ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อการจัดการภาวะอ้วนลงพุง ในผู้ที่มีภาวะอ้วนลงพุง อำเภอแก้งคร้อ จังหวัดชัยภูมิ

บทคัดย่อ

ภาวะอ้วนลงพุง ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน โรคไตเรื้อรัง โรคหัวใจและหลอดเลือด การส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพจึงจำเป็นต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ เพื่อช่วยลดดัชนีมวลกาย เส้นรอบเอว และป้องกันการเกิดโรคแทรกซ้อนจากภาวะอ้วนลงพุง การวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อการจัดการภาวะอ้วนลงพุง ในผู้ที่มีภาวะอ้วนลงพุง อำเภอแก้งคร้อ จังหวัดชัยภูมิ กลุ่มตัวอย่างจำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) โปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อการจัดการภาวะอ้วนลงพุง 2) เครื่องมือวัดผลลัพธ์ทางคลินิก และ 3) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อการจัดการภาวะอ้วนลงพุง และแบบสอบถามพฤติกรรมการลดภาวะอ้วนลงพุง ซี่งมีค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ 0.81 และ 0.85 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ paired t-test และ independent t-test

ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า หลังเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มทดลองมีผลลัพธ์ที่ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับก่อนการเข้าร่วมโปรแกรม และเทียบกับกลุ่มควบคุม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กลุ่มทดลองมีคะแนนความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการลดภาวะอ้วนลงพุงสูงกว่า อีกทั้งยังบรรลุการปรับปรุงที่ดีขึ้นของตัวชี้วัดทางคลินิก ค่าดัชนีมวลกายและเส้นรอบเอวของกลุ่มควบคุมลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับค่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม และค่าของกลุ่มควบคุม (p < .05)

ผลการวิจัย สนับสนุนการบูรณาการความรอบรู้ด้านสุขภาพในโปรแกรมการจัดการภาวะอ้วนลงพุง ทั้งนี้ ควรมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลลัพธ์ในระยะยาวและแนวทางการดำเนินงานที่เหมาะสมต่อไป