แนวทางการดูแลผู้ป่วยที่เป็นโรคเริมที่อวัยวะเพศ ที่โรงพยาบาลศิริราช

บทคัดย่อ

โรคเริมที่อวัยวะเพศ เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส Herpes simplex virus (HSV) ซึ่งแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ HSV-1 และ HSV-2 โดย HSV-2 มักอาการรุนแรงและเกิดซ้ำบ่อยกว่า โรคเริมมีรอยโรคลักษณะเป็นตุ่มน้ำที่รวมเป็นกลุ่ม สามารถติดต่อผ่านการสัมผัสบริเวณตุ่มน้ำ เมื่อตุ่มน้ำแตกจะกลายเป็นแผลและเกิดการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำได้ ผู้ป่วยมักไม่มีอาการแม้ขณะมีการติดเชื้อไวรัส ทำให้ความชุกและการแพร่กระจายของโรคเกิดได้สูงมากขึ้น จากการเก็บข้อมูลของหน่วยตรวจโรคผิวหนังโรงพยาบาลศิริราชในผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่คลินิกโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ พบความชุกของโรคเริมที่อวัยวะเพศเพิ่มสูงขึ้นจาก ร้อยละ 15.4 เป็นร้อยละ 26.3 ในช่วงเวลา 5 ปีที่ผ่านมา การวินิจฉัยแยกโรคได้แก่ ซิฟิลิส แผลริมอ่อน และแผลที่อวัยวะเพศอื่น ๆ การวินิจฉัยหลักได้จากการซักประวัติและตรวจร่างกายจากรอยโรคที่จำเพาะ การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติมเพื่อสนับสนุนการวินิจฉัย ได้แก่ Tzanck smear ซึ่งนิยมใช้มากในโรงพยาบาลศิริราช เนื่องจากตรวจได้ง่ายและค่าใช้จ่ายต่ำ การตรวจหาแอนติเจนและการตรวจหาชิ้นส่วนพันธุกรรมของเชื้อในกรณีผู้ป่วยที่อาการไม่แน่ชัด นอกจากนี้การตรวจทางซีโรโลยี เช่น HSV IgG และ HSV IgM ก็มีส่วนช่วยในการพิจารณาการดูแลผู้ป่วยอย่างเหมาะสม การรักษาหลักในปัจจุบัน คือ ยาต้านไวรัส acyclovir, valacyclovir หรือ famciclovir ชนิดรับประทาน โดยแบ่งเป็นการรักษาผู้ป่วยที่ติดเชื้อโรคเริมที่อวัยวะเพศครั้งแรกและผู้ป่วยที่เกิดซ้ำ ในผู้ป่วยมีภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือหญิงตั้งครรภ์อาจมีการปรับขนาดยาที่ต่างจากคนทั่วไป หากการติดเชื้อไวรัส HSV เกิดในหญิงตั้งครรภ์สามารถแพร่เชื้อไปยังทารกระหว่างการคลอดได้  การรักษาขึ้นอยู่กับระยะของโรคและอายุครรภ์  ซึ่งการติดเชื้อเริมครั้งแรกระหว่างการตั้งครรภ์ในไตรมาสที่ 3 นับว่าเป็นช่วงเวลาที่อันตรายมากที่สุด นอกจากนี้ ผู้ป่วยติดเชื้อโรคเริมทุกคนควรได้รับคำแนะนำในการตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ชนิดอื่นด้วย เช่น เชื้อไวรัสเอชไอวี ซิฟิลิส ไวรัสตับอักเสบ เป็นต้น