ปัจจัยซึ่งมีผลกระทบต่อสภาวะช่องปากของเด็กปฐมวัย จังหวัดยะลา

บทคัดย่อ

     การวิจัยภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาปัจจัยซึ่งมีผลกระทบต่อสภาวะช่องปากของเด็กปฐมวัยจังหวัดยะลา ใช้ค่าระดับฟันผุในเด็กอายุ 3 ปี ในการศึกษาสภาวะช่องปาก โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิจากฐานข้อมูล HDC ในปีงบประมาณ 2565 คัดเลือกประชากรจากข้อมูลที่สมบูรณ์ครบถ้วนในประเด็นจำนวนฟันผุ ถอน อุด จำนวนซี่ฟันทั้งหมดในปาก ณ วันที่มาตรวจสภาวะช่องปาก มีการบันทึกรหัสสถานบริการ เลข 13 หลักลำดับที่มารับบริการ วันที่มารับบริการ รายการที่ได้รับบริการ ผู้ให้บริการ วิชาชีพที่ให้บริการ และอายุในวันที่มารับบริการ จำนวน 2,925 คน คำนวณกลุ่มตัวอย่างโดยตารางสำเร็จรูปของเครจซี่และเมอร์แกน ระดับความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้ 5% และระดับความเชื่อมั่น 95% เท่ากับ 350 คน วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้การแจกแจงความถี่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ วิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้ค่าสหสัมพันธ์เพียร์สัน และสถิติถดถอยพหุคูณโลจิสติก

     ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยซึ่งมีผลกระทบต่อสภาวะช่องปากของเด็กปฐมวัย เมื่อควบคุมตัวแปร พบว่า เด็กอายุ 3 ปี ที่ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก ≥ 3 ครั้งมีโอกาสฟันไม่ผุ เท่ากับ 3.81 เท่า เมื่อเทียบกับได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก≤ 2 ครั้ง เด็กอายุ 3 ปี ที่ผู้ปกครองได้รับการฝึกแปรงฟัน ≥ 3 ครั้ง มีโอกาสฟันไม่ผุ เท่ากับ 4.01 เท่า เมื่อเทียบกับผู้ปกครองได้รับการฝึกแปรงฟัน ≤ 2 ครั้ง เด็กอายุ 3 ปี ที่ได้เคลือบหรือทาฟลูออไรด์ ≥ 3 ครั้ง มีโอกาสฟันไม่ผุเท่ากับ 7.41 เท่า เมื่อเทียบกับได้เคลือบหรือทาฟลูออไรด์ ≤ 2 ครั้ง ในขณะที่สัดส่วนของเด็กอายุ 3 ปี ต่อทันตบุคลากร ไม่ได้เป็นตัวชี้วัดสำคัญต่อสภาวะช่องปากของเด็กปฐมวัย

     ดังนั้น การดำเนินการพัฒนางานส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ควรให้ความสำคัญกับโปรแกรมการดูแลสุขภาพช่องปากในประเด็นการตรวจสุขภาพช่องปาก เคลือบหรือทาฟลูออไรด์ และการเสริมสร้างพลังอำนาจผู้ปกครองในการฝึกแปรงฟัน ตั้งแต่แรกเกิด  ≥ 3 ครั้ง หรืออย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง