ปัจจัยด้านคุณภาพชีวิตที่มีความสัมพันธ์กับการสูงวัยอย่างสง่างามในบริบทวัฒนธรรมไทย

ผู้แต่ง

  • พนารัตน์ เจนจบ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • จิรวัฒน์ ใจกล้า วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ชนิภา สุขกรึงมี วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ดนุพร มาขุนทด วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ธารวิมล คชนิล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • บริมาส แสนใจวุฒิ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ใบเฟิร์น วดีสุขเกษม วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • พัณณิตา บุตรสีทา วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • มัณฑนา จูทอง วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • มินตรา กระจาด วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ยุวดี นางงาม วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • วัชราพร สิทธิหล่อ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • สุดารัตน์ ปานจตุรัส วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • อนิสา รักลาย วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

ผู้สูงอายุ, การสูงวัยอย่างสง่างาม , คุณภาพชีวิต , วัฒนธรรมไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ระดับคุณภาพชีวิตและระดับความสง่างาม ด้านร่างกาย จิตใจสภาพแวดล้อม และสัมพันธภาพทางสังคมของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครพิษณุโลก และ 2) ความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพชีวิตกับระดับความสง่างามของผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป สมาชิกของชมรมผู้สูงอายุศูนย์สุขภาพชุมชนมหานุภาพ จำนวน 100 คน เลือกแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถาม มีค่าสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่นแอลฟาของคอนบาคเท่ากับ 0.88 และ 0.90 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และหาค่าความสัมพันธ์โดยใช้สถิติสหสัมพันธ์ของสเปียร์แมน

ผลการวิจัยพบว่า 1) ระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครเมืองพิษณุโลก โดยรวมอยู่ในระดับดี ร้อยละ 67.00 และการสูงวัยอย่างมีศักยภาพโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ส่วนใหญ่มีความสามารถระดับปานกลางร้อยละ 63.00 คุณภาพชีวิตมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับการสูงวัยอย่างสง่างาม (r= 0.468) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และเมื่อวิเคราะห์การสูงวัยอย่างสง่างามรายด้านกับคุณภาพชีวิต พบว่ามีความสัมพันธ์เชิงบวกกับการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง (r= 0.456) และการมีวิถีชีวิตที่ส่งเสริมสุขภาพ (r= 0.426) ระดับปานกลางอย่างมีนัยสำคัญที่ .01

ผลที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้จะนำข้อมูลไปใช้ในการกำหนดแนวทางและมาตรการที่จำเป็นเพื่อส่งเสริมการพัฒนาและปรับปรุงการดูแลผู้สูงอายุในทุกมิติ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีการสูงวัยอย่างสง่างามตามวัฒนธรรม

ประวัติผู้แต่ง

จิรวัฒน์ ใจกล้า, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

ชนิภา สุขกรึงมี, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

ดนุพร มาขุนทด, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

ธารวิมล คชนิล, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

บริมาส แสนใจวุฒิ, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

ใบเฟิร์น วดีสุขเกษม, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

พัณณิตา บุตรสีทา, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

มัณฑนา จูทอง, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

มินตรา กระจาด, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

ยุวดี นางงาม, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

วัชราพร สิทธิหล่อ, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

สุดารัตน์ ปานจตุรัส, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต 

อนิสา รักลาย, วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

นักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต

เอกสารอ้างอิง

Chanyuth, H. (2020). The quality of life of the elderly in Kudphueng sub-district administrative organization, Suwannakhuha district, Nongbua Lamphu province. Journal of MCU Ubon Review, 5(2), 77–87.

Chuaytem, B., Kongsin, S., & Jiamton, S. (2023). Long term care utilization and social support related to quality of life among dependent elderly in Chaiya district, Surat Thani province. Journal of Health Science, 32(4), 117–127.

Chananin, Y. (2020). Factors related to active ageing among community dwelling older adults in Ubon Ratchathani province. A thesis submitted in partial fulfillment of the requirement for the master's degree in gerontology nursing, Burapha University. (in Thai)

Cohen, J. (1977). Statistical power analysis for behavioral sciences. New York: Academic Press.

Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. (2nd). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.

Cronbach, L. J. (1951). Essentials of psychological testing. (3rd ed.). New York: Academic Press.

Department of Mental Health. (2002). Quality of life assessment WHOQOL-BREF-THAI. Retrieved from https://dmh.go.th/test/download/view.asp?id=17 (in Thai)

Gray, R J., & Grove, K S. (2020). Burns and grove's the practice of nursing research – e book: appraisal, synthesis, and generation of evidence, Elsevier Health Sciences.

Insopa, P. (2019). Quality of life of the elderly in Thailand, Samut Prakan province. Department of Accounting, Faculty of Business Administration, Ramkhamhaeng University. (in Thai)

Jaisomkom, A., Tongnuang, P., Binza, F., & Charoenwong, S. (2023). Factors predicting quality of life among older adults in Narathiwat province during the COVID-19 pandemic. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 10(3), e260398. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/scnet/article/view/260398.

Jantrakulroj, P. (2019). The elderly: how to take care of them with value quality. Journal of Interdisciplinary Innovation, 2(2), 44–54.

Kabmanee, N., Ouicharoen, S., & Sakulkoo, P. (2021). The quality of life of the elderly in Thamboon Nongphai Muang, Udornthani. Journal of Boromarajonani College of Nursing, Surin, 11(1), 27–39.

Mahanuphap Health Center. (2024). Statistics on the number of older people in district 2, Phitsanulok Municipality. Phitsanulok: Mahanuphap Health Center. (in Thai).

Mahatanirunkul, S., Tuntinirunkul, W., Pumpisanchai, W., Wongsuwan, K., & Ponmanajirungkul, R. (1997). The comparison of the World Health Organization quality of life questionnaire, 100 indicators and 26 indicators. Chiang Mai: Suan Prung hospital. (in Thai)

Malai, C., Sritarapipat, P., Duangjinda, A., & Wanchai, A. (2024). Active aging among older persons in aged-based context of Thailand: A situation analysis of the situation in Chai Nat Province in Central Region of Thailand. Journal of Nursing and Health Sciences Research, 16(1), e268710. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/unc/article/view/e268710/e268710 (in Thai)

Ministry of Public Health. (2023). Strategic plan for elderly care 2018-2025. Retrieved September 1, 2024 from https://phdb.moph.go.th. (in Thai)

Ministry of Public Health. (2024). Strategic plan for elderly care 2018-2025. Retrieved September 1, 2024 from https://phdb.moph.go.th (in Thai)

Ministry of Social Development and Human Security (2024). Strategic plan for elderly care 2017-2037. Retrieved September 3, 2024 from https://www.dop.go.th/th/laws/1/28/843. (in Thai)

Na-Wichian, S., Sornlop, P., Prompuk, B., Phiriyakulkit, N., & Janwijit, S. (2024). The quality-of life factors related to depression among older adults in Phitsanulok municipality. Journal of Boromarajonani College of Nursing, Suphanburi, 7(1), 68–79.

Noknoi, C., & Boripunt, W. (2017). The quality of life of elders in Songkhla province. Princess of Naradhiwas University Journal, 9(3), 94-105.

Panjathanasap, N. (2019). Development of quality of life for self-reliant elderly in Ban Pong district, Ratchaburi province. In The 8th National and 4th International Conference (pp. 89–99). Retrieved November 3, 2024 from https://bkkthon.ac.th/home/user_files/department/department-24/files/2563/63_6.pdf?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR00YeTl.-(in Thai)

Prateepmanowong, J. (2019). The relationships between activities of daily living, exercise behaviour and quality of life in older persons with coronary artery disease. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 27(4), 66-76.

Registration Administration Bureau. (2023). Mahanuphap Health Center. Retrieved November 2, 2024 from https://www.phsmun.go.th. (in Thai)

Thanakwang, K., Isaramalai, S., & Hatthakit, U. (2014). Development and psychometric testing of the active aging scale for Thai adults. Clinical Interventions in Aging, 24(9), 1211-1221.

THE WHOQOL GROUP. (1998). Development of the World Health Organization WHOQOL-BREF Quality of Life Assessment. Psychological Medicine, 28(3), 551–558. doi:10.1017/S0033291798006667

Tupanich, W., Suteekarn, C., & Kitti, C. (2019). Problems and needs of older adults living in urban area, Bangkok metropolitan. Vajira Medical Journal: Journal of Urban Medicine, 63(Suppl), S83–92.

Vanichbuncha, K. (2002). Principles of statistics (7th ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Printing. (in Thai)

World Health Organization. (2002). Active aging: A policy framework. Retrieved November 4, 2024 from https://apps.who.int/iris/handle/10665/67215.

World Health Organization. (2022). Primary health care measurement framework and indicators: monitoring health systems through a primary health care lens. Retrieved February28 2022. from https://www.who.int/publications/i/item/9789240044210.

Wuttichan, H., & Sarayut, C. (2023). Predictive Factors of Quality of Life for the Elderly in the Elderly Club, Bang Nok Khwaek Subdistrict, Bang Khonthi District, Samut Songkhram Province. Journal of Health Science, 32(1), 63–70. (in Thai)

Yomna C., Jullamate, P., & Piphatvanitcha, N. (2020). Active aging among community-dwelling older adults in Ubon Ratchathani Province. Journal of Nursing and Health Care, 30(1), 83–92.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

เผยแพร่ 2025-07-13 — ปรับปรุง 2025-07-15

รูปแบบการอ้างอิง

เจนจบ พ. ., ใจกล้า จ., สุขกรึงมี ช., มาขุนทด ด., คชนิล ธ., แสนใจวุฒิ บ., วดีสุขเกษม ใ. ., บุตรสีทา พ. ., จูทอง ม., กระจาด ม., นางงาม ย., สิทธิหล่อ ว., ปานจตุรัส ส., & รักลาย อ. (2025). ปัจจัยด้านคุณภาพชีวิตที่มีความสัมพันธ์กับการสูงวัยอย่างสง่างามในบริบทวัฒนธรรมไทย. วารสารศาสตร์สุขภาพและการศึกษา, 5(2), e273131. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JHSP/article/view/273131

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย