การบริหารต้นทุนบริการของโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

     การวิจัยเชิงพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาต้นทุนบริการของโรงพยาบาลชุมชน จำแนกตามประเภทต้นทุน ได้แก่ ต้นทุนค่าแรง ต้นทุนค่าวัสดุ ต้นทุนค่าลงทุน และสัดส่วนต้นทุน 2) ศึกษาอัตราส่วนต้นทุนการผู้ป่วยนอกต่อครั้ง ผู้ป่วยในต่อราย และต่อค่าน้ำหนักสัมพัทธ์ที่ปรับค่าวันนอนแล้ว (AdjRW) 3) ศึกษาอัตราส่วนต้นทุนต่อราคาขายตามขนาดของโรงพยาบาลชุมชน และ 4) วิเคราะห์ประสิทธิภาพการบริหารต้นทุนบริการของโรงพยาบาลชุมชน จ.สงขลา โดยการศึกษาข้อมูลปีงบประมาณ 2562 – 2564 จากโรงพยาบาลชุมชนทั้งหมด 15 แห่ง และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพในการบริหารโดยใช้หลักการและแนวคิดแนวทางการบริหาร POSDCORB

     ผลการวิจัย พบว่า ปีงบประมาณ 2562 - 2564 ต้นทุนรวมของโรงพยาบาลชุมชน จ.สงขลา จำนวน 136,775,864.37, 141,011,045.80 และ 159,219,017.83 บาท สัดส่วนต้นทุน พบว่า ต้นทุนค่าแรง LC:MC:CC เท่ากับ 67.29:25.75:6.96, 67.86:24.95:7.19 และ 63.92:29.43:6.66 ต้นทุนค่าแรงมีสัดส่วนสูงสุด (63.17 – 70.72) รองลงมา คือ ต้นทุนค่าวัสดุ (22.88 – 30.55) และต้นทุนค่าลงทุน (5.82 – 7.63) ตามลำดับ โรงพยาบาลชุมชนขนาดเล็ก มีสัดส่วนต้นทุนค่าแรงสูงสุด (70.72, 70.59 และ 67.20) ส่วนใหญ่เป็นเงินเดือนและค่าจ้างประจำ (ร้อยละ 53.68, 53.38 และ 53.74) ต้นทุนค่าวัสดุเป็นค่ายาใช้ไป (ร้อยละ 34.88, 33.89 และ 37.58) และต้นทุนค่าลงทุนเป็นค่าเสื่อมครุภัณฑ์ (ร้อยละ 63.98, 65.40 และ 64.53) ต้นทุนเฉลี่ยผู้ป่วยนอกต่อครั้งคิดเป็น 732.64, 812.92 และ 573.90 บาท ต้นทุนผู้ป่วยในต่อราย คิดเป็น 10,028.45, 12,133.41 และ 22,683.55 บาท ต้นทุนผู้ป่วยในต่อ AdjRW คิดเป็น 17,882.60, 20,989.98 และ 30,017.98 บาท อัตราส่วนต้นทุนต่อราคาขาย คิดเป็น 1.8114, 1.9640 และ 1.2317 (ขาดทุน) โรงพยาบาลชุมชนขนาดเล็กมีอัตราส่วนต้นทุนต่อราคาขายสูงสุด (2.1557, 2.4352 และ 1.3490) ประสิทธิภาพการบริหารต้นทุนบริการที่ผ่านเกณฑ์ทั้ง 3 ปี ได้แก่ ต้นทุนผู้ป่วยนอก 11 แห่ง ต้นทุนผู้ป่วยใน 9 แห่ง และค่าดัชนีผู้ป่วยใน (CMI) 3 แห่ง

     ดังนั้น คณะกรรมการบริหารด้านการเงินของจังหวัด ควรดำเนินการวางแผนทางการเงิน พิจารณาการบริหารทรัพยากรบุคคลโดยคำนึงถึงความเพียงพอ ศักยภาพ ค่าใช้จ่าย และผลงานบริการ บริหารงบประมาณที่เป็นรายได้หลักทั้ง 3 กองทุน พัฒนาระบบการจัดเก็บรายได้ค่ารักษาพยาบาล ลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น ใช้กลไกในการกำกับติดตามการใช้จ่ายให้เป็นไปตามเกณฑ์อย่างมีส่วนร่วมของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและรายงานความก้าวหน้าผลการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง