การศึกษาคุณสมบัติทางเคมีกายภาพและการเปรียบเทียบองค์ประกอบทางเคมีของโกฐกระดูกและกระทือ สมุนไพรที่ใช้แทนกันได้ตามทฤษฎีการแพทย์แผนไทย
คำสำคัญ:
คุณสมบัติทางเคมีกายภาพ, การเปรียบเทียบองค์ประกอบทางเคมี, โกฐกระดูก, กระทือบทคัดย่อ
ตามตำราการแพทย์แผนไทยระบุว่า โกฐกระดูก (Aucklandia lappa DC.) มีสรรพคุณเสมอกับกระทือ (Zingiber zerumbet L. Roscoe ex sm.) โดยโกฐกระดูก มีสรรพคุณ ขับเสมหะ ขับลม แก้ลมวิงเวียน แก้ปวด ส่วนกระทือใช้รักษาอาการปวดมวนท้อง ขับลม แก้บิด การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบข้อกำหนดทางเคมีกายภาพของโกฐกระดูกและ กระทือตามข้อกำหนดในตำรามาตรฐานสมุนไพร (Thai Herbal Pharmacopoeia) และเพื่อเปรียบเทียบองค์ประกอบทางเคมีของโกฐกระดูกและกระทือด้วยวิธีทินเลเยอร์โครมาโทกราฟฟี (Thin layer Chromatography; TLC) โดยผู้วิจัยได้ทำการเก็บตัวอย่างโกฐกระดูกและกระทือจากร้านขายยาสมุนไพร ในอำเภอเมืองอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 3 ร้านแล้วนำมาตรวจสอบข้อกำหนดทางเคมีกายภาพตามข้อกำหนดมาตรฐานสมุนไพรในตำรามาตรฐานสมุนไพร จากนั้นนำมาทดสอบองค์ประกอบทางเคมีเบื้องต้นและวิเคราะห์เอกลักษณ์ทางเคมีโดยวิธี TLC ผลการศึกษาพบว่า โกฐกระดูกผ่านเกณฑ์มาตรฐานทั้ง 3 ร้าน ส่วนกระทือผ่านเกณฑ์มาตรฐาน 3 ข้อกำหนด และไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน 3 ข้อกำหนด การทดสอบองค์ประกอบทางเคมีเบื้องต้นในโกฐกระดูกพบสารในกลุ่ม alkaloids, tannins, flavonoids และ terpenoids กระทือพบสารกลุ่ม alkaloid, flavonoids และ terpenoids การวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีด้วยวิธี TLC ของสารสกัดด้วยเฮกเซนและสารสกัดด้วยไดคลอโรมีเทนเมื่อนำไปตรวจสอบภายใต้แสงอัลตราไวโอเลต ความยาวคลื่น 254 และ 366 นาโนเมตร และน้ำยา anisaldehyde sulfuric acid reagents พบอัตราการเคลื่อนที่ของสารบนตัวดูดซับที่ตรงกันของสมุนไพรทั้ง 2 ชนิด ซึ่งมีความเป็นไปได้ในการนำมาใช้แทนกันตามทฤษฎีการแพทย์แผนไทย แต่ควรมีการศึกษาสารออกฤทธิ์ที่สำคัญและฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมต่อไป
References
Andriani, Y., Ramli, N.M., Syamsumir, D.F., Kassim, M.N.I., Jaafar, J., Aziz, N.A., Marlina, L., Musa, N.S. & Mohamad, H. (2019). Phytochemical analysis, antioxidant, antibacterial and cytotoxicity properties of keys and cores part of Pandanus tectorius fruits. Arabian Journal of Chemistry, 12(8):3555–3564.
Ayoola, G.A., Coker, H.A., Adesegun, S.A., Adepoju-Bello, A.A., Obaweya, K., Ezennia, E.C., & Atangbayila, T.O. (2008). Phytochemical screening and antioxidant activities of some selected medicinal plants used for malaria therapy in Southwestern Nigeria. Ropical Journal of Pharmaceutical Research, 7(3):1019–1024.
Department of Medical Sciences, M. of P. H. (2019). Thai Herbal Pharmacopoeia 2019 Vollume II.
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine. (2015). Monographs of Selected Thai Materia Medica Volume 1. Bangkok: Amarin Printing and Publishing Public Company Limited. (in Thai)
Gerlach, A.D.C.L., Gadea, A., da Silveira, R.M.B., Clerc, P. and Lohézic-le Dévéhat, F. (2018). The Use of Anisaldehyde Sulfuric Acid as an Alternative Spray Reagent in TLC Analysis Reveals Three Classes of Compounds in the Genus Usnea Adans. (Parmeliaceae, lichenized Ascomycota). Preprints, 2018020151 (doi:10.20944/preprints201802.0151.v1).
Indumathi, C., Durgadevi, G., Nithyavani, S., & Gayathri, P. K. (2014). Estimation of terpenoid content and its antimicrobial property in Enicostemma litorrale. Int J ChemTech Res, 6(9):4264-4267.
Kaewtai, N., Bumrungchaichana, W. (2021). Preliminary Study of Chemical Profiles and Anti-inflammatory Activity to Explore Interchangeability of Angelica sinensis (Oliv.) Diels. and Zingiber cassumunar Roxb. Herbs according to Thai Traditional Medicine Theory. Thai Journal of Public Health and Health Sciences, 4(3):178–186. (in Thai)
Karnkunwithit, P., Srisangkhajorn, T. & Jamjumras, K. (2020). 101 Home herbal medicine. Pro Ampine Company Limited. (in Thai)
Khemthong, T., Paiboonsrinakra, N., Klinsunthorn, N. (2016). quality Study of Dried Koi Seed (Streblus asper Lour.). Bulletin of the Department of Medical Sciences, 58(1):11–16. (in Thai)
Klangprapun, S., Buranrat, B., Caichompoo, W. & Nualkaew, S. (2018) Pharmacognostical and Physicochemical Studies of Enhalus acoroides (L.F.) Royle (Rhizome). Pharmacognosy Journal, 10(6s):s89-s94.
Mani, V., Park, S., Kim, J.A., Lee, S.I., & Lee, K. (2021). Metabolic Perturbation and Synthetic Biology Strategies for Plant Terpenoid Production—An Updated Overview. Plants, 10(10):2179.
Muangsan, N., Maensiri, D., Grote, P. J., Machikowa, T., & Saensouk, P. (2018). Conservation and propagation of rare and economic plants (Zingiberaceae), plant genetic conservation project under The Royal Initiative of Her Royal Highness, Princess Maha chakri Sirindhorn (RSPG) (Research report). Nakhon Ratchasima:Suranaree University of Technology. (in Thai)
Okach, D.O., Nyunja, A.R.O., & Opande, G. (2013). Phytochemical screening of some wild plants from Lamiaceae and their role in traditional medicine in Uriri District-Kenya. International Journal of Herbal Medicine, 5(1):135–143.
Phichiansunthon, C., Chawalit, M. & Chirawong, W. (2017). Traditional Thai medicine presented to Narai, King of Siam, 1632-1688, and used since that period; volume commemorating the seventy second birthday of King Bhumibol of Thailand. Samnakphim Amarin. (in Thai)
Phichiansunthon, C., Tiyaworanant, S., Chirawong, W. (2012). Thai Pharmacy Handbook Volume 6. Amarin Printing and Publishing Public Company Limited. (in Thai)
Piboonpol, G., Hounkong, K., Khunchana, N., Santiparadon, M., & Somsap, O. A. (2020). Antibacterial and Antioxidant Capacities of Tanjong (Mimusops elengi L.) Leaf Extract. Princess of Naradhiwas University Journal, 12(1):140–149.
Rahayu, I.D., Widodo, W., Prihartini, I., & Winaya, A. (2019). Antibacterial activity of ethanolic extracts from Zingiber zerumbet rhizome against Salmonella spp. Biodiversitas Journal of Biological Diversity, 20(11):3322-3327.
Rattarom, R., Sakpakdeejaroen, I., & Khongsip, B. (2017). Quality Evaluation of Commercial Benjakul Formulations in Thailand. J Sci Technol MSU, 36(5):578–588. (in Thai)
Samejo, M.Q., Memon, S., Bhanger, M.I., & Khan, K.M. (2013). Comparison of chemical composition of Aerva javanica seed essential oils obtained by different extraction methods. Pak J Pharm Sci, 26(4):757–760.
Siraj M.B. (2020). Quality control and phytochemical validation of Saussurea lappa (Costus/Qust). International Journal of Green Pharmacy, 14(1):38–43.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ วารสารสาธารณสุข
