ผลของโปรแกรมการฝึกกิจกรรมอย่างมีเป้าหมายในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบอุดตัน ระยะกลาง ผ่านบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางไกล: นพรัตน์โมเดล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ที่มาและความสำคัญ: การพัฒนาบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางไกล (Telerehabilitation; TR) เป็นแนวทางที่ส่งเสริมให้ผู้ป่วยเข้าถึงการฟื้นฟูได้ นพรัตน์โมเดลเป็นการพัฒนาโปรแกรมที่มีประสิทธิภาพเพื่อผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบอุดตันระยะกลางโดยการฝึกกิจกรรมอย่างมีเป้าหมายผ่านบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางไกล
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการฝึกกิจกรรมอย่างมีเป้าหมาย (Task-oriented training; TOT) ผ่านบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางไกล (TR) เปรียบเทียบกับการฟื้นฟูสมรรถภาพในคลินิก (In clinic; IC) และการฟื้นฟูตามมาตรฐานทั่วไป (Control) ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบอุดตัน
วิธีการวิจัย: ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบอุดตัน แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม โดยกลุ่ม TR และกลุ่ม IC ได้รับโปรแกรมการฝึก TOT 5 ครั้ง/สัปดาห์ ในช่วง 2 สัปดาห์แรก, 3 ครั้ง/สัปดาห์ ในช่วงสัปดาห์ที่ 3-12 และ 2 ครั้ง/สัปดาห์ ในช่วงสัปดาห์ที่ 13-24 ตามลำดับ และกลุ่ม Control ได้รับการฟื้นฟูตามมาตรฐานทั่วไป ประเมินผลการรักษาโดยใช้ Fugl-Meyer assessment lower extremities (FMA-LE), Mobility to participation scale (MPASS), Barthel index (BI) และ Euro Qol Group 5 Dimension 5 Levels (EQ-5D-5L) หลังจากได้รับโปรแกรมการฝึก ที่ 2, 6, 12 และ 24 สัปดาห์ วิเคราะห์ทางสถิติโดยใช้ Two-Way Mixed ANCOVA
ผลการวิจัย: ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบอุดตัน 61 คน แบ่งเป็นกลุ่ม TR 18 คน กลุ่ม IC 24 คน และกลุ่ม Control 19 คน หลังได้รับโปรแกรมการฝึก MPASS, BI และ EQ-5D-5L ในกลุ่ม TR และกลุ่ม IC เพิ่มขึ้นมากกว่ากลุ่ม Control อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) แต่ไม่มีความแตกต่างกันระหว่างกลุ่ม TR และ กลุ่ม IC ในทุกตัวแปร
สรุปผล: โปรแกรมการฝึกแบบ TOT แบบ TR และ IC สามารถเพิ่มการทำงานของรยางค์ส่วนล่าง การเคลื่อนไหวเพื่อการมีส่วนร่วม ความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน และคุณภาพชีวิตในระดับที่ไม่แตกต่างกัน และมีประสิทธิภาพมากกว่าเมื่อเทียบกับกลุ่ม Control ดังนั้น TR จึงสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อขยายโอกาสให้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบอุดตันระยะกลางเข้าถึงบริการฟื้นฟูได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Feigin VL, Brainin M, Norrving B, Martins S, Sacco RL, Hacke W, et al. World stroke organization (WSO): global stroke fact sheet 2022. Int J stroke. 2020; 17(1): 18-29.
Department of disease control [internet]. Bangkok, Stroke Day cooperate to prevent reduce risk paralysis; 2023 [cited 2023 November 2] available from: https://ddc.moph. go.th/odpc11//news.php?news=38037&deptcode=odpc11.
Tiamkao S, Ienghong K, Woon Cheung LW, Celebi I, Suzuki T, Apiratwarakul K. Stroke incidence, rate of thrombolytic therapy, mortality in Thailand from 2009 to 2021. Open Access Maced J Med Sci. 2022; 9: 110-5.
Pattanaphesaj J. Health-related quality of life measure (EQ-5D-5L): measurement property testing and its preference-based score in Thai population [Doctoral dissertation]: Mahidol University; 2014.
Kleim JA, Jones TA. Principles of experience-dependent neural plasticity: implications for rehabilitation after brain damage. J Speech Lang Hear Res. 2008; 51: 225-39.
Bonita R, Beaglehole R. Recovery of motor function after stroke. Stroke. 1988; 19(12): 1497-500.
Lee KB, Lim SH, Kim KH, Kim KJ, Kim YR, Chang WN, et al. Six-month functional recovery of stroke patients: a multi-time-point study. Int J Rehabil Res. 2015; 38(2): 173-80.
Schaechter JD. Motor rehabilitation and brain plasticity after hemiparetic stroke. Prog Neurobiol. 2004; 73(1): 61-72.
Seangsanor P, Khobkhun F. Task specific training methods for ambulation, balance, and upper extremity function rehabilitation of stroke patient rehabilitation and the outcome: literature review. J Thai Stroke Soc. 2022; 21: 26-43.
Cramer SC. Treatments to promote neural repair after stroke. J Stroke. 2018; 20(1): 57-70.
Turner DA, Yang W. Phase-specific manipulation of neuronal activity: a promising stroke therapy approach. Neural Regen Res. 2021; 16(7): 1425-6.
Schmidt RA, Timothy DL. Motor control and learning a behavioral emphasis. 4th ed. Champaign: Sheridan books; 2005.
Rosenbaum DA, Carlson RA, Gilmore RO. Acquisition of intellectual and perceptual-motor skills. Annu Rev Psychol 2001; 52: 453-70.
World Health Organization [Internet]. Geneva: International Classification of functioning, disability and health: ICF; 2001 [updated 2012 Jun16; cited 2023 Jan 5] Available from: https;//apps.who.int/iris/handle/10665/424407.
Page SJ. Intensity versus task-specificity after stroke: how important is intensity. Am J Phys Med Rehabil. 2003; 82(9): 730-2.
Donnellan-Fernandez K, Ioakim A, Hordacre B. Revisiting dose and intensity of training: Opportunities to enhance recovery following stroke. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2022; 31(11): 106789.
Laver KE, Adey-Wakeling Z, Crotty M, Lannin NA, George S, Sherrington C. Telerehabilitation services for stroke. Cochrane Database Syst Rev. 2020; 31; 1(1): CD010255.
Cramer SC, Dodakian L, Le V, See J, Augsburger R, McKenzie A, et al. Efficacy of home-based telerehabilitation vs in-clinic therapy for adults after stroke: a randomized clinical trial. JAMA Neurol.2019; 76(9): 1079-87.
Chen SC, Lin CH, Su SW, Chang YT, Lai CH. Feasibility and effect of interactive telerehabilitation on balance in individuals with chronic stroke: a pilot study. J Neuroeng Rehabil. 2021; 18: 71-82.
Nawarat J, Chaipinyo K. Construction of the mobility to participation assessment scale for stroke (MPASS) and testing its validity and reliability in persons with stroke in Thailand. J Prev Med Public Health. 2022; 55(4): 334-41.
Serdar CC, Cihan M, Yücel D, Serdar MA. Sample size, power and effect size revisited: simplified and practical approaches in pre-clinical, clinical and laboratory studies. Biochem Med (Zagreb). 2021 Feb 15; 31(1): 010502.
Abilova G, Kamkhen V, Kalmatayeva Z. Quality of Life of Patients Who Have Suffered from Acute Cerebrovascular Accident (Investigation Based on EQ-5D-5L). Med J Islam Repub Iran. 2023; 37: 85.
Cramer SC, Dodakian L, Le V, McKenzie A, See J, Augsburger R, et al. A feasibility study of expanded home-based telerehabilitation after stroke. Front Neurol. 2021; 11: 611453.
Lin KH, Chen CH, Chen YY, Huang WT, Lai JS, Yu SM, et al. Bidirectional and Multi-User Telerehabilitation System: Clinical Effect on Balance, Functional Activity, and Satisfaction in Patients with Chronic Stroke Living in Long-Term Care Facilities. Sensors. 2014; 14(7): 12451-66.
Tchero H, Tabue Teguo M, Lannuzel A, Rusch E. Telerehabilitation for stroke survivors: systematic review and meta-analysis. JMIR. 2018; 20(10): e10867.
Mubarak H, Idha N, Santoso B. Correlation of Fugl-Meyer Assesment Score with Barthel Index and Functional Independence Measure in patients with stroke. Indian J Forensic Med Toxicol. 2020; 14(2): 1609-14.
Chumbler NR, Quigley P, Li X, Morey M, Rose D, Sanford J, et al. Effects of telerehabilitation on physical function and disability for stroke patients: a randomized controlled trial. Stroke. 2012; 43: 2168-74.
Bishop D, Miller I, Weiner D, Guilmette T, Mukand J, Feldmann E, et al. Family intervention: Telephone tracking (FITT): a pilot stroke outcome study. Top Stroke Rehabil. 2014; 21 Suppl 1: S63-74.
Forducey PG, Glueckauf RL, Bergquist TF, Maheu MM, Yutsis M. Telehealth for persons with severe functional disabilities and their caregivers: facilitating self-care management in the home setting. Psychol Serv. 2012; 9(2): 144-62.
Hatem SM, Saussez G, Della Faille M, Prist V, Zhang X, Dispa D, et al. Rehabilitation of motor function after stroke: a multiple systematic review focused on techniques to stimulate upper extremity recovery. Front Hum Neurosci. 2016; 10: 442.
Krakauer JW, Hadjiosif AM, Xu J, Wong AL, Haith AM. Motor learning. Compr Physiol. 2019; 9(2): 613-15.
Westlake KP, Byl NN. Neural plasticity and implications for hand rehabilitation after neurological insult. J Hand Ther. 2013; 26(2): 87-93.
