การประเมินมูลค่ายาเหลือใช้ในกลุ่มผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง

บทคัดย่อ

ค่าใช้จ่ายในระบบบริการสุขภาพสำหรับผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นผลมาจากอัตราการเกิดโรคที่เพิ่มขึ้น การวิจัยเชิงปริมาณนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินมูลค่ายาเหลือใช้ในผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในระดับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลในปี 2563 ด้วยแบบบันทึกยาเหลือใช้จากผู้ป่วย 177 คน ที่เข้ารักษาตัวด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 4 โรค ได้แก่ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง และไต ที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านเขาทอง อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่นำยามาคืนมีมูลค่ายาเหลือใช้รวม 4,187.90 บาท คิดเป็นมูลค่ายาเหลือใช้เฉลี่ย 23.79 บาท (SD=29.77) ต่อผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 1 ราย ที่มาพบแพทย์ตามนัด โดยกลุ่มยาเหลือที่มีมูลค่ามากที่สุดคือ ยาลดความดันโลหิต รองลงมาคือ ยาลดน้ำตาลในเลือด ยาลดไขมันในเลือด ตามลำดับ โดยผู้ป่วยที่มีโรคเรื้อรังตั้งแต่ 2 โรคขึ้นไปจะมีมูลค่ายาคืนที่สูงขึ้น และเมื่อทำการวิเคราะห์แบ่งกลุ่ม  พบว่า ผู้ป่วยกลุ่มที่มีมูลค่ายาคืนสูงกว่าค่าเฉลี่ย คือกลุ่มผู้ป่วยช่วงอายุ 41-60 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษาและมีโรคเรื้อรัง 2 โรค จึงอาจสรุปได้ว่าหากแก้ไขปัญหาในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่ใช้ยาในกลุ่มนี้ อาจช่วยลดมูลค่าที่สูญเสียไปจากการเกิดยาเหลือใช้ได้มากขึ้น