ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิต ต่อพลังสุขภาพจิตในผู้ดูแลผู้ป่วยโรคจิตเภทที่มีพฤติกรรมรุนแรง

บทคัดย่อ

โปรแกรมการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิตต่อพลังสุขภาพจิตในผู้ดูแลผู้ป่วยโรคจิตเภทที่มีพฤติกรรมรุนแรง ทำการวิจัยในกลุ่มตัวอย่างผู้ดูแลที่นำผู้ป่วยมารับบริการที่คลินิกจิตเวชฉุกเฉิน โรงพยาบาลสวนสราญรมย์ ระหว่างเดือนเมษายน ถึง มิถุนายน 2561 คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เป็นกลุ่มทดลองในโปรแกรมการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิต จำนวน 20 คน และกลุ่มควบคุม จำนวน 20 คน ตามเกณฑ์การจับคู่ (matching) คือ เพศ อายุ ระยะเวลาการดูแลผู้ป่วย และคะแนนเฉลี่ยพลังสุขภาพจิตก่อนการทดลอง ผู้วิจัยพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิต ตามแนวคิดพลังสุขภาพจิต ของกรมสุขภาพจิต จำแนกเป็น 3 องค์ประกอบคือ พลังอึด พลังฮึด และพลังสู้  และจัดกิจกรรม 7 กิจกรรม สำหรับกลุ่มทดลอง ซึ่งจะเข้าร่วมทำกิจกรรมจำนวน 3 ครั้ง และโปรแกรมได้รับการตรวจสอบความตรงเชิงโครงสร้างจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 ท่าน (CVI = 0.83) และคำนวณค่าความเที่ยง ด้วยการวิเคราะห์สัมประสิทธิ์อัลฟาครอนบาค มีคะแนนเท่ากับ 0.81 หลังจากนั้นผู้วิจัยดำเนินการวัดผลด้วยแบบประเมินพลังสุขภาพจิต ของกรมสุขภาพจิต และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานด้วยสถิติไคร์สแควร์ (Chi-square) และสถิติวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบวัดซ้ำ (Repeated Measures ANOVA)

ผลการวิจัย พบว่าคะแนนเฉลี่ยพลังสุขภาพจิตภายในกลุ่มระยะก่อนการทดลอง หลังการทดลองเสร็จสิ้น และระยะติดตาม 3 เดือน แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (F = 103.714, 155.977, p < 0.05 ตามลำดับ) โดยคะแนนเฉลี่ยพลังสุขภาพจิตระหว่างกลุ่ม ของกลุ่มทดลองภายหลังเสร็จสิ้นการทดลอง และระยะติดตาม 3 เดือน สูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (F = 3.385 และ 5.204, p < 0.05 ตามลำดับ) จึงควรสนับสนุนให้นำโปรแกรมพลังสุขภาพจิตไปใช้ ในการช่วยเหลือญาติผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทที่มีพฤติกรรมรุนแรง ให้มีความเข้มแข็ง มีกาลังใจในการเผชิญกับภาวะวิกฤตที่ร้ายแรง และนำประสบการณ์ในอดีตมาเป็นแนวทางในการรับมือกับปัญหาที่เกิดขึ้นในการดูแลผู้ป่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น