ความสัมพันธ์ระหว่างทัศนคติ การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค และพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาหลังคลอดวัยรุ่น โรงพยาบาลชัยนาทนเรนทร
DOI:
https://doi.org/10.64767/trcn.2025.269698คำสำคัญ:
มารดาหลังคลอดวัยรุ่น , พฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ , ทัศนคติ , การรับรู้ประโยชน์ , การรับรู้อุปสรรคบทคัดย่อ
มารดาวัยรุ่นหลังคลอดมักพบปัญหาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ การค้นหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาหลังคลอดวัยรุ่นจึงมีความสำคัญ การวิจัยแบบหาความสัมพันธ์นี้ ศึกษาความสัมพันธ์ของทัศนคติ การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค และพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ กลุ่มตัวอย่างเป็นมารดาหลังคลอดวัยรุ่นที่มาคลอดและรับบริการหลังคลอดที่โรงพยาบาลชัยนาทนเรนทร จำนวน 130 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย แบบสอบถามทัศนคติเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แบบสอบถามการรับรู้ประโยชน์ของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แบบสอบถามการรับรู้อุปสรรคของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แบบสอบถามพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ มีค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .78 .95 .91 และ .96 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณา และสถิติสหสัมพันธ์สเปียร์แมน
ผลการวิจัย พบว่า มารดาหลังคลอดวัยรุ่นมีพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในระดับมาก (Mean = 3.81 S.D. = 0.35) ทัศนคติเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มีความสัมพันธ์ทางบวกระดับสูง กับพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (rs =.77, p < .05) การรับรู้ประโยชน์ของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มีความสัมพันธ์ทางบวกระดับต่ำกับพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (rs = .50, p < .05) การรับรู้อุปสรรคของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มีความสัมพันธ์ทางลบระดับปานกลางกับพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (rs = -.58, p < .05)
สรุปพยาบาลผู้ดูแลในหน่วยหลังคลอดควรคัดกรองและสร้างเสริมทัศนคติที่ดี ให้ความรู้ประโยชน์ของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แนวทางการแก้ไขอุปสรรคจากการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์ คลอด และหลังคลอดในมารดาวัยรุ่น
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Adolescent pergnancy [Internet]. 2024 [cited 2025 Mar 27]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescent-pregnancy
Ministry of Public Health. Statistics on adolescent births, Thailand 2022 [Internet]. 2022 [cited 2025 Mar 27]. Available from: https://rh.anamai.moph.go.th/web-upload/7x027006c2abe84e89b5c85b44a692da94/m_magazine/35430/4729/file_download/8ef9ce93951bc46134d960dd8c0106ed.pdf
Ministry of Public Health. DoH dashboard [Internet]. 2024 [cited 2025 Mar 27]. Available from: https://dashboard.anamai.moph.go.th/dashboard/breastfeed?year=2024
Department of Health. The Department of health joins hands with the Thailand breastfeeding center foundation. promoting breastfeeding society, aiming for 50 percent of Thai children to receive breast milk for at least 6 months [Internet]. 2023 [cited 2025 Mar 27]. Available from: https://anamai.moph.go.th/th/news-anamai/43311
Ministry of Public Health. Teenage pregnancy surveillance, Thailand 2024 [Internet]. 2024 [cited 2025 Mar 27]. Available from: https://rh.anamai.moph.go.th/th/surveillance-report
Jainad Narendra Hospital. Development plan for standard maternal and child health hospital of Jainad Narendra Hospital. Chai nat: Jainad Narendra Hospital; 2022.
Lertsakornsiri M, Saibae S. The relationship between self-efficacy self-esteem attitude toward breastfeeding and breastfeeding behaviors in the first time teenage postpartum mothers. Journal of Nursing and Education 2018;11(3):10-23. (in Thai)
Kanhadilok S, McGrath JM. An integrative review of factors influencing breastfeeding in adolescent mothers. J Perinat Educ 2015;24(2):119-127. DOI: https://doi.org/10.1891/1946-6560.24.2.119
Kullmann K, Leader A, Frasso R. Knowledge attitudes and barriers to breastfeeding in adolescent mothers: a review. Cooper Rowan Medical Jouranl 2021;3(1):98-115. DOI: https://doi.org/10.31986/issn.2578-3343_vol2iss1.8
Noiwech C, Nitisiri K, Preesong S. Factors affecting breastfeeding behavior among postpartum mother at Dangchang Hospital. JHNUBU 2024;3(1):15-27. (in Thai)
Viboonwatthanakitt R, Kantha J, Sricham N, Saktrakul R. The relationships between knowledge, self-Efficacy, and attitude towards breastfeeding and breastfeeding behaviors in first time postpartum mothers. Journal of Nursing and Public Health Research 2023;3(3):95-109. (in Thai)
Chinglek W, Ketin V, Sriyasak A. Experiences of breastfeeding among first time teenage mothers. Princess of Naradhiwas University Journal 2018;10(1):122-32. (in Thai)
Phonkusol C, Sangin S, Suppasri P. Factors Affecting breastfeeding behavior among postpartum mothers in private hospitals Chonburi Province. Chonburi Hospital Journal 2016;41(1):31-8. (in Thai)
Yimyam S, Khnsung P. Breastfeeding promotion among adolescent mothers nursing. Nursing Journal 2019;46(1):239-50. (in Thai)
Junpen B. Factors associated with maternal breastfeeding behaviors among women bringing their children for services at Bangkhan hospital, Nakhon Si Thammarat Province. Academic Journal for Primary Care and Public Health Development 2024;2(3):16-30. (in Thai)
Pender N. The heath promotion model manual [Internet]. 2011 [cited 2025 Mar 27]. Available from: https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/85350/HEALTH_PROMOTION_MANUAL_Rev_5-2011.pdf
Yamane T. Statistics: an introductory analysis. 2nd ed. New York: Harper & Row; 1967.
Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas 1970;30(3):607-10. DOI: https://doi.org/10.1177/001316447003000308
Payukreung S. Factors affecting breastfeeding. In: Wijitsukon K, Sangpeum P, Watayu N. Reungjiruttean S, Payukreung S. Breastfeeding. Bangkok: Pree-One; 2016. p.21-33. (in Thai)
Khoonphet C, Kala S. The experience of breastfeeding intention among adolescent mothers. Princess of Naradhiwas University Journal 2019;11(2):1-11. (in Thai)
Nuampa S, Chanprapaph P, Tilokskulchai F, Sudphet M. Breastfeeding challenges among Thai adolescent mothers: hidden breastfeeding discontinuation experiences. Journal of Health Research 2022;36(1):12-22. DOI: https://doi.org/10.1108/JHR-01-2020-0011
Pasuwan D. Success of exclusive breastfeeding for at least the first 6 months: a case study of Nakhon Pathom province. Kuakarun Journal of Nursing 2020;27(1):71-84. (in Thai)
Suglo M, Kpekura S, Yiryuo L. Breastfeeding challenges among adolescent mothers: a phenomenological study at the Korle Bu Teaching Hospital in Ghana. BMJ Open 2024;14:e077504. DOI: https://doi.org/10.1136/bmjopen-2023-077504
Srisaard B. Basic research. 7th ed. Bangkok: Suweeriyasarn; 2003. (in Thai)
Tabachnick BG, Fidell LS. Using multivariate statistics. 4th ed. Boston: Allyn and Bacon; 2001.
George D, Mallery M. SPSS for windows step by step: a simple guide and reference 17.0 update. 10th ed. Boston: Pearson; 2010.
Kotrlik JW, Wiliams HA. The incorporation of effect size in information technology, learning, and performance research. Information Technology, Learning, and Performance Journal 2003;21(1):1-7.
Backes EP, Bonnie RJ. The promise of adolescence [Internet]. Washington: National Academies Press; 2019 [cited 2025 Mar 27]. DOI: https://doi.org/10.17226/25388
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาบทความหรือข้อคิดเห็นต่างๆ ในวารสารพยาบาลสภากาชาดไทยนี้ เป็นความคิดเห็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการ หรือสถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
