อาการปวดท้องเรื้อรังที่มีสาเหตุนอกโรคระบบทางเดินอาหาร: รายงานผู้ป่วย

บทคัดย่อ

การส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหารในผู้ป่วยที่มีอาการโรคทางเดินอาหารส่วนต้นเรื้อรังโดยส่วนใหญ่พบลักษณะอาการปกติ ทำให้สาเหตุของโรคทางเดินอาหารส่วนต้นเรื้อรังที่เป็นอาการส่วนน้อยอาจถูกละเลยและให้การวินิจฉัยเป็นกลุ่มอาการโรคกระเพาะอาหารชนิดไม่มีแผล (Nonulcer dyspepsia) เช่นเดียวกับที่พบในผู้ป่วยรายนี้ ผู้ป่วยเป็นหญิงไทย อายุ 64 ปี มีอาการของโรคทางเดินอาหารส่วนต้นเรื้อรังและอ่อนเพลียเป็นเวลาหลายปี ตรวจร่างกายครั้งล่าสุดไม่พบความผิดปกติ แม้ผู้ป่วยจะไม่มีอาการเตือนของมะเร็ง แต่ได้รับการตรวจช่องท้องอย่างละเอียดหลายครั้งจากหลายโรงพยาบาล ได้แก่ การตรวจด้วยเครื่องสะท้อนคลื่นเสียงความถี่สูง การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ การสวนแป้งพร้อมลมทางทวารหนักเพื่อเอกซเรย์ การส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนต้น และการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ ซึ่งไม่พบความผิดปกติที่สำคัญจากการตรวจดังกล่าว ผลการส่องกล้องตรวจระบบทางเดินอาหารส่วนต้นล่าสุดพบเพียงอาการกระเพาะอาหารอักเสบเฉียบพลันเพียงเล็กน้อย ซึ่งคาดว่าไม่น่าจะเป็นสาเหตุที่ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการโรคทางเดินอาหารส่วนต้นเรื้อรังและอ่อนเพลียมาเป็นเวลานานหลายปี จึงต้องตรวจหาสาเหตุอื่นๆ ที่แม้จะพบได้น้อยในโรคทางเดินอาหารส่วนต้นเรื้อรัง ในที่สุดพบว่า ผู้ป่วยมีปริมาณคอร์ติซอลในเลือดน้อยกว่า 0.8 ไมโครกรัมต่อเดซิลิตร ปริมาณแคลเซียม ฟอสฟอรัส และอิเล็กโทรไลต์อยู่ในระดับปกติ ส่วนค่าฮอร์โมนต่อมไธรอยด์ผิดปกติเพียงเล็กน้อย จึงให้การวินิจฉัยว่าเป็นภาวะความพร่องฮอร์โมนของต่อมหมวกไตร่วมกับภาวะฮอร์โมนไธรอยด์สูงแบบไม่มีอาการ ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างเต็มที่ด้วยยาโรคกระเพาะอาหาร ได้แก่ Pantoprazole, Sucralfate, Simethicone, และ Ondansetron รวมทั้งได้รับยา Hydrocortisone ขนาด 300 มิลลิกรัม หยดเข้าทางหลอดเลือดดำอย่างต่อเนื่องตลอดวัน ผู้ป่วยตอบสนองต่อการรักษาดีมากภายใน 2 วัน จึงกลับบ้านได้ และได้รับยา Prednisolone รับประทานวันละ 15 มิลลิกรัม ร่วมกับยาโรคกระเพาะหลายขนาน ทั้งนี้ ภาวะพร่องฮอร์โมนของต่อมหมวกไตเป็นภาวะที่พบได้น้อยและผู้ป่วยมักไม่มีอาการและอาการแสดงที่จำเพาะ จึงมักถูกมองข้ามได้ง่ายเนื่องจากสาเหตุที่พบได้ยากของอาการของโรคทางเดินอาหารส่วนต้นเรื้อรัง และในรายงานนี้จะวิจารณ์ถึงความสัมพันธ์ระหว่างภาวะพร่องฮอร์โมนต่อมหมวกไตกับอาการโรคทางเดินอาหารส่วนต้นด้วย