สาเหตุของภาวะปวดท้องเฉียบพลันในผู้ป่วยเด็กที่มานอนรักษาและสังเกตอาการในหอผู้ป่วยกุมารเวชกรรม
คำสำคัญ:
ผู้ป่วยเด็ก, ปวดท้องเฉียบพลัน, ไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลัน, ลำไส้อักเสบเฉียบพลันบทคัดย่อ
ภาวะปวดท้องเฉียบพลันเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในเด็ก สาเหตุเป็นได้หลากหลายตั้งแต่ภาวะที่ไม่รุนแรงและหายได้เองไปจนถึงโรคทางศัลยกรรมที่อันตรายถึงชีวิต เช่นโรคไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลัน ผู้ป่วยเด็กที่มีอาการปวดท้องค่อนข้างรุนแรงและยังไม่ทราบคำวินิจฉัยแน่ชัดในตอนแรกมักจำเป็นต้องรับไว้ในโรงพยาบาลเพื่อให้การรักษาและสังเกตอาการ การศึกษาเชิงพรรณนาย้อนหลังนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสาเหตุของภาวะปวดท้องเฉียบพลันในผู้ป่วยเด็ก ทำการศึกษาโดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการทบทวนเวชระเบียนของผู้ป่วยเด็กอายุ 2 ถึง 15 ปีที่มีอาการสำคัญคืออาการปวดท้องที่มีระยะเวลาของการปวดน้อยกว่า 7 วันและมานอนรักษาและสังเกตอาการในหอผู้ป่วยกุมารเวชกรรมโรงพยาบาลอุดรธานีระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2559 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2565 โดยเก็บข้อมูลผู้ป่วยทุกรายที่ผ่านเกณฑ์คัดเข้า ใช้สถิติเชิงพรรณนาแสดงผลเป็นจำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐาน พิสัยระหว่างควอไทล์
ผลการศึกษา จากข้อมูลย้อนหลัง 7 ปีพบผู้ป่วยทั้งหมด 269 คน อายุเฉลี่ย 8.0 ปี ร้อยละ 51.3 เป็นเพศชาย ตำแหน่งปวดท้องที่พบบ่อยที่สุดคือบริเวณรอบสะดือ ร้อยละ 37.2 สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือโรคลำไส้อักเสบเฉียบพลัน ร้อยละ 53.2 รองลงมาคือภาวะท้องผูก ร้อยละ 17.1 พบภาวะปวดท้องไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด ร้อยละ 13.0 พบโรคไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันร้อยละ 8.9 ผู้ป่วยกลุ่มที่มีอาการปวดท้องนาน 1-2 วันพบสาเหตุจากโรคลำไส้อักเสบเฉียบพลันมากกว่ากลุ่มที่มีอาการปวดท้องนาน 3-6 วัน (ร้อยละ 59.3 และ 38.8, p=0.002) ในขณะที่กลุ่มที่มีอาการปวดท้องนาน 3-6 วันพบสาเหตุจากภาวะท้องผูกและภาวะปวดท้องไม่ทราบสาเหตุแน่ชัดมากกว่ากลุ่มที่มีอาการปวดท้องนาน 1-2 วัน (ร้อยละ 27.5 และ 12.7, p=0.003 และร้อยละ 20.0 และ 10.1, p=0.027 ตามลำดับ) ผู้ป่วยกลุ่มที่มีอาการปวดบริเวณด้านขวาล่างพบสาเหตุจากโรคไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันมากกว่ากลุ่มที่มีอาการปวดบริเวณรอบสะดือ (ร้อยละ 33.3 และ 13.0, p=0.031)
สรุปการศึกษา ผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะปวดท้องเฉียบพลันที่มานอนรักษาในหอผู้ป่วยกุมารเวชกรรมพบสาเหตุจากโรคลำไส้อักเสบเฉียบพลันได้บ่อยที่สุด ร้อยละ 53.2 และพบว่าระยะเวลาที่ปวดท้องมีความสัมพันธ์กับสาเหตุจากโรคลำไส้อักเสบเฉียบพลัน ภาวะท้องผูก และภาวะปวดท้องไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด ในขณะที่ตำแหน่งที่ปวดบริเวณด้านขวาล่างมีความสัมพันธ์กับสาเหตุจากโรคไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลัน
References
Loening-Baucke V, Swidsinski A. Constipation as cause of acute abdominal pain in children. J Pediatr 2007;151:666-9.
Erkan T, Cam H, Ozkan HC, Kiray E, Erginoz E, Kutlu T, et al. Clinical spectrum of acute abdominal pain in Turkish pediatric patients: a prospective study. Pediatric Int 2004;46:325-9.
Scholer SJ, Pituch K, Orr DP, Dittus RS. Clinical outcomes of children with acute abdominal pain. Pediatrics 1996;98:680-5.
Miranda A. Abdominal pain. In: Kliegman RM, Lye PS, Bordini BJ, Toth H, Basel D., editors. Nelson Pediatric Symptom-Based Diagnosis. Philadelphia: Elsevier; 2018: 161-81.
John J. Acute appendicitis. In: Kliegman RM, Stanton BF, St Geme JW, Schor NF, Behrman RE., editors. Nelson Textbook of Pediatrics. 20th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016: 1887-93.
Becker T, Kharbanda A, Bachur R. Atypical clinical features of pediatric appendicitis. Acad Emerg Med 2007;14:124-9.
St Peter SD, Wester T. Appendicitis. In: Holcomb GW, Murphy JP, St Peter SD., editors. Holcomb and Ashcraft’s Pediatric Surgery. 7th ed. Philadelphia: Elsevier; 2020: 664-74.
Ross A, LeLeiko NS. Acute abdominal pain. Pediatr Rev 2010;31:135-44.
Acheson J and Banerjee J. Management of suspected appendicitis in children. Arch Dis Child Educ Pract Ed 2010;95:9-13.
Kim JS. Acute abdominal pain in children. Pediatr Gastroenterol Hepatol Nutr 2013;16:219-24.
Bhutta ZA. Acute gastroenteritis in children. In: Kliegman RM, Stanton BF, St Geme JW, Schor NF, Behrman RE., editors. Nelson Textbook of Pediatrics. 20th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016: 1854-74.
Elliott EJ. Acute gastroenteritis in children. Br Med J 2007;334:35-40.
Liu QY, Mitsinikos FT, Michail S. Gastritis, gastropathy, and ulcer disease. In: Wyllie R, Hyams JS, Kay M., editors. Pediatric gastrointestinal and liver disease. 5th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016: 294-308.
Arias C, Sala MR, Domínguez, Torner N, Ruíz L, Martínez A, et al. Epidemiological and clinical features of norovirus gastroenteritis in outbreaks: a population-based study. Clin Microbiol Infect 2010;16:39-44.
Subahir MN, Jeffree MS, Hassan MR, Razak MFA, Mohamad SNG, Fong SY, et al. Norovirus outbreak among students of a boarding school in Kluang, Johor, Malaysia. J Infect Dev Ctries 2019;13:274-277.
Carol M, Guadalupe-Fernández V, Rius C, Soldevila N, Razquin E, Guix S, et al. A waterborne gastroenteritis outbreak caused by a GII norovirus in a holiday camp in Catalonia (Spain), 2017. Viruses 2021;13:1792.
Shieh WJ. Human adenovirus infections in pediatric population–An update on clinico-pathologic correlation. Biomed J 2022;45:38-49.
Same RG and Tamma PD. Campylobacter infections in children. Pediatr Rev 2018;39:533-41.
Terzi MAP, Prod’hom G, Croxatto A, Andrey V, Crisinel PA. Acute abdominal emergency due to infectious enteritis: an observational study comparing Campylobacter spp. to other enteric pathogens in children. Swiss Med Wkly 2022;152:w30113.
Jang WT, Jo NH, Song MO, Eun BW, Ahn YM. Campylobacter enteritis: Clinical
features and laboratory findings in children treated at a single hospital. Pediatr Infect Vaccine 2019;26:22-31.
Cohen MB. Bacterial infections, food- and waterborne infections. In: Kleinman RE, Goulet OJ, Mieli-Vergani G, Sanderson IR, Sherman PM, Shneider BL, editors. Walker’s pediatric gastrointestinal disease. 6th ed. PMPH-USA; 2018: 631-60.
Shaw AN, Heresi GP, Murphy JR. Campylobacter. In: Kliegman RM, Stanton BF, St Geme JW, Schor NF, Behrman RE., editors. Nelson Textbook of Pediatricss. 20th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016:1403-6.
Chanachai K, Pittayawonganon C, Areechokchai D, Suchatsoonthorn C, Pokawattana L, Jiraphongsa C. A food borne outbreak of gastroenteritis due to shigella and possibly salmonella in a school. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2008;39(2):297-302.
Guarino A, Ashkenazi S, Gendrel D, Vecchio AL, Shamir R, Szajewska H. European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/European Society for Pediatric Infectious Diseases evidence-based guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe: Update 2014. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2014;59:132-52.
Chandola TR, Taneja S, Goyal N, Rathore SS, Appaiahgari MB, Mishra A, et al. Descriptive epidemiology of rotavirus infection in a community in North India. Epidemiol Infect 2013;141: 2094–100.
de Wit MA, Koopmans MP, Kortbeek LM, Wannet WJ, Vinje J, Van Leusden F, et al. Sensor, a population-based cohort study on gastroenteritis in the Netherlands: incidence and etiology. Am J Epidemiol 2001;154:666-74.
Heyworth JS, Glonek G, Maynard EJ, Baghurst PA, Finlay-Jones J Consumption of untreated
tank rainwater and gastroenteritis among young children in South Australia. Int J Epidemiol 2006; 35:1051-8.
Schlinkmann KM, Bakuli A, Karch A, Meyer F, Dreesman J, Monazahian M, et al. Transmission of respiratory and gastrointestinal infections in German households with children attending child care. Epidemiol Infect 2018;146:627-32.
Enserink R, Noel H, Friesema IH, De Jager CM, Kooistra-Smid AM, Kortbeek LM, et al. The KIzSS network, a sentinel surveillance system for infectious diseases in day care centers: study
protocol. BMC Infect Dis 2012;12:259.
Romero C, Tinoco YO, Loli S, Razuri H, Soto G, Silva M, et al. Incidence of norovirus-associated diarrhea and vomiting disease among children and adults in a community cohort in the Peruvian Amazon basin. Clin Infect Dis 2017;65:833-9.
Olson D, Lamb MM, Lopez MR, Paniagua-Avila MA, Zacarias A, Samayoa-Reyes G, et al. A rapid epidemiological tool to measure the burden of norovirus infection and disease in resource-limited settings. Open Forum Infect Dis 2017;4(2):ofx049.
Stanyevic B, Sepich M, Biondi S, Baroncelli GI, Peroni D, Cicco MD. The evolving epidemiology of acute gastroenteritis in hospitalized children in Italy. Eur J Pediatr 2022;181: 349-58.
Hikita T, Phan T, Okitsu S, Hayakawa S, Ushijima H. A comparative study of acute gastroenteritis symptoms in single- versus multiple-virus infections. Int J Mol Sci 2023;24:8364.
Vivar KL and Uyeki TM. Influenza virus infection mimicking an acute abdomen in a female adolescent. Influenza Other Respir Viruses 2013;8:140-1.
Chan MCW, Lee N, Chan PKS, Leung TF, Sung JJY. Fecal detection of influenza A virus in patients with concurrent respiratory and gastrointestinal symptoms. J Clin Virol 2009;45:208-11.
Kerr AA, McQuillin J, Downham MA, Gardner PS. Gastric ‘flu influenza B causing abdominal symptoms in children. Lancet 1975;1:291-5.
Li HJ, Du J, Yang YN, Cui Y, Xi L, Wang S, et al. Outbreak of human parainfluenza virus type 1 in a kindergarten from China, 2018. J Pediatr Infect Dis 2020;15:25-30.
Pierrès-Surer N, Beby-Defaux A, Bourgoin A, Venot C, Berthier M, Grollier G, et al. Rhinovirus infections in hospitalized children: a 3-year study. Arch Pediatr 1998;5:9-14.
Chen HL, Chiou SS, Hsiao HP, Ke GM, Lin YC, Lin KH, et al. Respiratory adenoviral infections in children: a study of hospitalized cases in southern Taiwan in 2001-2002. J Trop Pediatr 2004; 50:279-84.
Ravichandran D and Burge DM. Pneumonia presenting with acute abdominal pain in children. Br J Surg 1996;83:1707-8.
Kanegaye JT and Harley JR. Pneumonia in unexpected locations: an occult cause of pediatric abdominal pain. J Emerg Med 1995;13:773-9.
Janssen LJF, Voorhoeve PG, van den Wildenberg FJH, van den Brand LRCL. Acute abdominal pain in children caused by pneumonia. Ned Tijdschr Geneeskd 2016;160:D533.
Fotsch DM, Fox J, Snedden TR. Unexpected pneumonia diagnosis from pediatric abdominal pain: A case report. J Pediatr Health Care 2022;36:170-3.
Tsalkidis A, Gardikis S, Cassimos D, Kambouri K, Tsalkidou E, Deftereos S, et al. Acute abdomen in children due to extra-abdominal causes. Pediatr Int 2008;50:315-8.
Hyams JS, Lorenzo CD, Saps M, Shulman RJ, Staiano A, van Tilburg M. Childhood Functional Gastrointestinal Disorders: Child/ Adolescent. Gastroenterol 2016;150:1456-68.
Choi JY, Ryoo E, Jo JH. Risk factors of delayed diagnosis of acute appendicitis in children: for early detection of acute appendicitis. Korean J Pediatr 2016;59:368-73.
Vignault F, Filiatrault D, Brandt ML, Garel L, Grignon A, Ouimet A. Acute appendicitis in children: evaluation with US. Radiology 1990;176:501-4.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
การละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้ส่งบทความโดยตรง
ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของผู้นิพนธ์ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหา ทัศนะ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความในวารสารไปเผยแพร่ทางการค้าก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
