ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการฟื้นคืนชีพของผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจหยุดเต้นนอกโรงพยาบาลที่ได้รับการช่วยฟื้นคืนชีพ ณ ห้องอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

            ภาวะหัวใจหยุดเต้นนอกโรงพยาบาลเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ มีความจำเป็นที่ต้องได้รับการช่วยฟื้นคืนชีพอย่างเร่งด่วนซึ่งการช่วยฟื้นคืนชีพเป็นกระบวนการดูแลผู้ป่วย เพื่อให้อวัยวะสำคัญได้รับเลือดและออกซิเจนไปเลี้ยงอย่างเพียงพอ เนื่องจากขั้นตอนการช่วยฟื้นคืนชีพนั้นถือเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการกลับมาฟื้นคืนชีพของผู้ป่วย ดังนั้นผู้ให้การช่วยเหลือจำเป็นต้องปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพให้ได้อย่างถูกต้องและรวดเร็ว ทั้งนี้จากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่าอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้นนอกโรงพยาบาลค่อนข้างต่ำ การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการฟื้นคืนชีพ จึงมีความสำคัญเพื่อใช้ในการพัฒนาระบบการแพทย์ฉุกเฉินและเพิ่มอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วย งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการช่วยฟื้นคืนชีพของผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจหยุดเต้นนอกโรงพยาบาลซึ่งได้รับการรักษาและฟื้นคืนชีพ ณ ห้องฉุกเฉิน โรงพยาบาลกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี โดยเป็นการศึกษาแบบ Retrospective Case-Control study ทำการรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียนของผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจหยุดเต้นนอกโรงพยาบาลที่เข้ารับการรักษา ณ ห้องอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี ตั้งแต่ 1 มกราคม พ.ศ.2559 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ.2563 รวมระยะเวลา 5 ปีย้อนหลังโดยแบ่งผู้ป่วยออกเป็น 2 กลุ่มคือ กลุ่มที่ฟื้นคืนชีพและไม่ฟื้นคืนชีพ จากนั้นนำเสนอข้อมูลในเชิงพรรณนา (ความถี่, ร้อยละ, มัธยฐาน, IQR, ค่าเฉลี่ย, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน)และวิเคราะห์หาความสัมพันธ์โดยใช้ simple และ multiple logistic regression กำหนดค่านัยสำคัญทางสถิติที่ p=0.05

            จำนวนผู้ป่วยที่เข้าเกณฑ์การศึกษามีทั้งสิ้น 170 ราย แบ่งเป็นเป็นกลุ่มที่ฟื้นคืนชีพ (ROSC group) จำนวน 86 ราย (ร้อยละ 50.58) โดยในกลุ่ม ROSC พบเป็นเพศชาย 48 ราย (ร้อยละ 55.8) อายุเฉลี่ย 65.2 ปี (SD = 15.30) โดยปัจจัยที่มีผลต่อการฟื้นคืนชีพหรือ Sustained ROSC อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.05) ได้แก่ การมีผู้พบเห็นขณะหัวใจหยุดเต้น (adjusted OR=2.274, 95%CI 0.141-0.989, p=0.041) และการได้รับการช่วยฟื้นคืนชีพก่อนทีมช่วยเหลือไปถึง (adjusted OR=0.820, 95%CI 0.005-0.874, p=0.038)

            สรุป ปัจจัยที่มีผลต่อการฟื้นคืนชีพในผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจหยุดเต้นนอกโรงพยาบาล ซึ่งเข้ารับการรักษา ณ ห้องอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลกุมภวาปีจังหวัดอุดรธานี ได้แก่ การมีผู้พบเห็นขณะหัวใจหยุดเต้นและได้รับการช่วยฟื้นคืนชีพก่อนทีมช่วยเหลือไปถึงดังนั้นการพัฒนาความรู้ด้านการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานให้แก่ประชาชนจึงมีความสำคัญในการพัฒนาระบบการแพทย์ฉุกเฉินเพื่อเพิ่มอัตราการรอดชีวิตในอนาคตต่อไป