาล. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 52(1), 56–68. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/268106

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย