การวิเคราะห์สถานการณ์การวางแผนจำหน่ายผู้ป่วยแผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่งในภาคใต้

ผู้แต่ง

  • อัจฉรา พร้อมมูล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  • ปรัชญานันท์ เที่ยงจรรยา คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  • ชุติวรรณ ปุรินทราภิบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

คำสำคัญ:

การวิเคราะห์สถานการณ์, การวางแผนจำหน่าย, แผนกฉุกเฉิน

บทคัดย่อ

การวางแผนจำหน่ายผู้ป่วยแผนกฉุกเฉิน เป็นกิจกรรมการพยาบาลที่สำคัญเพื่อช่วยให้ผู้ป่วยสามารถดูแลสุขภาพที่บ้านได้ด้วยตนเองอย่างมั่นใจ ปลอดภัย ภายหลังการจำหน่ายจากแผนกฉุกเฉิน การศึกษาเชิงคุณภาพนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโครงสร้าง กระบวนการ และผลลัพธ์ของการวางแผนจำหน่ายผู้ป่วยแผนกฉุกเฉิน ตามกรอบแนวคิดการประเมินคุณภาพของ โดนาบีเดียน และแนวคิดกระบวนการวางแผนจำหน่ายของ ลิน และคณะ ผู้ให้ข้อมูลเป็นหัวหน้าพยาบาลและพยาบาลประจำแผนกฉุกเฉิน จำนวน 18 คน รวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างและการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษามีดังนี้
1. ด้านโครงสร้างพบว่า โรงพยาบาลมีนโยบายส่งเสริมการวางแผนจำหน่าย หัวหน้าแผนกฉุกเฉิน มีการสื่อสารนโยบายแต่ยังไม่ชัดเจนพอ และไม่ทั่วถึง ส่งผลให้พยาบาลบางส่วนไม่ทราบหลักการวางแผนจำหน่ายจึงปฏิบัติได้ไม่ครอบคลุม พยาบาลใช้แบบบันทึกทางการพยาบาลเป็นเครื่องมือสื่อสารข้อมูลการดูแลผู้ป่วยร่วมกับการสื่อสารด้วยวาจา มีการให้แผ่นพับความรู้แก่ผู้ป่วยและผู้ดูแลกลับไปอ่านศึกษาเพิ่มเติมที่บ้าน ในขณะที่พยาบาลแต่ละคนมีประสบการณ์การทำงานต่างกัน ทำให้การวางแผนจำหน่ายผู้ป่วยกลับบ้านมีความหลากหลาย และขาดความสม่ำเสมอของการให้ข้อมูลความรู้และคำแนะนำ
2. ด้านกระบวนการพบว่า พยาบาลเริ่มวางแผนจำหน่ายเมื่อแพทย์มีคำสั่งให้จำหน่ายกลับบ้าน มีการประเมินปัญหาและความต้องการการดูแลและวางแผนการจำหน่ายร่วมกับผู้ป่วยและผู้ดูแลเป็นบางราย พยาบาลให้คำปรึกษา สอน สาธิต และฝึกทักษะการปฏิบัติที่จำเป็นแก่ผู้ป่วยและผู้ดูแล แต่ความครบถ้วนของเนื้อหาแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความรู้และประสบการณ์ของพยาบาล การประเมินผลใช้วิธีการสาธิตย้อนกลับหรืออธิบายทวนกลับ แต่ยังไม่มีแนวทางที่ชัดเจนขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของพยาบาล
3. ด้านผลลัพธ์พบว่า ยังไม่มีการกำหนดตัวชี้วัดคุณภาพที่เกี่ยวข้องกับการวางแผนจำหน่าย มีการเก็บข้อมูลผู้ป่วยที่กลับมารักษาซ้ำ แต่ยังไม่มีการวิเคราะห์ข้อมูล

ผลการศึกษาในครั้งนี้ ผู้บริหารทางการพยาบาลสามารถใช้เป็นข้อมูลสำหรับการปรับปรุงการวางแผนจำหน่ายผู้ป่วยของแผนกฉุกเฉิน และนำข้อมูลไปพัฒนารูปแบบการวางแผนจำหน่ายผู้ป่วยที่เหมาะสมสำหรับแผนกฉุกเฉินต่อไป

เอกสารอ้างอิง

Donabedian, A. (2005). Evaluating the quality of medical care. The Milbank Quarterly, 83(4), 691-729.

Dumthong, J., & Damkliang, J. (2024). Factors associated with a return visit among patients with infection after discharged from an emergency department: An integrative literature review. Journal of Research in Nursing-Midwifery and Health Sciences, 44(2), 94-101. (in Thai)

Engel, K. G., Buckley, B. A., Forth, V. E., McCarthy, D. M., Ellison, E. P., Schmidt, M. J., & Adams, J. G. (2012). Patient understanding of emergency department discharge instructions: Where are knowledge deficits greatest? Academic Emergency Medicine, 19(9), E1035-E1044.

Kaewjaem, T., & Jinawin, S. (2024). Effects of discharge planning for patients with hematuria using the D-METHOD model on nursing skills and satisfaction with nursing services. Phrae Medical Journal and Clinical Sciences, 32(1), 1-11. (in Thai)

Klangka, P., Juntori, W., & Taweing, A. (2019). A development of discharge planning model for pediatric patients with pneumonia using family and caregiver participation. Journal of Vongchavalitkul University, 32(2), 40-49. (in Thai)

Lin, C. J., Cheng, S. J., Shih, S. C., Chu, C. H., & Tjung, J. J. (2012). Discharge planning. International Journal of Gerontology, 6(4), 237-240. https://doi.org/10.1016/j.ijge.2012.05.001

Medical Statistics. (2023). Emergency department, Songklanagarind Hospital: Patient medical records. Medical statistics.

Slater, B. A., Huang, Y., & Dalawari, P. (2017). The impact of teach-back method on retention of key domains of emergency department discharge instructions. The Journal of Emergency Medicine, 53(5), e59-e65. https://doi.org/10.1016/j.jemermed.2017.06.032

Srisoy, A., & Akkarasetsakul, A. (2020). The comparative study on the effectiveness of media between brochures and video for teaching mastectomy patients at department of female surgery, UdonThani Hospital. UdonThani Hospital Medical Journal, 28(2), 203-211. (in Thai)

Srisuk, N. (2016). Factors affecting return visits to the emergency department within 72 hours and factors influencing hospitalization in this patient group. [Unpublished master’s thesis]. Prince of Songkla University. (in Thai)

Taeviriyakul, C., Cheevakasemsook, A., & Pinyopasakul, W. (2020). The development of a discharge planning model for elderly patients with pneumonia at central chest Institute of Thailand. Thai Journal of Nursing, 69(3), 35-43. (in Thai)

The Healthcare Accreditation Institute (Public Organization). (2022). Hospital and healthcare service standards (5th ed.). The Healthcare Accreditation Institute (Public Organization). (in Thai)

Thiwong, P., Cheevakasemsook, A., & Pinyopasakul, W. (2020). The development of a discharge planning model for pediatric patients with asthma at Sunpasitthiprasong Hospital. Thai Journal of Nursing, 69(2), 21-29. (in Thai)

Wong, E. L., Yam, C. H., Cheung, A. W., Leung, M. C., Chan, F. W., Wong, F. Y., & Yeoh, E. K. (2011). Barriers to effective discharge planning: A qualitative study investigating the perspectives of frontline healthcare professionals. BioMed Central Health Services Research, 11(1), 242. https://doi.org/10.1186/1472-6963-11-242

Yotha, J., Peerapong, B., & Mulsrisuk, S. (2024). Tele-nursing for heart failure patients discharged from the emergency department. Siriraj Medical Bulletin, 17(3), 243-250. (in Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-03-31

รูปแบบการอ้างอิง

พร้อมมูล อ., เที่ยงจรรยา ป., & ปุรินทราภิบาล ช. (2025). การวิเคราะห์สถานการณ์การวางแผนจำหน่ายผู้ป่วยแผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่งในภาคใต้. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 52(1), 244–254. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/270826

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย