ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาในผู้จะเป็นบิดา ที่ภรรยามีภาวะการตั้งครรภ์เสี่ยงสูง
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดา, ความเครียด, การสนับสนุนทางสังคมบทคัดย่อ
ความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาในผู้จะเป็นบิดาที่ภรรยามีภาวะการตั้งครรภ์เสี่ยงสูง เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยส่งเสริมภาวะสุขภาพของผู้จะเป็นบิดา ภรรยาที่ตั้งครรภ์เสี่ยงสูง และทารกในครรภ์ การวิจัยเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้จะเป็นบิดาที่ภรรยามีภาวะการตั้งครรภ์เสี่ยงสูงและมารับบริการที่คลินิกฝากครรภ์ในโรงพยาบาล 2 แห่ง ในจังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 152 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาในผู้จะเป็นบิดาที่ภรรยามีภาวะการตั้งครรภ์เสี่ยงสูง ดัดแปลงมาจากแบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดา แบบวัดความรู้สึกเครียด ฉบับแปลเป็นภาษาไทย แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคมของผู้จะเป็นบิดาที่มีภรรยาตั้งครรภ์เสี่ยงสูง เครื่องมือทั้งหมดผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาและความเชื่อมั่นแล้ว วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ Pearson’s correlation coefficient และ Spearman’s rank correlation coefficient
ผลการวิจัยพบว่า
1. กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ (ร้อยละ 96.05) มีความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาในระดับสูง โดยมีค่าเฉลี่ยคะแนน 408.89 (SD = 33.73)
2. ความเครียดมีความสัมพันธ์ทางลบกับความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (rS = -.353, p < .001) และการสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางบวกกับความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาในผู้จะเป็นบิดาที่ภรรยามีภาวะการตั้งครรภ์เสี่ยงสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .539, p < .001)
ผลการวิจัยครั้งนี้ สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาในผู้จะเป็นบิดาที่ภรรยามีภาวะการตั้งครรภ์เสี่ยงสูง โดยลดความเครียดและให้การสนับสนุนทางสังคมแก่ผู้จะเป็นบิดาที่ภรรยามีภาวะการตั้งครรภ์เสี่ยงสูง เพื่อคงไว้ซึ่งการมีสุขภาพที่ดีของตนเอง และสามารถดูแลและสนับสนุนภรรยาขณะตั้งครรภ์เสี่ยงสูงได้
เอกสารอ้างอิง
Amphai, S., Kantaruksa, K., Sriarporn, P., & Sansiriphun, N. (2021). A grounded theory of the transition from a high-risk pregnancy to motherhood among women in Northern Thailand. Pacific Rim International Journal Nursing Research, 25(2), 213-228.
Bodur, A. S., Filiz, E., & Kalkan, I. (2017). Factors affecting health literacy in adults: A community based study in Konya, Turkey. International Journal of Caring Sciences, 10(1), 100-109.
Caylan, A., Yayla, K., Oztora, S., & Dagdeviren, H. N. (2017). Assessing health literacy, the factors affecting it and their relation to some health behaviors among adults. Biomedical Research, 28(15), 6803-6807.
Cohen, E. (1984). The sociology of tourism: Approaches, issues and findings. Annual Review of Anthropology, 10, 373-392.
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385–396. https://doi.org/10.2307/2136404
Cunningham, F. G., Leveno, K. J., Dashe, J. S., Hoffman, B. L., Spong, C. Y., & Casey, B. M. (2022). William’s obstetrics (26th ed.). McGraw-Hill Medical.
Department of Obstetrics and Gynecology. (2019). Annual report 2019. https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/files/2010/07/MFM19.pdf (in Thai)
Department of Obstetrics and Gynecology. (2020). Annual report 2020. https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/files/2010/07/MFM20.pdf (in Thai)
Department of Obstetrics and Gynecology. (2021). Annual report 2021. https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/files/2022/03/MFM21.pdf (in Thai)
Donghong, S., Srisuriyawet, R., & Homsin, P. (2021). Factors related to health literacy among military conscripts in Chon-Buri Province. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 29(2), 13-23. (in Thai)
Hajikhani, N. A., Ozgoli, G., Pourebrahim, T., Mehrabi, Y., Abollmaali, K., Mohammadi, F., & Naz, M. S. G. (2018). Development and psychometric evaluation of the men’s worry about their wives’ high risk pregnancy questionnaire. International Journal of Community Based Nursing and Midwifery, 6(3), 186-196.
House, J. S. (1981). Work stress and social support. Addison-Wesley.
Jackson, K., Erasmus, E., & Mabanga, N. (2022). Fatherhood and high-risk pregnancy: A scoping review. Preprint (Version 1) available at Research Square. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-1779664/v1
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. Springer Publication.
Michou, M., Panagiotakos, D. B., Lionis, C., & Costarelli, V. (2021). Low health literacy and perceived stress in adults: Is there a link? Central European Journal of Public Health, 29(3), 195-200. https://doi.org/10.21101/cejph.a6692
Naewchalee, A., Phumonsakul, S., & Chareonpol, O. (2007). The predictability of personal factors, social support, and uncertainty on stress and coping behavior of first-time fathers dealing with spouse’s high risk pregnancy. Ramathibodi Nursing Journal. 14(2), 243-257. (in Thai)
Photihung, P. (2021). Relationship of health literacy to health promoting and disease prevention behaviors in Thailand: A systematic review. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 29(3), 115-130. (in Thai)
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2017). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice (10th ed., p. 784.). Wolters Kluwer Health. https://doi.org/10.1016/j.iccn.2015.01.005
Ricci, S. S. (2020). Essentials of maternity, newborn, and women's health nursing (5th ed.). Wolters Kluwer.
Sansiriphun, N. (2009). Becoming a first time father among Thais. [Doctoral dissertation, Chiang Mai University]. https://cmudc.library.cmu.ac.th/frontend/Info/item/dc:113879
Sonted, S., Sansiriphun, N., & Deeluea, J. (2021). Factors related to paternal health literacy among expectant fathers. Nursing Journal, 48(4), 217-229. (in Thai)
Sørensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., & Brand, H. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12(1), 80. https://doi.org/10.1186/1471-2458-12-80
Tanasirijiranont, R., Kantaraksa, K., Sansiriphan, N., & Jordan, P. L. (2019). A grounded theory of becoming a first- time father due to a high risk pregnancy. Pacific Rim International Journal Nursing Research, 23(2), 118-130.
Tantranont, K., Wisutthananon, A., Suthakorn, W., Supavititpatana, B., Lirtmunlikaporn, S., & Kampoun, S. (2020). Factors associated with health literacy among working population, Nong Pa Krang Subdistrict, Mueang District, Chiang Mai Province. Lanna Public Health Journal, 16(2), 61-71. (in Thai)
Troiano, N. H. (2018). Physiologic and hemodynamic changes during pregnancy. AACN Advanced Critical Care, 29(3), 273–283.
Urwannachotima, N. (2016). Social determinants of health and health promotion in population. Journal of Health Science, 25(1), 147-156. (in Thai)
Williamson, S. P., Moffitt, R. L., Broadbent, J., Neumann, D. L., & Hamblin, P. S. (2023). Coping, wellbeing, and psychopathology during high-risk pregnancy: A systematic review. Midwifery, 116, 103556. https://doi.org/10.1016/j.midw.2022.103556
Wongpakaran, N., & Wongpakaran, T. (2010). The Thai version of the PSS-10: An investigation of its psychometric properties. BioPsychoSocial Medicine, 4, 6. https://doi.org/10.1186/1751-0759-4-6
World Health Organization. (2003). Social determinants of health: The solid facts (2nd ed.). https://cipesalute.org/cedo/allegati/5595-The-Solid-Facts.pdf
World Health Organization. (2021). Maternal mortality: Key facts. https://www.who.int/europe/news-room/fact-sheets/item/maternal-mortality
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
