ปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคและการใช้ยาปฏิชีวนะ ของประชาชน เขตสุขภาพที่ 8

บทคัดย่อ

จากสถานการณ์แนวโน้มการใช้ยาปฏิชีวนะที่เกินความจำเป็นหรือไม่สมเหตุสมผล ทำให้ปัจจุบันมีการดื้อยาสูงขึ้น ดังนั้นการใช้ยาปฏิชีวนะที่ถูกต้องจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องอาศัยความรู้ ความเข้าใจ เป็นพื้นฐาน และเพื่อแนะนำการใช้ยาที่ถูกต้องให้กับคนในครอบครัว ลดปัญหาเชื้อดื้อยาที่อาจจะเกิดขึ้นในระยะยาว การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุก และปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคและการใช้ยาปฏิชีวนะของประชาชนพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน เขตสุขภาพที่ 8 โดยใช้ฐานข้อมูลทุติยภูมิจากข้อมูลการสำรวจอนามัยและสวัสดิการ พ.ศ. 2564 ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ โดยมีกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น จำนวน 1,778 คน วิเคราะห์สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ Multiple Logistic Regression โดยนำเสนอค่า Adjusted Odd Ratio และช่วงความเชื่อมั่น 95%CI

ผลการศึกษา พบว่า ความชุกของพฤติกรรมการบริโภคและการใช้ยาปฏิชีวนะ ร้อยละ 10.69 (95% CI:0.09-0.12) และปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคและการใช้ยาปฏิชีวนะ ได้แก่ กลุ่มที่มีการเจ็บป่วยในระยะ 1 เดือนที่ผ่านมา (AOR = 5.52, 95%CI: 3.75-8.13, p-value < 0.001) กลุ่มที่มีการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุในระยะ 1 เดือนที่ผ่าน (AOR = 3.90, 95%CI: 3.63-15.54, p-value =0.006) กลุ่มที่มีการเจ็บป่วยที่ต้องเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลแต่ไม่ได้ไปรักษา (AOR = 7.51, 95%CI: 1.34-3.04, p-value < 0.001) กลุ่มที่มีพฤติกรรมการหยุดใช้ยาปฏิชีวนะเมื่ออาการป่วยดีขึ้น (AOR = 3.11, 95%CI: 2.18-4.42, p-value < 0.001) กลุ่มที่มีพฤติกรรมการหยุดทานยาปฏิชีวนะเอง (AOR = 2.45, 95%CI: 1.13-5.30, p-value < 0.001) และกลุ่มที่ได้รับข้อมูลหรือคำแนะนำการใช้ยาปฏิชีวนะ (AOR = 5.07, 95%CI: 3.58-7.16, p-value < 0.001)

ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สามารถนำผลการวิจัยไปใช้ในการวางแผนส่งเสริมพัฒนานโยบายโดยเฉพาะอย่างยิ่งความรอบรู้ด้านสุขภาพ ให้เกิดการตัดสินใจด้านสุขภาพที่เหมาะสม รวมทั้งการดำเนินการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผลให้ครอบคลุมอย่างมีประสิทธิภาพ