การพยาบาลผู้ป่วยนอกที่ได้รับยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานกลุ่มใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานกลุ่มใหม่ หรือที่เรียกว่ายากลุ่ม Direct Oral Anticoagulants (DOACs) เป็นยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของ factor ที่เกี่ยวข้องกับการแข็งตัวของเลือดโดยตรง ได้แก่ direct thrombin (factor IIa) inhibitor และ direct factor Xa inhibitors ยาสามารถใช้ได้ในการรักษาผู้ป่วยนอก ในประเทศไทยยากลุ่ม DOACs ที่ได้รับรองจากองค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกา (United States Food and Drug Administration) มีทั้งหมด 4 ชนิด ได้แก่ Dabigatran, Rivaroxaban, Apixaban และ Edoxaban โดยยาทุกชนิดในกลุ่มนี้เป็นยานอกบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2561 ยากลุ่ม DOACs มีประโยชน์ทางการแพทย์เป็นอย่างมาก เป็นยากลุ่มใหม่ที่นำมาใช้ทดแทนยา Warfarin เพื่อป้องกันการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในการรักษาหัวใจเต้นผิดจังหวะ (Atrial Fibrillation; AF) โรคลิ้นหัวใจ (valvular heart disease) โรคหลอดเลือดสมองชนิดสมองขาดเลือด (ischemic stroke) โรคหลอดเลือดดำส่วนลึกอุดตันที่ขา (Deep vein thrombosis; DVT) โรคหลอดเลือดดำอุดตันที่ปอด (Pulmonary Embolism; PE) อย่างไรก็ตาม การใช้ยากลุ่ม DOACs ดังกล่าวอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้ หากไม่ได้รับการดูแลและติดตามผลอย่างใกล้ชิด ภาวะแทรกซ้อน ที่พบบ่อย คือ ภาวะเลือดออก เนื่องจากภาวะนี้ทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิต ส่งผลให้รักษาตัวในโรงพยาบาลนานขึ้น เสียค่ารักษาพยาบาลมากขึ้น ดังนั้นพยาบาลจึงต้องมีความรู้ความเข้าใจ ข้อบ่งใช้ยา ข้อห้าม การให้ยา ปฏิกิริยาระหว่างยากับยา ภาวะแทรกซ้อนของยา รวมถึงการให้คำแนะนำผู้ป่วยได้รับยากลุ่มดังกล่าวเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นและให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยยาอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ณรงฤทธิ์ เกษมทรัพย์. Non-vitamin K Antagonist Oral Anticoagulants (NOAC) in Ischemic Stroke Patients with Atrial Fibrillation. วารสารสมาคมประสาทวิทยาศาสตร์ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2560;12(4):1-7.
Chang T-Y, Liao J-N, Chao T-F, Vicera JJ, Lin C-Y, Tuan T-C, et al. Oral anticoagulant use for stroke prevention in atrial fibrillation patients with difficult scenarios. Int J Cardiol Heart Vasc 2018;20:56-62.
แนวทางการรักษาผู้ป่วยด้วยยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทาน สมาคมแพทย์โรคหัวใจแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ พ.ศ. 2553
ดาบพันธ์ นิลายน. โรคหลอดเลือดสมองอุดตันจากลิ่มเลือดหัวใจในภาวะหัวใจห้องบนเต้นระริกที่ไม่ความผิดปกติของลิ้นหัวใจ. วารสารพยาบาลตำรวจ 2563;12(2):447-55.
Wasay M, Khan M, Rajput HM, Farooq S, Memon MI, AlRukn SA, et al. New Oral Anticoagulants versus Warfarin for Cerebral Venous Thrombosis: A Multi-Center, Observational Study. J Stroke 2019;21(2):220-3.
Mtwesi V, Amit G. Stroke Prevention in Atrial Fibrillation: The Role of Oral Anticoagulation. Med Clin North Am 2019;103(5):847-62.
Gee E. Principles and nursing management of anticoagulation. Nurs Stand 2018;32(23):50-63.
January CT, Wann LS, Calkins H, Chen LY, Cigarroa JE, Cleveland JC, et al. 2019 AHA/ACC/HRS focused update of the 2014 AHA/ACC/HRS guideline for the management of patients with atrial fibrillation: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines and the Heart Rhythm Society. J Am Coll Cardiol 2019;74(1):104-32.
Kirchhof P, Benussi S, Kotecha D, Ahlsson A, Atar D, Casadei B, et al. 2016 ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation developed in collaboration with EACTS. Eur Heart J 2016;37(38):2893-962.
Chen A, Stecker EC, A Warden B. Direct Oral Anticoagulant Use: A Practical Guide to Common Clinical Challenges. J Am Heart Assoc 2020 Jul 7;9(13):e017559
ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2561 ประกาศ ณ วันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2561 คัดจากราชกิจจานุเบกษาเล่ม 135 ตอนพิเศษ 14 ง วันที่ 19 มกราคม 2561.
Boonpattharatthiti K, Vichitkajee M, Dhippayom T, Kosuma P. Efficacy and Safety of New Direct Oral Anticoagulants for The Treatment of Venous Thromboembolism. Thai Journal of Hospital Pharmacy 2021;31(2):196-207.
ชาริณี มีอาษา, ไชยสิทธิ์ วงศ์วิภาพร, ชญานิศ น่าชม, สุปราณี สิงหพีระกุล, ผันสุ ชุมวรฐายี และวีรวรรณ อุชายภิชาติ. การทบทวนรูปแบบและความเหมาะสมของขนาดยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานกลุ่มใหม่ ในผู้ป่วยนอก ณ โรงพยาบาลศรีนครินทร์. ศรีนครินทร์เวชสาร 2561;33(5):114-24.
Gee E, Saul G. A nurse's guide to direct oral anticoagulants. Nurs Stand 2021;36(3):45-50.
Steffel J, Collins R, Antz M, Cornu P, Desteghe L, Haeusler KG, et al. 2021 European Heart Rhythm Association Practical Guide on the Use of Non-Vitamin K Antagonist Oral Anticoagulants in Patients with Atrial Fibrillation. EP Europace 2021;23(10):1612-76.
วิพัชร พันธวิมล และพีรพัฒน์ เกตุค้างพลู. วิธีใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดกลุ่มใหม่ในผู้ป่วยโรคหัวใจ ห้องบนสั่นพลิ้ว. วารสารกรมการแพทย์ 2562;44(5):16-22.
Connolly SJ, Crowther M, Eikelboom JW, Gibson CM, Curnutte JT, Lawrence JH, et al. Full study report of andexanet alfa for bleeding associated with factor Xa inhibitors. N Engl J Med 2019;380(14): 1326-35.
Schmerge M, Earl S, Kline C. Management of venous thromboembolism with non-vitamin K oral anticoagulants: A review for nurse practitioners and pharmacists. J Am Assoc Nurse Pract 2018;30(4):185-92.
Barras MA, Hughes D, Ullner M. Direct oral anticoagulants: New drugs with practical problems. How can nurses help prevent patient harm? Nurs Health Sci 2016;18(3):408-11.
สุวิมล ต่างวิวัฒน์, มิ่งขวัญ วงษ์ยิ่งสิน, วราลักษณ์ ศรีนนท์ประเสริฐ, ธนัญญา บุณยศิรินันท์, อัญชนา สุรอมรรัตน์, สุรีย์ สมประดีกุล, และคณะ. แนวทางการดูแลรักษาของทีมสหสาขาโรงพยาบาลศิริราช: ผู้ป่วยสูงอายุที่เข้ารับการผ่าตัดกระดูกสะโพกหักที่ได้รับยาต้านการแข็งตัวของเลือด (anticoagulant) และยาต้านเกล็ดเลือด (antiplatelet) ช่วงก่อนระหว่างและหลังผ่าตัด. วิสัญญีสาร 2564;47(3):260-70.
Douketis JD, Spyropoulos AC, Duncan J, Carrier M, Le Gal G, Tafur AJ, et al. Perioperative management of patients with atrial fibrillation receiving a direct oral anticoagulant. JAMA Intern Med 2019;179(11): 1469-78.
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัด โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug คู่มือการใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง.
พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: 2564. หน้า 63-79.
แสงรวี มณีศรี. การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับยาต้านการแข็งตัวของเลือดกลุ่มเฮพาริน. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2559;34(1):15-20.
