ปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อในกระแสโลหิตในผู้ป่วยโรคมะเร็งชนิดก้อนที่ได้รับยาเคมีบำบัดในโรงพยาบาลหนองคาย
คำสำคัญ:
ผู้ป่วยมะเร็งชนิดก้อน, ติดเชื้อในกระแสโลหิต, ปัจจัยเสี่ยงบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ ภาวะติดเชื้อในกระแสโลหิต (sepsis) เป็นปัญหาสำคัญของระบบสาธารณสุขและจังหวัดหนองคาย เป็นภาวะที่ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตสูงและใช้ทรัพยากรในการรักษามากผู้ป่วยโรคมะเร็งเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อในกระแสโลหิตและมีโอกาสเสียชีวิตมากกว่าผู้ป่วยทั่วไป งานวิจัยนี้ต้องการศึกษาปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อในกระแสโลหิตในผู้ป่วยโรคมะเร็งชนิดก้อนที่ได้รับยาเคมีบำบัดในโรงพยาบาลหนองคาย
วิธีการศึกษา ศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลแบบย้อนหลัง (Retrospective cohort study) โดยใช้การวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติค (logistic regression analysis) ในผู้ป่วยมะเร็งชนิดก้อนที่ได้รับยาเคมีบำบัดในโรงพยาบาลหนองคายระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2562 ถึง 30 เมษายน 2564 โดยนำข้อมูลพื้นฐานมาเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มที่พบและไม่พบการติดเชื้อ เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อในกระแสโลหิตในผู้ป่วยโรคมะเร็งชนิดก้อนที่ได้รับยาเคมีบำบัด
ผลการศึกษา ผู้ป่วยที่เข้าเกณฑ์การวิจัย 342 ราย พบการติดเชื้อในกระแสโลหิต 61 ราย (ร้อยละ 17.8) การติดเชื้อที่พบมากที่สุดคือภาวะไข้ร่วมกับเม็ดเลือดขาวต่ำ (febrile neutropenia) จำนวน 23 ราย (ร้อยละ 37.7) รองลงมาคือการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่าง 21 ราย (ร้อยละ 34.4) และการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ 6 ราย (ร้อยละ 9.8) โดยพบการติดเชื้อในกระแสโลหิตหลังการให้ยาเคมีบำบัดครั้งที่หนึ่งมากที่สุดคือ 17 ราย (ร้อยละ 27.9) ปัจจัยเสี่ยงที่มีนัยสำคัญทางสถิติต่อการติดเชื้อในกระแสโลหิต ได้แก่ เพศชาย (OR 2.395, 95% CI 1.014-5.657, p = 0.046) ความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวันไม่ดี PS ECOG 2 (OR 2.186, 95% CI 1.016-4.704, p = 0.046) และการเกิดแผลในช่องปาก (OR 3.949, 95% CI 1.970-7.915, p< 0.001)
สรุปผล เพศชายความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวันไม่ดีและการเกิดแผลในช่องปากเป็นปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อในกระแสโลหิตในผู้ป่วยโรคมะเร็งชนิดก้อนที่ได้รับยาเคมีบำบัด ซึ่งควรเฝ้าระวังและนำข้อมูลเหล่านี้ไปปรับปรุงแนวทางในการรักษาผู้ป่วยต่อไป
References
2. คลังข้อมูลสุขภาพกระทรวงสาธารณสุข. ข้อมูลเพื่อตอบสนอง service plan สาขาอายุรกรรมประจำปี 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 1 ตุลาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://hdc2.cbo.moph.go.th/hdc/main/index_pk.php
3. Dugar S, Choudhary C, Duggal A, Duggal A. Sepsis and septic shock: Guideline-based management. Cleveland and Clinic Journal of Medicine 2000; 87(1): 53-64.
4. Gotts JE, Matthay MA. Sepsis: pathophysiology and clinical management. British Medical Journal 2016; 353: i1585.
5. Rojanamatin J, editor. Cancer in Thailand. Vol. X, 2016-2018. Bangkok; 2021. p.5-6.
6. ทะเบียนผู้ป่วยงานมะเร็งโรงพยาบาลหนองคาย. ข้อมูลเพื่อการตอบสนอง service plan สาขามะเร็งประจำปี 2563. 2563.
7.Marvelde LT, Whitfield A, Shepheard J, Read C, Milne RL, Whitfield K. Epidemiology of sepsis in cancer patients in Victoria, Australia: population-based study using linked data. Epidemiology 2020; 44: 53-58.
8. Van de Louw A, Cohrs A, Leslie D. Incidence of sepsis and associated mortality within the first year after cancer diagnosis in middle aged adult: A US population-based study. PLoS ONE 2020; 15(12): e0243449.
9. Crawford J, Dale DC, Lyman GH. Chemotherapy induced neutropenia: risks, consequences, and new directions for its management. Cancer 2004; 100: 228-37.
10. ปิยะดา สิทธิเดชไพบูลย์. Manual of Clinical Oncology. กรุงเทพฯ: หน่วยมะเร็งวิทยาภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2559. หน้า 166-167.
11. Family L, Li Y, Chen LH. Risk factors for febrile neutropenia in cancer patients treated with chemotherapy. Journal of clinical oncology 2016; 34(15): 6559.
12. ปิยะวดี เทพรัตน์, นงลักษณ์ คณิตทรัพย์. ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดภาวะไข้จากเม็ดเลือดขาวต่ำของผู้ป่วยมะเร็งหลังการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด. ธรรมศาสตร์เวชสาร 2558; 15(2): 200-209.
13. อภิชญา ลือพืช, ขวัญจิต ด่านวิไล. อุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเม็ดเลือดขาวนิวโทรฟิลต่ำในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับยาเคมีบำบัดทางหลอดเลือดดำ ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์. Thai journal of Pharmacy Practice 2017; 9: 180-191.
14. Oken MM, Creech RH, Tormey DC, Horton J, Davis TE, McFadden ET, Carbone PP. Toxicity and response criteria of the Eastern Cooperative Oncology Group. Am J Clin Oncol 1982; 5: 649-655.
15. DE Castro CarpenoJ, Gascon-Vilaplana P, Tejerina AM, Anton-Torres A, Lopez-Lopez R, Barnadas-Molins A, et al. Epidemiology and characteristics of febrile neutropenia in oncology patients from Spanish tertiary care hospital: PINNACLE study. Molecular and clinical oncology 2015; 3(3): 725-729.
16. Abou Dagher G, EI Khuri C, Chehadeh AA-H, Chami A, Bachir R, Zebian D, BouChebl R. Are patients with cancer with sepsis and bacteremia at a higher risk of mortality? A retrospective chart review of patients presenting to tertiary care centre in Lebanon. BMJ Open 2017; 7: e013502.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
การละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้ส่งบทความโดยตรง
ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของผู้นิพนธ์ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหา ทัศนะ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความในวารสารไปเผยแพร่ทางการค้าก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
