กัญชา กระท่อม และฟ้าทะลายโจร เรื่องที่ต้องทำความคุ้นเคยในงานระงับความรู้สึก

บทคัดย่อ

กัญชา กระท่อมและฟ้าทะลายโจร ถูกใช้เป็นสมุนไพรพื้นบ้านมาช้านานแล้ว กัญชามีสารแคนนาบินอยด์ส่งผลต่ออารมณ์ ความรู้สึกเจ็บปวด และความทรงจำ จึงนิยมนำมาใช้เพื่อประคับประคองคุณภาพชีวิตแก่ผู้ป่วยระยะสุดท้าย ในกระท่อมมีสารไมทราไจนีนซึ่งมีสรรพคุณเหมือนมอร์ฟีน ใช้ลดอาการขาดยาจากสารเสพติดประเภทกัญชาและฝิ่น ที่น่าสนใจสารแอนโดรกราโฟไลด์ที่พบในฟ้าทะลายโจรสามารถบรรเทาการติดเชื้อในระยะแรกของระบบทางเดินหายใจส่วนต้นได้ ด้วยอุบัติการณ์ของโรคระบาดใหม่และโอกาสในการหาซื้อหาสมุนไพรได้ง่าย ทั้ง 3 ชนิดจึงถูกนำมาใช้เป็นเวชภัณฑ์ทางเลือกในการรักษาผู้ป่วยอย่างไม่ระมัดระวัง ไม่รัดกุม และเพราะต่างสามารถยับยั้งเอนไซม์ไซโตโครมพี-450 ที่ตับ จนอาจเกิดปฏิกิริยาต่อกันกับยากลุ่มอื่นๆ และเสริมการออกฤทธิ์ของยาหลายชนิด โดยเฉพาะยาระงับความรู้สึก บุคลากรทางวิสัญญีจำเป็นต้องประเมินผู้ป่วยก่อนรับการผ่าตัดควบคู่ไปกับผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ โดยเฉพาะการทำงานของตับ ไต และการแข็งตัวของเลือด รวมทั้งให้การดูแลผู้ป่วยประเภทนี้ไม่แตกต่างจากผู้ที่ติดสุราเรื้อรังหรือใช้ยาเสพติด เช่น ควรให้คำแนะนำงดการเสพกัญชาก่อนเข้ารับการผ่าตัดเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 72 ชั่วโมง เพราะอาการและอาการแสดงของการเกิดพิษและผลจากยาดมสลบมีลักษณะคล้ายคลึงกัน