ลักษณะทางคลินิกและภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาทในผู้ป่วยโรคติดเชื้อ Enterovirus และโรคมือเท้าปาก

บทคัดย่อ

            โรคมือเท้าปาก (hand-foot-mouth disease; HFMD) เป็นโรคติดต่อในเด็กเล็ก เกิดจากเชื้อกลุ่ม Enterovirus ส่วนใหญ่อาการไม่รุนแรงหายเองได้ แต่ในบางรายมีภาวะ แทรกซ้อนทางระบบประสาทซึ่งต้องได้รับการรักษาเฉพาะเพื่อลดความรุนแรงของโรค การศึกษาเชิงพรรณนาแบบย้อนหลังนี้ จัดทำเพื่อศึกษาข้อมูลทั่วไป ลักษณะทางคลินิกและภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท และปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับความรุนแรงในผู้ป่วยโรคติดเชื้อ Enterovirus และ โรคมือเท้าปาก ทำการเก็บข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนโรงพยาบาลอุดรธานีในช่วงเวลา ตั้งแต่ 1 กันยายน 2558 ถึง 30 กันยายน 2563 รวม 5 ปี จำนวนกลุ่มตัวอย่าง 74 ราย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย Pearson’s Chi-squared test, Fisher exact test และ T-test.

            ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 74 ราย เป็นชาย 42 ราย (ร้อยละ 56.8) เฉลี่ยอายุ 23.8 เดือน มีอาการก่อนมาโรงพยาบาล 2.3 วัน อุณหภูมิแรกรับ เฉลี่ย 37.8 องศาเซลเซียส อุณหภูมิสูงสุด เฉลี่ย 38.4 องศาเซลเซียส พบตุ่มทั้งมือ เท้า และปาก 64 ราย (ร้อยละ 86.5) มักป่วยในช่วงฤดูฝน พบมากที่สุดในเดือนมิถุนายน จำแนกเป็นอาการไม่รุนแรง (uncomplicated HFMD) 61 ราย (ร้อยละ 82.4) และกลุ่มที่มีอาการแทรกซ้อนทางระบบประสาท (complicated HFMD) 13 ราย (ร้อยละ 17. 6) โดยในกลุ่มนี้ มีอาการชัก, ซึม, อาเจียน, กระตุก, อุณหภูมิกายสูงสุดมากกว่า 39 องศาเซลเซียส และระยะเวลาเฉลี่ยที่นอนโรงพยาบาลมากกว่ากลุ่ม uncomplicated HFMD อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <0.05) ผู้ป่วยที่มีอาการทางระบบประสาทตรวจพบสารพันธุกรรมของ EV71 4 ราย, Coxsackie A16 1 ราย ผู้ป่วยจำนวน 3 ใน 5 ราย ได้รับ IVIG พบว่าอาการทางระบบประสาทดีขึ้นตามลำดับและกลับมาเป็นปกติ

            สรุป: HFMD พบในผู้ป่วยอายุน้อย มีอาการไข้ ตุ่มที่ มือ เท้า และ ปาก พบภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาทได้มากถึง ร้อยละ 17.6 การรักษาด้วย IVIG ช่วยลดความรุนแรงของโรคได้